127
Laboratoriya ishlari talabalarda qurilishda ishlatiladigan turli xil materiallarning fizik-
mexanik, issiqlik-fizik gidrofizik xossalarini aniqlash va davlat standartlariga taqqoslash
bo’yicha amaliy ko’nikma va malaka xosil qiladilar.
FANNING LABORATORIYA MASHG‘ULOTLARI MAZMUNI
5-SEMESTR
1-
LABORATORIYA ISHI (2 soat)
MAVZU:
LABORATORIYADA TEXNIKA XAVFSIZLIGI, ISHLAB
CHIQARISH BO’YICHA INSTRUKTAJ O’TKAZISH
Laboratoriyada ishlaydigan har bir xodim va talabalar III-4-86 “Qurilish meyorlari va
qoidalari”dagi texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilishlari shart. Bundan tashqari har bir
laboratoriya uchun o‘quv yurtining maxsus buyrug‘iga asosan texnika xavfsizligi bo‘yicha
qo‘llanmalar tayyorlanib, har bir xodim va talabalar shu qo‘llanma bo‘yicha texnika xavfsizligi
bo‘yicha saboq olishlari va saboq olganligi haqida laboratoriyadagi texnika xavfsizligi daftariga
o‘zlarining imzolarini qo‘yishlari shart. Laboratoriyadagi hamma jihozlarga ishlashi bo‘yicha
texnika xavfsizligi talablariga javob berishini laboratoriya xodimlari ta’minlashi kerak.
Laboratoriyadagi jihozlar quyidagi texnika xavfsizligining talabalariga javob berishlari
kerak: laboratoriyada ishlash vaqtida xodim
va talabalar elektr tokidan, mexanik kuchdan,
yuqori haroratdagi issiqlikdan va sovuqdan, yuqori bosimdan,
yonuvchi materiallardan va
kimyoviy moddalardan foydalanishdagi texnika xavfsizligi bilan tanish bo‘lishlari bilan birga
quyidagi qoidalarga rioya qilishlari shart:
-
Mashina va mexanizmlarning aylanuvchi qismi muhofaza qilingan bo‘lishi;
-
Yuqori kuchlanishdagi elektr tarmoqlari (220, 380 volt) yaxshi, nuqsoni
bo‘lmagan elektr o‘tkazish simlari bilan jihozlanib, ochiq simlar bo‘lmasligi;
-
Yuqori bosim bilan ishlaydigan jihozlar bosimni
tartibga solib turuvchi
qurilmalar, relelar bilan jihozlangan bo‘lishi;
-
Yuqori haroratda ishlaydigan pech va quritish qurilmasiga sinaluvchi materiallari
solish va olish uchun maxsus qisqichlar bo‘lishi;
-
Tez yonuvchi moddalar (benzin, benzol, kerosin va hk.) sovuq joylarda saqlanishi;
-
Isitish qurilmalari o‘tga chidamli materiallarda turishi ;
-
Ichki alanga bilan ishlaydigan jihozlar muhofaza qilingan bo‘lishi ta’minlanishi;
-
Elektr tokida ishlaydigan hamma jihozlar erga ulangan bo‘lishi;
-
O‘t o‘chirish uchun qum va gazli o‘t o‘chirgichlar, tez yordam aptekasi bilan
ta’minlangan bo‘lishi;
-
Bog‘lovchilarning xossalarini o‘rganishda sement,
ohak va gips loyining
qoldig‘ini chiqindi suv tarmog‘iga (kanalizatsiyaga) to‘kmaslik kerak, buning uchun
laboratoriyadagi maxsus idishdan foydalanilsin;
-
Ochiq alangada faqat sopol, metall va kvarsdan
tayyorlangan idishdan
foydalanilsin;
-
O‘tga chidamli shisha idishda moddalarni qizdirish uchun qumli idishdan, asbest
matadan yoki suv bug‘idan foydalanilsin;
-
Pech va quritish qurilmasidan narsalarni olish va quyishda maxsus qisqichlardan
foydalanishni bilish;
-
Kimyoviy moddalardan foydalanishning tartibini bilish;
-
Har qanday jarohat olgan odamga birinchi yordam ko‘rsata
olishni bilish;
-
Agar alanga chiqib yong‘in bo‘lsa, uni qanday o‘chirish qoidalarini va o‘t
o‘chirish asboblaridan foydalanishni bilish kerak;
128
-
Laboratoriya ishlari tugagandan keyin ishlatiladigan hamma elektr asboblarini,
gazni, suvni o‘chirib laboratoriya xonasining kalitini bino qorovulida qoldirish kerak;
-
Agarda uzoq muddatga ishlaydigan jihozlar bo‘lsa nazoratchilar qoldirish kerak;
-
Laboratoriyada ishlaydigan har bir xodim yoki talaba
yuqorida keltirilgan talab
va qoidalarga rioya qilishga majburdirlar.
Dostları ilə paylaş: