A sh. Sheraliyev, U. X. Rahim ov

ichki (regressiv) o ‘zgarishi.
87

---

natijada bug‘doy donin in g kasallanish ehtim oli k o ‘payadi (18- 
rasm).
Kasallikning kelib chiqishi, tarqalishi va zararini ortib bori- 
shida kasallik q o ‘zg‘atuvchilarning m anbalari asosiy rol o'ynaydi. 
Infeksiyaning birlam chi m anbai deganda, uning qayerdan kelib 
chiqishi nazarda tutiladi. Birlamchi infeksiya tuproqda, urug‘da, 
om borxonalarda, havoda, m ehnat qurollarida to ‘plangan bo'lishi 
m um kin.
Ikkilam chi infeksiya d eyilganda, kasallik o ‘sim likni kasal- 
la n tirib un in g a ’z o la rid a ta rq a lib , uni z a ra rla b q a y ta d a n
sp o ra la r hosil q ilish xususiyati n a z a rd a tu tila d i. llm iy ish la r 
olib borishda infeksiya m anbalari tabiiy va s u n ’iy usulda hosil 
q ilin ad i.
Tabiiy infeksion fon deb tu p ro q d a bir jo y d a uzoq m u d d at 
davom ida bir xil o ‘sim likni uzluksiz o ‘stirish natijasida hosil 
b o ‘lgan infeksiya m anbaiga aytiladi. M asalan, 
Fusarium, Verti-
cillium —
vilt kasalligi, qorakuya kasalliklari t o ‘plangan d alalar 
tabiiy infeksion fon hisoblanadi.
llmiy kuzatishlarda tadqiqotlarda o'rganilayotgan zarur kasal­
liklar m a ’lum sh aro itlar q o ‘zg‘atuvchisini tu p ro q q a t o ‘plash 
asosida hosil qilinadi. Buning u ch u n zam b u ru g
1
so f kulturasi 
o ‘stirilib keyin tu p ro q q a solinadi.
0
‘sim likni s u n ’iy usulda zararlash usullari tu rlich a b o ‘lib, 
tadqiqotning maqsadi va kasallik q o ‘zg‘atuvchilarining xususiyat­
larini e ’tiborga olgan xolda quyidagi turlarga b o ‘linadi:
1
.T up ro q orqali zararlash usulidan tu p ro q d a hayot kechi- 
ruvchi zam burug
4
lar: karam kilasi 
(Plasmodiophora brassicae),
kartoshka raki