A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev

1.3-Jadval 
Shartli yoqilg’i bilan taqqoslangandagi solishtirma
energosig’im qiymatlari 
Yoqilg’i 
turi 
Shartli 
yoqilg’i 
Antratsit 
ko’mir 
Quruq 
o’tinlar 
Neft 
Propan 
gaz 
Vodorod 
Shartli
energiya
sig‘imi,
10
6
J/kg
29,3
33,5
10,5
41,9
46.1
120,6
Kkal/kg
7000
8000
2500
10000
11000
28800
1.3- jadvaldan ko‘rinib turibdiki, neft va gaz yuqori energiya sig‘imiga
ega. Lekin neft va gaz faqat energetika sanoatida emas balki kimyo
sanoatida xomashyo va transport uchun yoqilg‘i sifatida ishlatiladi.
Hozirda bizning mamlakatimizda va chet ellarda vodorod o‘zgartirishni
tejamli sanoat usullarini topish bo‘yicha ilmiy tajribaviy izlanishlar olib
borilmoqda. Vodorod zahirasi bitmas-tuganmas bo‘lib, yana u
sayyoramizning hech qanday hududi bilan bog‘liq emas. Vodorodda

---

---

39
bog‘langan ko‘rinishida suv molekulalari (H

2
O) mavjud. Vodorod
yoqilganda atrof muhitni ifloslamaydigan suv hosil bo‘ladi.
Hozirda vodorod asosan tabiiy gazdan olinadi, yaqin kelajakda uni
ko‘mirni gazlantirish yo‘li bilan olish mumkin bo‘ladi. Suvni elektroliz
jarayoni vodorodni sanoat yo‘li bilan olish istiqboli yo‘nalish sifatida
qaralmoqda. Bu usul katta afzalliklarga ega, chunki u atrof-muhitni
kislorod bilan to‘yintirishga olib keladi. Vodorod yoqilg‘isini keng
ko‘lamda qo‘llanilishi uchta dolzarb muammolarni yechishi mumkin:

Organik va yadro yoqilg‘ini iste`mol qilishni kamaytiradi.

Energiyaga ortib borayotgan talabni qoniqtiradi.

Atrof muhit ifloslanishini pasaytiradi.