2-ish. Leyshmaniyalarning tuzilishi va rivojlanish sikli Teri leyshmaniyasining sistematik holati
Tip: Sarkomastigoforalar – Sarcomastigophora
Kenja tip: Xivchinlilar – Mastigophora
Sinf: Hayvonsimon xivchinlilar – Zoomastigophora
Turkum: Kinetoplastidalar – Kinetoplastida
Vakili: Teri leyshmaniyasi –
Leishmania tropica Mashg’ulotning ilmiy maqsadi: Leyshmaniyalarning tuzilishi va rivojlanish
siklini o’rganish.
Mashg’ulotning tarbiyaviy maqsadi: O’quvchilarning ilmiy dunyoqarashini
kengaytirish, Vatanga bo’lgan muhabbatni oshirish.
Mashg’ulotning rivojlantiruvchi maqsadi: O’quvchilarni darslik va
qo’shimcha adabiyotlar bilan mustaqil ishlash ko’nikmalarini oshirish.
Jihozlar: Leyshmaniyalarning mikropreparatlari, mikroskop, rangli va oq-
qora diapozitivlar, diaproektor, leyshmaniyalarni tuzilishi va rivojlanish sikli aks
ettirilgan jadvallar.
Uslub: Guruh bilan ishlash.
Mashg’ulotni bajarish: 1. Amaliy ishlar uchun leyshmanioz bilan kasallangan itning ko’migini surkab yoki
terisidagi yarasidan quritib tayyorlangan preparatlardan foydalanish mumkin.
2. Leyshmaniya bilan og’rigan odam yarasidan ham preparat tayyorlash mumkin.
Tayyorlangan preparatlarni Romanovskiy–Gimza bo’yog’iga bo’yash kerak.
3. Leyshmaniyalar juda kichkina bo’lgani uchun preparatlarni tekshirganda
immersionli obektiv ishlatiladi.
4. Preparatga bir tomchi kedr yog’ini tomizib, uni mikroskop stolchasiga qo’ying,
keyin obektivni ehtiyotlik bilan kedr yog’iga tekkaniga qadar pastga tushirib
fokusga to’g’irlang.
5. Parazitlar ko’mik hujayralarning protoplazmasida ham, hujayradan tashqarida
ham bo’lishi mumkin. Hujayraning ichida leyshmaniyalar ko’p vaqtda bir necha
o’nlab, hatto 100-200 tadan uchraydi.
6. Preparatda leyshmaniyani qidirganda Ramanovskiy-Gimza bo’yog’i bilan
bo’yalgan bo’lsa, parazitning protoplazmasi havo rang yoki ko’k, yadrosi esa to’q
gunafsha rangga bo’yaladi.
7. Leyshmaniyalarni tekshiring, yadrosini, blefaroplastini va xivchinining ildiz
qismini toping.
28
8. Preparat tayyorlashning iloji bo’lmasa, bu ishni tayyor doimiy preparatlar orqali
ham bajarish mumkin.
9. Leyshmaniyaning rivojlanish sikli rasmini chizing.