Abdulla Qahhor. Anor (hikoya)

Abdulla Qahhor. Anor (hikoya)

tortmasligiga qaramasdan, kosani bo‘shatdi, ammo  darhol tom orqasiga o‘tib ko‘zlari qizargan,

chakka tomirlari chiqqan  holda qaytdi.

—    Hali tug‘ilmagan bolani yer yutkur deding-a, — dedi Turobjon borgan sayin tutaqib.

Xotin indamay dasturxonni yig‘ishtirib oldi, qozonga suv quyayotib, eshitilar-eshitilmas dedi:

—    O’sha asalning puliga anor ham berar edi.

—    Berar edi! — dedi Turobjon zaharxanda qilib. — Anor olmay asal oldim!

—    Albatta berar edi! Albatta  anor olmay, asal olgansiz!

Mana shunday vaqtlarda til qotib og‘izda aylanmay qoladi, mabodo aylansa, mushtning 

xizmatini qiladi.

—    Ajab qildim, — dedi Turobjon titrab, — jigarlaring ezilib ketsin!

Bu  so‘z unga qanday ta’sir qilganini faqat boshqorong‘i xotingina biladi.  Turobjon bu gapni

aytdi-yu, xotinining ahvolini ko‘rib achchig‘idan  tushdi, agar izzat-nafs qo‘ysa hozir borib uning

boshini silar va:  «Qo‘y, xafa bo‘lma, jahl ustida aytdim», der edi.

—    Kishining  yuragini qon qilib yuborasan, — dedi anchadan keyin. — Nainki men asal 

olsam! Asal otliqqa yo‘q, hali biz piyoda-ku! Xo‘jayinga bir oshnasi  sovg‘a qilib kelgan ekan,

bildirmasdan... o‘zidan so‘rab oz-rog‘ini  oldim... O’zi berdi. Tansiq narsa, xursand

bo‘larmikansan debman. Yo  tansiq emasmi? Umringda necha marta asal yegansan? O’zim

umrimda bir  marta yeganman: Shokirxo‘ja qandolatchi asal qiyom qildirayotganda  qozoniga

ammamning jo‘jasi tushib ketgandi, shu jo‘jani yalaganman...

Turobjonning  bu so‘zlari xotinining qulog‘iga notayin bir g‘uldirash bo‘lib kirar  edi. Uning

Turobjon bilan uy qilganiga uch yil bo‘lib kelayotir,  nazarida, bu odam shu uch yildan beri

g‘uldirab kelgan, hozirgisi  shuning davomiday edi. Ittifoqo, bu kun, nima bo‘ldi-yu, uch so‘zni 

ravshanroq aytdi: «Jigarlaring ezilib ketsin», dedi. Olamda uning  suyangani eri, birdan bir

orzusi — anor edi, birdaniga har ikkisi ham  yo‘qqa chiqdi.

Xotin uyga kirib ketdi. Anchadan keyin darchadan xira  shu’la tushdi. Turobjon ham kirdi. Xotin

darcha yonida, bir tizzasiga  boshini qo‘ygan, qoramtir — kul-rang osmonga qarab o‘tirar edi.

Turobjon  tikka turib qoldi. Tokchadagi beshinchi chiroq pixillab yonar, uning  atrofida katta bir

parvona aylanar edi. Turobjon ham darcha yoniga  o‘tirdi. Shiftning qaeridir «qirs» etdi,

qaerdadir kaltakesak  chirqilladi, Turobjonning qulog‘i jing‘illadi. U ham osmonga — xira 

yulduzlarga qaradi. Masjiddagi keksa baqaterak orqasidan ko‘tarilgan  qizg‘ish o‘t ko‘kka olovli

iz qoldirib juda yuqoriladi va go‘yo osmonga  urilganday chilparchin bo‘lib, «po‘p» etdi.

—    Mushak, — dedi Turobjon, — Mullajon qozining bog‘ida. Mullajon qozi beshik to‘yi qilgan.

Xotin indamadi.

—    Shahardan to‘ralar ham chiqqan, — dedi Turobjon yana.

Xotin  yana indamadi. U Mullajon qozining bog‘ini ko‘rgan emas, ammo ta’rifini  eshitgan. Bu

bog‘ni ko‘z oldiga keltirib ko‘rdi: bog‘ emas, anorzor...  Anor daraxtlarida anor shig‘il,

choynakday-choynakday bo‘lib bo‘lib  osilib yotipti.

—    Bitta mushak uch miri,— dedi Turobjon, — yuzta  mushak otilsa... bittangadan yuz tanga.

Bir miridan kam — yetmish besh  tanga bo‘ladi.

Er-xotin uzoq jim qolishdi. Turobjon og‘zini katta ochib ham esnadi, ham uf tortdi.

—    Ma, buni tik,— dedi u yaktagini yechib, — ma!

Xotin yaktakni olib yoniga qo‘ydi, aftidan, hozir tikmoqchi emas edi.

—    Bo‘l,— dedi    Turobjon,  birpasdan    keyin, — ol... Senga aytyapman!..

—    Ha, muncha!.. Turtmasdap gapira bering... Tikib qo‘yarman, muncha qistov...

Turobjonning tepa sochi tikka bo‘ldi.

—    Hay, sening dimog‘-firog‘ing kimga! Xo‘sh, nima deysan?

 2 / 3

---