A. I. Karshibayev n. O. Ataullayev b. Sh. Narzullayev
Dunyoning rivojlangan mamlakatlarida yoqilg’i-energetika
Yüklə 0,94 Mb.
|
|
Dunyoning rivojlangan mamlakatlarida yoqilg’i-energetika
majmuasining tavsiflari Ayni damda resurslarni tejash va ulardan oqilona foydalanish kun tartibining dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi. Shuning uchun muqobil energiyadan foydalanish to‗g‗ri qaror hisoblanadi. AQSH va yevropa davlatlarida quyosh energiyasidan foydalangan holda suv isitish texnologiyasi uzoq vaqtdan beri qo‗llanilmoqda. Yevropa Ittifoqi davlatlarida quyosh energiyasidan foydalanish hajmi sezilarli darajada jadallashdi. Ayniqsa, iqlimi birmuncha issiq bo‗lgan mamlakatlarda, xususan, Germaniya, Belgiya, Gretsiya, Italiya, Ispaniyada bu sohada ma‘lum darajada tajriba ham to‗plangan. Shuningdek, Xitoy, Turkiya, Lyuksemburg va Daniya kabi davlatlarda ham bu masalaga alohida e‘tibor qaratilyapdi. Isroilda esa quyosh energiyasidan oqilona foydalaniladi. Mamlakatning istalgan hududidagi uylar tomlarida 41
ehtiyojdagi qurilmalar 150 litr sig‗imga ega bo‗lib, quyosh batareyasidan energiya olib, suvni isitadi. Shu tarzda bunday qurilma sohibi yiliga taxminan 2000 kVt/soat elektr energiyasini tejash imkoniga ega bo‗ladi. Jahonda keyingi 40 yilda aholining elektr energiyasiga bo‗lgan talabi sezilarli darajada oshdi. Ma‘lumotlarga ko‗ra, Shu davrda qazib olingan yoqilg‗i miqdori butun insoniyat tarixi mobaynida ishlatilgan yoqilg‗idan ham ko‗proqni tashkil etadi. Bugungi kunda tabiiy yoqilg‗i ishlatish miqdori dunyo bo‗yicha 12 milliard tonna neft ekvivalentiga to‗g‗ri keladi. Qazib olinayotgan neft, tabiiy gaz, ko‗mir va uran hozirgi vaqtda dunyodagi asosiy energiya manbalari hisoblanib, ulardan hozirgi darajada foydalanish davom etsa, mavjud neft zaxiralari 45-50 yilga, tabiiy gaz esa 70-75 yilga etadi, xolos. Shu bois jahonda asta-sekinlik bilan bo‗lsada, qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanishga o‗tilmoqda. Ekologik toza bo‗lgan bunday energiya manbalarining atrof-muhitga zarari ham kam. Shu bois, dunyo olimlari bu masalani nihoyatda dolzarb deb hisoblashmoqda. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi barqaror rivojlanish uchun energiyaning muhimligini e‘tiborga olib, o‗tgan yilni ―Barqaror energetika barcha uchun‖ xalqaro yili deb e‘lon qilganligi ham fikrimizning dalilidir. Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|