Vanadiy katalizatori ishtirokida oltingugurt ikki oksidini birlamchi va ikkilamchi oksidlash.
OLTINGUGURT IKKI OKSIDINI OLTNGUGURT UCh OKSIDIGA
VANADIY KATALIZATORI IShTIROKIDA OKSIDLASh MEXANIZMIBu mexanizm oraliq mahsulot hosil bo`lish nazariyasi asosida tushuntiriladi. Bu nazariyaga muvofiq A + V = S reaktsiyasi ketsa va buning ketishi uchun aktivlanish energiyasi reaktsiyasi e zarur bo`lsa, bu reaktsiya katalizator ishtirokida shu vaqtda tezroq ketadiki, agarda bu reaktsiya oraliq mahsulot hosil qilish bosqichlari bilan ketib va umumiy zaruriy aktivlanish energiyasi e3 katalizator qo`llanmagandagi aktivlanish energiyasi e dan kichik bo`lsa. A+V=S+e (14.1.) A+K=AK+e1 (14.2)AK+V=S+K+e2(14.3.) A+V=S+e3(14.4.)Bu nazariyani vanadiy katalizatorlarida ko`rsak, quyidagicha ketadi: SO2 + V2O5 = SO3 + V2O4 (14.5.) V2O4 + 0.5O2= V2O5(14.6.) SO2 + 0.5O2 = SO3(14.7.) Bu erda oraliq mahsulot V2O4 oksididir.
. 103-variant Muvozanat sharoitlari. Le-Shatel`e printsipi.
Kimyoviy muvozanat – toʻgʻri va teskari reaksiyalar tezligi tenglashgan holat. Mac, N2+3H2 p±2NH3 reaksiyasida azotning vodorod bilan birikish (toʻgʻri reaksiya) tezligi ammiakning azot va vodorodga parchalanish (teskari reaksiya) tezligiga teng . K.m. sodir boʻlganda reaksiya goʻyoki toʻxtab qolgandek koʻrinadi, aslida ikkala reaksiya ham davom etadi, biroq bu reaksiyalarning biri ikkinchisining natijasini yoʻqqa chiqaradi. Mohiyatiga koʻra, K.m. dinamik muvozanatdir. Oʻzgarmas muhit (kislotali yoki asosli) va sharoitda (temperatura, bosim) reaksiyaga kirishayotgan moddalar konsentratsiyasining oʻzgarmasligi K.m.ning muhim belgisidir. K.m.ni oʻrganish nazariy tadqiqotlar va turli amaliy masalalarni hal qilishda katta ahamiyatga ega. Kimyoviy muvozanat – toʻgʻri va teskari reaksiyalar tezligi tenglashgan holat. Mac, N2+3H2=2NH3 reaksiyasida azotning vodorod bilan birikish (toʻgʻri reaksiya) tezligi ammiakning azot va vodorodga parchalanish (teskari reaksiya) tezligiga teng . Kimyoviy muvozanat. sodir boʻlganda reaksiya goʻyoki toʻxtab qolgandek koʻrinadi, aslida ikkala reaksiya ham davom etadi, biroq bu reaksiyalarning biri ikkinchisining natijasini yoʻqqa chiqaradi. Mohiyatiga koʻra, Kimyoviy muvozanat. dinamik muvozanatdir. Oʻzgarmas muhit (kislotali yoki asosli) va sharoitda (temperatura, bosim) reaksiyaga kirishayotgan moddalar konsentratsiyasining oʻzgarmasligi Kimyoviy muvozanatning muhim belgisidir. Reaksiyaga kirishayotgan moddalarning konsentratsiyasi, temperatura va bosim (gazlardagi reaksiyalarda) o'zgarganda kimyoviy muvozanatning siljish yo'nalishi umumiy qoida bilan aniqlanadi, bu qoida siljuvchan muvozanat prinsipiyokiLe Shatelye prinsipideyiladi:agar muvozanatdagi sistemaga biror tashqi ta’sir o‘tkaziIsa (konsentrasiya, temperatura, bosim o‘zgartirilsa) u ikki qarama- qarshi reaksiyadan shu ta’sirni kamaytiradigan reaksiyaning borishiga yordam beradi
