A yuldashev soliq va soliqqa

2-§. Yuridik shaxslar yer solig‘ini to'lovchilari va soliq obyekti.
Yer solig‘i stavkalari va uning hududiy tabaqalashtirish asoslari
Yer solig'ini to'lovchilar bo'lib o'zining mulkida, egaligida va foyda- 
lanishida yer uchastkalari bo'lgan yuridik shaxslar hisoblanadi.
Soliqqa tortish maqsadlarida yuridik shaxslar deganda mulkchiligida, 
xo'jalik yuritishda yoki operativ tarzdagi boshqaruvida mol-mulkka ega 
bo'lgan va o 'z majburiyatlari bo'yicha ana shu m ol-m ulk bilan javob 
beruvchi, shuningdek, mustaqil balansga va hisob-kitob raqamiga ega 
bo'lgan har xil turdagi korxonalar va tashkilotlar shu jum ladan, ularning 
alohida bo'linm alari tushuniladi.
Yagona soliq to'lashga o'tgan kichik korxonalar, savdo tashkilotlari 
yer solig'i to'lamaydilar.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 10-oktabrdagi «Qish­
loq xo'jalik tovarlarini ishlab chiqaruvchilar uchun yagona yer solig'ini 
joriy etish to ‘grisida»gi Farmoniga muvofiq qishloq xo'jalik tovarlarini 
ishlab chiqaruvchilari 1-yanvar 1999-yildan boshlab budjetga to'lanadigan 
barcha soliq va to'lovlar o'm iga yagona yer solig'ini to'laydilar.
Yagona yer solig'i to'lovchilari bulmish qishloq xo'jaligi tovar ishlab 
chiqarishlari uchun boj to'lovi, litsenziya yig'imlari, bulardan tashqari 
jam q'arm alarga ajratmalar, shuningdek, alkogolli mahsulotlarga aksiz 
solig'ini to'lashning amaldagi tartibi saqlab qolinadi.
Ushbu tartib quyidagilarga tegishli bo 'Imaydi:
- o'rm onchilik, baliqchilik, ovchilik xo'jaliklariga;
- ilmiy tadqiqot tashkilotlari va ilmiy muassasalarning tajriba, ekspe- 
rimental va o'quv-tajriba xo'jaliklariga;
- mustaqil yuridik shaxslar hisoblanmagan yordamchi qishloq xo'ja­
liklariga;
- dehqon xo'jaliklariga, ular uchun O'zbekiston Respublikasining 
"Dchqon xo'jaligi to ‘g‘risida"gi qonuni bilan nazarda tutilgan soliq solish 
shartlari saqlanib qolinadi.
Yagona yer solig'ini to'lovchilar quyidagilar hisoblanadi:
1) 
qishloq xo'jaligi kooperativlari (shirkatlari), fermer xo'jaliklari, 
agrofirmalar, shuningdek, boshqa qishloq xo'jaligi maxsulotlari ishlab 
chiqaruvchilar, bu yuridik shaxslar qishloq xo'jalik mahsulotlarini ishlab 
chiqarish bilan birga boshqa xo'jalik faoliyati bilan shug'ullanishdan qat’i 
nazar, yagona yer solig'ini to'lovchilar hisoblanadilar;
2) 
qishloq xo'jalik tovar ishlab chiqaruvchi kichik korxonalar o 'z 
ixtiyoriga ko'ra budjetga kichik korxonalar uchun belgilangan yagona 
soliqni yoki qishloq xo'jaligi tovar ishlab chiqaruvchilari uchun belgilangan 
yagona yer solig'ini to'laydilar.
Yuridik shaxslardan olinadigan yer solig'ining to'lovchilari mulkchilik 
shaklidan qat’i nazar, iqtisodiyotning tarmoq va sohalari bo'yicha quyidagi 
guruhlarga bo'linadi:
sanoat korxonalari;
106

---

qurilish tashkilotlari;
qishloq xo'jaligi korxonalari;
ta ’minot sotish, vositachilik tashkilotlari;
transport;
banklar;
sug'urta tashkilotlari;
savdo korxonalari;
umumiy ovqatlanish korxonalari;
maishiy va kommunal xizmat korxonalari;
m a d a n i y - m a ’rifiy , t o m o s h a - k o 'n g i l o c h a r m U H ssasaliir;
meditsina muassasalari birjalar;
a k s io n e r lik ja m iy a tla r i va s h e rik c h ilik liiri;
m as’uliyati cheklangan jamiyatlar;
j a m o a t ta s h k ilo tla r i;
xorijiy firmalar, yuridik shaxs va jismoniy shiixslm ishtimkidiigi qo‘shma 
korxonalar;
kichik korxonalar; 
kooperativlar;
xo‘jalik yuritishning boshqa shaklidagi korxonulai