Abal abal dərviş, pulla bitər hər iş

bəqit bəkit. qaymaq. maya. - suyun qaymağı buz, şorun qaymağı duz.

bəla, gəlirəm-gəldim deməz.

bəlanın qapısı gen olar.

bəlası balına dəyməz.

bəlasız bal olmaz.

bələdçisi qarğa olanın, ruzusu pox olar.

bə'li bə'li deyən, bənd olar.

bəlləməyin sən bəllə, belliyən tapılar.

bəlli düşman, gizlin dosdan yaxşıdır.

bənzətmədə suç yox.

bərk sevişmənin, küsüşməsi dərd olmasın, bərk olsun.

bərkə düşsə daşdır, dişə batsa, aşdır. tapdısa, qalmır (qalmır: kəçinmir. vaz keçmir) , tapmasa qaçmır (qaçmır: izləmir. dalısaca gedmir).

bərki kəsərlər, yumşağı əyərlər.

bərsiz ağac, baş əğməz. (bərsiz: barsız).

bəslə qarğanı, oysun gözünü.

bəy bəyə, çay çaya qovuşur.

bəy danışır varından, yoxsul gedir halından.

bəy dövlətsiz olmaz, dövlət çomaqsız.

bəy olub sevinmə, yoxsul olub yerinmə.

bəy, sevdiyin geyər, yoxsul, tapdığın.

bəy, tanış qohuma, al ver, dostluğa baxmaz.

bəy, toxluğundan acıyar, yoxsul, aclığından (acıyar).

bəy, toxluğundan acıyar, yoksul, aclığından.

bəyçə bəyliyə, bəy tanrıya yetsənər. (yetsənər: yetişmək istər).

bəyçə olan bəyliyə yetsin, bəyliyi olan tanrıya yetsin.

bəyi atdan endir, genə bəy qalır, gədəni ata mindir, özün bəy sanır.

bəyin atın al, yoxsulun qızın.

bəyində qaraçıya işi düşər.

bəylikdə ötər, yoxsulluqda.

bəyliyin təməli, yoxsulluq daşın atmaqdadı.

biçdiyin taxılı, əkdiyin tuxumdan gör.

biçərsən daralar, yaşadıqca azalar.

biçilmiş taxıl, oraq pasladar, qurtulmuş döyüş, igid xamladar.

biçinə bir gün geçikən, bir il zumardan qalar.

bildirçinin yataqın gör də, ətinə darınma. (bödönün yuvasını gör də, əti az diyə qızma!).

bildiyin bir doqquz, bilmədiyin doqsan doqquz. .

bildiyin doqquz olsa, bilmədiyin ondur.

bildiyin sığsa çanağa, bilmədiyin sığmaz qazana.

biləkli olmaqdansa, bilikli ol.

biləlik elin gücüdü. (biləlik: biginıik. aqahlıq).

bilən danışmır, danışan bilmir.

bilən işlir, dinən dişlir. (bilginlər işlər, oturanlar yeyər).

bilən olda, birindən sor.

bilən söyləmir, söyləyən bilmir.

bilərək yanan ağlamasın.

biləyi gur birini yıxar, biliyi gur (olan) minin.

biləyin on olunca, biliyin bir olsun.

biləyin varsa, biliksiz qalma. {gücün (çıxar. qabiləyət gücün) varsa bilik qazan}.

bilgili adam qabağa gedər, arxaya baxar.

bilgin yanında dilivi, usda yanında əlivi saxla.

bilginliklə, bilir bilək gərək.

bilib danışan, bilməyib susan, qızıla dəğər.

bilik başdadır, güc biləkdə.

bilik qalsa, bilək tapılar.

bilik yoxsa, bilək boşuna, bilək yoxsa, bilik boşuna.

bilik, kişi ara ülüklü. (bilik, ilim, millət arasında bölünmüş).

biliklə bilək bir olsa, dağlar aşırar.

biliklə sevən dağlar aşdı, bilgisiz sevən, yolun çaşdı.

bilikli bilək çalar, aparar (üstün, qalib gələr).

biliksiz, bilək yıxılar, biləksiz, bilik.

bilim çox, ömür qısa, gərəgin (başarsan) daşa yaz. {bilim çox, ömür qısa, gərəgin olsa(bacaracağın varsa) daşa yaz}.

bilim, kitabdada var, ürəkdədə, başdada.

bilimdən yeği yox, yalandan koru yox. (yeği. yeyi. yaxcısı). (koru: çoru. yamanı).

bilimsiz bilək, uzaq getməz.

bilirəm dedin, dilləndin, bilməm dedin, dinləndin. (dillənmək: danışığa tutulmaq) .

billəm dedin tutuldun, bilməm dedin qurtuldun.

bilmədiyin işləyən bükə düşər (bükə: poxa: tələ).

bilməsədə, çox danışır, tox kimi.

bilməyən ki bilməyir, bilmək nədir, necə bilsin, bilənin dərdi nədir. (bilə bilməz, bilənin dərdi nədir).

bilməyib gedəndənsə (işləyəndənsə) , bilib duran yey. (yeğ: yey: yaxcı). (bilmiyib gedəndənsə, bilib yıxılan yeğ).

bilmirəm, baş ağrıdmaz.

bilöv, tikanı ititməz.

bilseydim yıxıldığım yeri, ora saman tökərdim.

bir "indicə", on "sabahdan" yeğdir.

bir acığ yeddi quyuya salar, min acığ bir quydan çıxaramaz.

bir ağac kölgəsində, yüz qoyun yatar.

bir ağıllı yaxşıdır, ikisi lap yaxşı.

bir ağızdan çıxan, min ağıza yayılar. (bir ağızdan çıxar, min dilə yayılar).

bir ağllı min evi yığar, bir ağılsız min evi yıxar.

bir axırda, atda olur, eşşəkdə.

bir almanın qurdu, bir anbar alma çürüdür.

bir ana on uşağı yedirədi (yedirə bildi) , bir uşaq, bir ananı yedirəmədi.

bir arpa dəğiş (qədər) boyu var, harda olsan sözü var.

bir balaca boyu var, dünya boyu donu var.

bir balığda, su bulandırır.

bir baş min arçın (yay. kaman) tutdu, bir arçın iki baş tutmadı.

bir başa, birdən artıq börk, baş ağrıdar.

bir başı, min bir oynaşı.

bir başlamayınca qurtulmaz.

bir bilənin bildiyi, min qanmazın, bildiyindən çoxdur.

bir bulaqdan umman yaranar.

bir çiçəkdən ilan çəkir ağı olur, arı çəkir bal olur.

bir çiçəklə yarmaz yaz.

bir çiçəklə yaz çıxmaz, könül varsa ev yıxmaz.

bir çıraq ışığına yüzlər oturur. (bir çıraq ışığına yüz kişi oturur).

bir çörək, doqquz ac, orda durma ordan qaç.

bir çörəyin, həm acıyam, həm toxu.

bir daşda iki quş, həm fal, həm tamaşa.

bir daşdan duvar olmaz, bir qoyundan sürü.

bir dəli qaçınca, ağılsızlar dalıca düşər.

bir dəlinin sözünə, min ağıllı cəvaba yığışar.

bir dəyqə, sonradansa, bir saat, qabax yeğdir.

bir əl əkər, iki əl biçər.

bir əli yağda, bir əli balda.

bir əlin gücü çoxdu, qalıb kim vura, hara vura, harda vura, necə vura.

bir əlin nəsi var, iki əlin səsi var.

bir əlində od olsa, bir əlində su olsun. .

bir əllə vurur, bir əllə tutur.

bir gəmiyə, iğnə boyda bacadan su dolar.

bir gölün suyu, bir dibin qolu olmaq . (bir kökdən, qılığdan xuydan olan).

bir görən tanış, iki görən biliş. (bir görüş, bir kor biliş).

bir görüş, min eşidi basar.

bir gün açar, bir gün solar.

bir gün görüşən bir gün ayrılar.

bir gün tez əkən, yeddi gün tez biçər.

bir gün yapar, bir gün qalar, atlı atlıya çatar.

bir gün yubatsan, on gün uzanacaq.

bir günlük yol üçün, üç günlük azıq al.

bir il aldanmaqsansa, bir gün düşünmək yeğ.

bir il oğurluq edən, min il qazılıq edər.

bir it hürməgilən bir kərvan geri dönməz.

bir kərə ilanla çalınan, yaşam boyu kəndirdən qorxar.

bir qadının hiləsi, qırx eşşəyə yük olar.

bir qarınc (kovun, çox) yaxşılığı, bir çimdik yamanlıq pozar. .

bir qəpiyi qorumaq, iki qəpik qazanmağa əşdir.

bir qırağı (qırov) , üç qar, yağışa dəyər.

bir qorxağ at, bir ılxını ürküdər.

bir qotur keçi, sürünü qotur edər.

bir qoyun, ağda doğar, qarada.

bir qoyundan iki dəri soyulmaz. (bir tülkü dərisi, iki kərə soyulmaz).

bir mıx, bir nalı, bir nal, bir atı, bir at, bir əri, bir ər, bir eli qurtarar.

bir olan yerdə, ikidə var.

bir olmadan, yoxdu millət. iş olmazsa, hər şey zillət.

bir ölümə, min ağlamazlar.

bir önəri (hünər, sənət) qovmasan, ömür ötər boşkora. (boşkora : boş-bekar).

bir pişiyin ölümü, min sıçana bayramdır.

bir salı yetər bilənə, çomaq neynər kürk geyənə. (kürk geyənə: gönü qalına).

bir səni qovanı, bir sevəni unutma.

bir sözü ki hər yanda deyənməzsən, heç yanda demə.

bir sürüyə, bir qurd yetər (bəsdi).

bir uyuz, sürü batırır. (bir sıçğaq sığır, bir sürü sıyırır).

bir yalançı yoldaş, qatı düşmandan qorxuludur.

bir yalanı gizlətmək üçün, min kərədə gərək aldadasan.

bir yalıncağı min kişi soyamaz. ( yalıncağ: lüt).

birbirizə yağıqmayın, yaxının. (yağıqmayın: yaltaqlanmayın).

birə başqasının, sapına (ipinə. çörəyinə. hesabına) yaşar.

birə gövdəsinə görə sıçrar.

birəgi yumruğun yemiyən, öz yumruğun dəmir sanır.

birəyə acığlanıb, donun yaxma.

biri boşuna çənə çalar, biri söyləmədən işin yapar.

biri boşuna çənə çalar, biri söyləmədən işin yapar.

biri doğum, biri ölüm, bu iki dünyada qaçılmaz olur. adam səlamın verə verməyəsən, köçüp gedər sənə nə olur.

biri əsir, biri kəsir, yersiz qalır yesir.

biri gəlir biri gedir, yüzün istir birin elir.

biri gəzər, biri yazar, biri gülər, biri ağlar.

biri itdi biri bitdi.

biri köprü salar, mini keçər, bir adam quyu qazar, mini suyun içər. (bir adamın qazdığı quyu, minlərin su ilə doyuyur).

biri ortadı, sağıda kəsir, soluda.

biri özün, biri ağlın, biri varın, biri baxdın itirir.

biri özündən, biri ağlından, biri varından, biri baxdından olur. (olub, olur, olacaq).

biri su içir, biri buz yalır.

biri tüpürsə bir olar, el tüpürsə, göl olur.

biri var qılışdan qan silir, biri var qılışla qan selir (tökür).

biri var, özü qadın, biri var, adı qadın.

biri yeyər, biri baxar, qiyamət onda qopar.

birinci aldanışın suçu (günahı) aldadandadır, ikincisi aldananda.

birinə inanmaq yeğdir, heç kimə inanmamaq, səfehlik.

birinə oracan yaxşılıq eylə ki, pisliyinə tabın olsun.

birinə sır açılmaz, açılsada qaçılmaz.

birinin adı var, birinin dadı.

birinin kökü yerdə, birinin gözü, ağacın kökü yerdə, adamın gözü.

birinin qadını özgəsinə qız görünür.

birisi körpü salar, min biri keçər.

birlə (bahəm) yaşamın dadın ''yalnız'' qalan bilər.

birləşən, düzülər, birləşməyən, üzülər.

bit bazarı od tutmaz, ürək daşlı, əl tutmaz. (ürək daşlı: daş ürək).

bitidən qaçmaq olsaydı azrayıl özün gizlədərdi. (biti: pitik. yazı. baxd).

bitikdə yazılan, qazılar bir gün. (bitik: pitik).

bitməyincə, çıxmaz.

biz çuvala sığmaz. ( saxlanılır, gizlənilir nərsə deyil).

bizlər qaçanı qovmaz, qovandan qaçmaz.

bizlər yedik azaltdıq, tanrı özü bolatsın. (qonaqlıqda).

boğaz gecə, açar səhər. (boğaz: boylu. hamilə).

bolluq olsun çox olsun, burdan qalan uğr (xeyr) olsun.

bolluqda ələ baxan olmaz.

borc alan ağlar gələr, gülər gedər.

borc alanın bir əli kəsildi, borc verənin ikisi. (borc alanın bir əlin kəsiblər, borc verənin iki əlin).

borc alma pis adamdan, dar gündə, pis yerdə istəyər sandan ( səndən).

borc gülə gülə gedər, ağlaya ağlaya gələr.

borc verməklə, yol yeriməklə bitər.

borc, köhnəlmir.

borclunun üzü qara, aclığın gözü qara.

boş başaq dik durar, barlı ağac, əyər başın. (başaq: sünbül).

boş boşuna yel olmaz, bəsləmədən el olmaz.

boş çubuq tüstüləməz.

boş çuval, ayağda durmaz.

boş evdə, sıçanda qalmaz.

boş kəllənin yükün, ayağlar çəkər.

boş komadan yel keçən kimi, yoxsul evindəndə, pul keçər.

boş qaşıq ağız yırtar, boş söz qulaq.

boş qazan, qaynamaz.

boş nəyin, izi olmaz.

- boş mal, başsız mal.
- başsız mal ortaya düşər.
- malıvı başsız qoyub, boşa buraxma.

boş oturmaqdansa, boş gəzmək yeğ.

boş sünbülün, başı yuxarı durar.

boşuna hürən iti, qurd apardı.

boy çatmayan yer olar, oy (fikir) çatmaz yer olmaz.

boyunduruğu görüncə, öküz canlanır.

bozaçının tanığı şirəçi. (bozaçı: şərabçı).

börk, başsız, dərə dağsız, qara ağsız olmaz.

börkdəkindən başa nə, başdakından börkə nə.

börü qonşusun yeməz. (qurd qonşusun yeməz).

börü tox olsa, qoyunda sağ qalar. (börü: qurd).

böylə başa, böylə darax: daha iyisi yaxışmaz, yaraşmaz.

böyük başın varınsada, kiçik işlə, başına daş düşür.

böyük başlar var ki qıssa ömründə uzun izlər buraxır.

böyük dağa çıxan, yekə yerlər görər.

böyük dağa qar yağmadığca, kiçik dağa sıra gəlməz.

böyük danışanda, kiçiyə söz düşməz.

böyük gəmini, iğnə ucu dəlik batırar.

böyük olsan yer kimi, dərin olsan göl kimi ol.

böyük tanrım yolda verdi, yolğada.

böyük yelkən, güclü külək.

böyüklə böyü, başın göyə dəğsin, kiçiklə kiçil, başın yerə dəğsin.

böyüklüyü qorumaq, onu tapmaqdan çətindir. (böyüklüyü tapmaq, onu qorumaqdan qolaydır).

bu bir diyardı ki – quş gəlir qanad tökür, qatır gəlir, dırnağ tökür.

bu çevrən bir yandan qurulur, bir yandan qurur.

bu dünya başsız bir dünyadı, buna baş qoymaq istəsən, ayağların yerdən üzülər.

bu dünya bir dəğirmandır, oğudur bir gün bizidə.

bu dünya(çevrən) bir düğün yol üzərində.

bu dünya, uğrağıymış, yol üzərində. (uğraq: duraq).

bu dünyada iki qaçılmaz olur - biri doğumdu, biri olüm, adam səlamın verə-verməyəsən, köçüp gedər sənə nə olur.

bu dünyada üç yazıq var, - taxdan düşən, - varın itirən bəy. - dəlilər içinə düşən bilgin (ağıllı).

bu düzgünüdə bu düzənləri poz, ki durmaz günbəz üsdə atınca qoz.

bu eşq adama gör nələr uğratır (yetirir) , yarır bağrın ürək doğratır.

bu görüş, bu oluş, bu meydan, bu şeytan.

bu günə qalıb necə ölməyədim, cihanda mən kaşki olmayadım, ki dürlü bəlalar mənim başıma, yazılmayaydı, dolmadan yaşıma.

bu günlərin qızları, kəbin kəsən özləri.

bu günün dadı ilə, yarına ümüd qazan.

bu günün qarı, sabahın barı.

bu günün qarı, yarının barı.

bu il izidi, gələn il, özüdü.

bu kərvana qoşulan, gələr günü yorular. yorulan yolda qalar, ürək tapan yolun alar.

bu yaxlış (qədər) çağ sürüdü, iyid canım çürüdü, baxmadan geri, yollu yolsuz (həqli həqsiz) yürüdü, itlər hürdü, karvan yürüdü, hər nə desən, yeridi!.

bu yerlər yava otlara yatağdır.

bu, yavlaq (:çox) alıpdı məni məndən, yaradmışdan yarandım (yarağlandım, mədəd aldım) ya əli mədəd səndən.

budala (səfeh) qonağ, ev yiyəsin ağırlar.

budala, qadının nallar, ağıllı atın.

buğa üzdən qocalmaz, igit ürəkdən.

buğa yoxdu, dana bəy.

buğaya buynuz yük değil.

buğda qatında, sarqac sulanır.

- buğda suvandığda, ot alağda onunla suvanır.
buğda yanında otda sulanır.

bulaqdan küsən, susuz qalar.

bulmadığın, olmadığın nəyə, sevinmə.

bulsaydım bunca dərdin çarasın, onardım (mərhəm edərdim) ürəgim yarasın.

bulut ağlar, çimən gülər.

bulut görən bala, yağış umsunur. (umsunur: güdür). a

bulut kimi axar yaşı, onulmaz (düzəlməz. mərhəm tapmaz) bağrımın başı.

bulut küləyə qarşı yeriməz.

bulut yalabıdığı şimşək, söylədigi gürlək. ( bulut parlasa şimşək olur, söyləsə gürlək olur).

bulut yığışar, yağış yağar, ellər yığışar, gücü artar.

bunlara haq qoyupdur bu yasağı, yerli yerinə bassın ayağı.

burun, sasığ iydən ötür kəsilməz.

buruşuq ol, qarışıq olma.

buynuzlu olmaq, öküz üçün man (ayıb) değil.

buynuzluya arxadan, təpikliyə öndən, buynuzlayıb, təpikləyənə, yandan yanaş.

buynuzsuz öküzlə dalaşmaq nəyə gərək.

buz üsdə qonağ salsan, günə gedər, dağ üstə qonağ salsan, yelə gedər.

buz üstə bina tutmaz.

buz üstə yaz (bahar) , yazı yazar.

buza dayanan, suya gedər, duza dayanan, dada gedər. yaya dayanan oxa gedər.

buza inanma, ona dayanma.

buza süyənmə (söykənmə). yağa (düşmana) sığınma.

buzdan dayağ olmaz.

buzdan su damlar.

bülbül qarqa yuvasındada böyüyər, amma qarıldamaq öğrəşəməz.

bütün bəylərə saldı ulağı (elçini) , ayıtdı (söylədi) , cəng üçün qılın yarağı.

bütün heyvanlar yük daşıya bilər, amma eşşək işə düşüb.

calanan dolu qayıdmaz. (dol: dolça).

cam qırılıb, su tökülmüş, iş işdən keçmiş.

can çıxmayınca, xuy çıxmaz.

can oldun, işə gəl, soca oldun, aşa gəl.

candan qonşuya pay olmaz.

canı yanan eşşək, atdan yürük qaçar.

canım canım dedilər, varım yoxum yedilər.

caylağa (nabələdə. naşı) zurna verdilər, gen başından pilədi. (gen başın tutdu).

caymasan yoldan, qılarsan yuva.

cəhrə əğirər, hörəgə görər.

cəvanlıqdan qocalığa hay saxla, varlılıqdan yoxsulluğa pay saxla.

cəviz ilə çınar bir yaşadı, min yaşadı.

cib parasız ev dincsiz olmasın.

cibi parasız, ölü neylər, girər ağlar çıxar ağlar, cibi paralı, toyu neylər, girər oynar, çıxar oynar.

cihanda hər kişi oyun utamaz, ata yerin hər kişi tutamaz.

cocuğ arur oynamağa çöl deşik.

cocuğun toxu qonağın acından yeğdir.

colanı sıçan qazar, öküz büdrər.

cütçü yağış isdər, yolçu quraqlıq.

çağ itgini sağaldar. (çağ: sürə. zaman keçməsi. )

çağalanı çağında dəğ.

çağından kəsik, özünə gəzik. (heç nəyi saymaz, aldırmaz).

çağırğan yerə barmayıb ar qılma, çağrılmayan yerə barıb dar qılma.

çağırmasan (çığırmasan) qonşu köməyə gəlməz.

çağlar kəçər, tozlar köçər güzgüyə.

çağrılan yerdə bit, çağrılmayan yerdən it.

çağrılan yerə ar etmə, çağrılmayan yeri dar etmə.

çağrılan yerə ərinmə, çağrılmayan yerdə görünmə.

çağrılan yerə var, çağrılmayan yerdə nəyin var.

çağrılmamış qonaq döşəksiz oturar.

çağrılmayan yerə, pişiklə it gedər. .

çağsız çiçək yarılmaz. (açılmaq).

çaxçax hər nə başın yerə döysədə, dəgirmanın bildiyi əlindədi.

çaxmaq məndən, qov səndən.

çaxsa tütünür, çalsa bilinür. (çaxsa: yansa).

çaxşaq üzrə ot bitməz, çağra ilə ut bolməz. (çaxşaq: daşlıq). (çağra: keçəl). (ut: üz. həya). (bolməz: olmaz).

çalan çoxdu, oynayan yoxdu.

çalan ordu, haqlı çıxar. (çalan: qalib).

çalındıqca tikildi, dadındıqca bitindi, qırıldıqca düzüldü, düzən qalmır düzməyə, tabım yoxdu dözməyə.

çalınmasa tikilməz, dadınmasa bitilmək.

çalış belə, dos qazan, düşman ocaq başında.

çalışanın çörəyi dadlı, ərincəyin canı.

çalışanın çörəyi dadlı, ərincəyin canı.

çalışqanın biri iki olsa, ərincəyin ikisi bir olar.

çalışqanın ''biri'' iki olsa, ərincəyin ''ikisi'' bir olar.

çalışma atadır, yer anadır.

çalışmaq atadır, yer ana.

çalışman ekiz olsa, bəyligin səkiz olar. (ikiyə çalışsan varın səkkiz olar. ) .

çalqını çalana (çalara) , sözü danışana, işi bilənə, yolu gedənə, atı sürənə, malı alana, qızı sevənə, biçini əkənə ver deyiblər.

çaltaq qapıdan nələr keçməz. (açıq qapıdan min bəla gəlir).

çam ağacı qocalanda, şirəsi öz kötüyünə axar.

çamsaqqızı, çoban ərməğanı : dəğərsiz, yalnız içdən olan, təbii qonca, sovğat.

çamurdan çıxdıq, palçığa batdıq.

çarığ tapan, dolağın tapar.

çarıq tapan dolağında tapar.

çarıq tapan, dolağın tapar.

çarıq tapan, dolağın tapar.

çarıq tapan, dolağında tapar. (çarıq tapan, dolağın tapar).

çaşanda, baş var, aşanda başmaq.

çaşqın oldun bayıldın, daşqın oldun asıldın.

çaşmayan atıcı olmaz, yanılmayan bilge.

çatıq qaşın soyuğ suyundan, öz ılıq suyun yeğdir.

çatıq qaşın soyuq suyundan, öz ılıq suyun yeğdir. (çatıq qaşın: qaşqabaqlı). (yeğdir: yaxcıdır).

çatlaq olsa, su içində bəlgürür.

çay bir olar, çeşmə min.

çay daşı hamar olar. (çay daşı sürtük olar, borc ödəməyən sırtıq).

çay dənizi bulandırmaz.

çay öz yatağın itirməz.

çeşmədən umman yaranar.

çək iki aləm payından sən könül, keç ikidən bir üçün, ol kirtü qul.

çəkil geri, gördün dəli.

çəkinmək, əğri yolun, düzə olan borcudu.

çəkirsən dərdi sən, tüstü çıxır başdan.

çəkişməsə, bərkişməz, dartışmasa alışmaz.