Abduxoliqova durdonaning

1.2.Mustaqillikdan keyingi maktabgacha ta’limdagi tub islohotlar
va o`zgarishlar haqida batafsil
Bolalarni maktabgacha ta’lim bilan qamrab olishni kengaytirish,
maktabgacha ta’lim xizmatlaridan foydalanishni yanada yaxshilash ularning
to‘laqonli hayot faoliyati uchun qulay shart- sharoitlarni ta’minlash va ijtimoiy
hayotga faol jalb etish oldimizga qo‘ygan eng dolzarb vazifamizdir.
O‘sib kelayotgan avlodni sog‘lom va har tomonlama yetuk voyaga
yetkazish, ta’lim-tarbiya jarayoniga samarali ta’lim va tarbiya shakllari, hamda
usullarini joriy etish, maktabgacha ta’limning samarali tizimini tashkil etish
bo‘yicha Oqdaryo tuman maktabgacha ta’lim bo‘limida ham keng ko‘lamli ishlar
amalga oshirildi. Oqdaryo tumanida 35 ta mahalla fuqarolar yig‘ini mavjud bo‘lib,
maktabgacha ta’lim yoshidagi 3-7 yoshli bolalarimiz 13608 nafarni tashkil etadi.
Jumladan 2017 yil yakunida bolalarni maktabgacha ta’limga jalb qilinishi va
qamrov foizimiz 12.8% tashkil etsa, 2018 yil yakuniga ko‘ra 27.4%ni, 2019 yil
yakunida esa 51.2% foizni 2020 yil yakuniga ko‘ra esa 67, 2 % ga, hozirgi kunda
2021 yil 70 % ga yetkazildi. Yil yakunida 80 % ga yetkazishni o‘z oldimizga 
maqsad qilganmiz.

---

Bugungi kunda 28 ta davlat, 8 ta davlat xususiy sherikchilik, 1 ta nodavlat va
104 ta oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida jami 9410 nafar
tarbiyalanuvchilarimiz sifatli maktabgacha ta’limga jalb qilindi.
4 ta davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini faoliyatini qaytadan tashkil etish
hisobiga 85 dan ziyod, 8 ta davlat xususiy sherikchilik asosida tashkil etilgan
nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarida 104 dan ziyod, 1 ta nodavlat
maktabgacha ta’lim tashkilotlarida 7 dan ziyod ish o‘rinlari yaratilib, pedagog,
tarbiyachi, hamshira va ombor mudirlari ish bilan ta’minlandi.
Shuni alohida aytishimiz joizki aholi kam bo‘lgan tumanimizning chekka-
chekka qishloqlarida faoliyati yo‘lga qo‘yilgan oilaviy nodavlat maktabgacha
ta’lim tashkilotining har birida xotin-qizlarimiz uchun 2 tadan ish o‘rinlari
yaratilib, jami qishloq joylarida ish topolmay qiynalib yurgan 208 nafar xotin
-qizlarimiz ish bilan ta’minlandi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlaridagi kadrlarning salohiyati bo‘yicha ham bir
qancha ishlar amalga oshirilmoqda.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim-tarbiya jarayoniga innovasion
g‘oya va texnologiyalarni joriy etgan holda tarbiyachilarning kompleks
rivojlanishiga yo‘naltirilgan ilmiy amaliy semenar treninglar muntazam o‘tkazib
kelinmoqda. 2018 yil pedagog kadrlarimizni 18% oliy ma’lumotli bo‘lsa bugungi
kunga kelib 80% ni tashkil etadi. Bundan tashqari yosh avlodni sog‘lom turmush
talablari asosida tarbiyalash maqsadida ko‘plab tadbirlar, sport musabaqalari,
seminar va davra suhbatlari ham o‘tkazilib kelindi.
O‘zbekiston Respublikasi hududida koronavirus infeksiyasi (SOVID-19)
tarqalishini oldini olish va profilaktika qilish, maktabgacha ta’lim tashkilotlarida
tegishli choralarni amalga oshirish hamda xodimlar va tarbiyalanuvchilarning
salomatligini muhofaza qilish bolajonlarimizni bo‘sh vaqtlarini mazmunli
o‘tkazish maqsadida Maktabgacha ta’lim vazirligi tomonidan “Bolajon”
telekanalida bolalar uchun “Aqlvoy” ta’limiy teledasturlar tashkil etildi, undan

---

tashqari tumanda telegramm messenjerida “Ota-onalar va pedagoglar” guruhi
tashkil etildi. Ushbu guruhga barcha tarbiyachilar va tarbiyalanuvchilarning ota-
onalari a’zo qilindi.
Tashkilot tarbiyachilari o‘z ish rejalariga asosan kun davomida bolalari
bilan olib borilgan mashg‘ulotlari to‘g‘risida fotorasmlar va videofayllarini 
guruhga joylashtirib borishadilar. Bu o‘z navbatida ota-onalar uchun katta yordam
bo‘ldi.
Tarbiyachilar, ota-onalar va bolajonlarning faolligini oshirish maqsadida
tumanda “Fidoyi tarbiyachi”, “Iste’dodli bolajon” va “Ijodkor
tarbiyachi”,”Ertakchi bolajon”, nominasiyalari bo‘yicha tanlovlar tashkil etilib
kelinmoqda.
Tashkil etilgan “Iste’dodli bolajon” ko‘rik-tanlovida tumandagi 4-5-6-7-10-20-27-
34-36-sonli MTT tarbiyalanuvchilari g‘olib deb topildi.
1 iyun - Xalqaro bolalarni himoya qilish kuniga bag‘ishlab o‘tkazilgan “Dunyo
bolalar nigohida” onlayn tadbirida 3-sonli MTT tarbiyalanuvchisi Hamdamov
Kamronbek, 5-sonli MTT tarbiyalanuvchisi Akramova Shahrizoda, 7-sonli MTT
tarbiyalanuvchisi Abdullayeva Sevinch, 19-sonli MTT tarbiyalanuvchisi
Abdusaidova Aziza, 36-sonli MTT tarbiyalanuvchisi Iskandarov Shaxzodlar faol
ishtirok etib viloyat maktabgacha ta’lim boshqarmasi boshlig‘ining
tashakkurnomasi bilan taqdirlanishdi.
30 iyun – “Yoshlar kuni” munosabati bilan “Besh tashabbus - zo‘r
imkoniyat” onlayn ko‘rik-tanlovida 4-5-6-7-10-12-13-24-34-36-sonli maktabgacha
ta’lim tashkilotlari tarbiyalanuvchilari faol ishtirok etishdi.
Tarbiyachilar tomonidan olib borilgan onlayn mashg‘ulotlar hafta davomida
bo‘lim metodistlari tomonidan tahlil qilinib hafta so‘ngida monitoring natijalari
e’lon qilinib borildi.Monitoring natijalariga ko‘ra tumandagi 4-5-6 -7-13-19-20-27-
30-34-36-sonli MTT tarbiyachilari yuqori o‘rinlarni egallashdi. mashg‘ulotlarda

---

faol qatnashgan tarbiyachi va pedagoglar viloyat maktabgacha ta’lim boshqarmasi
va tuman maktabgacha ta’lim bo‘limi tomonidan rag‘batlantirilib borildi.
Tashkilot xodimlari birinchi navbatda tuman Sanitariya epidemiologiya
osoyishtalik markazida COVID-19 bo‘yicha tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi va
emlandi. Barcha maktabgacha ta’lim tashkilotlari jami 25 mln 727 ming 676
so‘mlik tibbiy jihozlar bilan to‘liq ta’minlandi.
Jumladan: tarbiyalanuvchilarning haroratini masofadan o‘lchash asbobi 28ta,
xo‘jalik sovuni 200ta, tibbiy niqoblar 1500 ta, suyuq sovun 330 ta, 100 gr.
antiseptik vositalar 430 ta, 200 gr antiseptik vositalar 467 ta, 500 gr antiseptik
vositalar 70 ta, o‘rama salfetkalar 400 dona, 70% li etil spirti 148 flakon, xlor
eritmasi 60 ta flakonlar shular jumlasidandir.
Shuni aytishimiz joizki, maktabgacha ta’lim tizimida hali qilganimizdan
ko‘ra, qilishimiz lozim bo‘lgan muhim ustuvor vazifalar oldimizda turibdi.
Maktabgacha ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, maktabgacha ta’lim
tashkilotlari tarmog‘ini kengaytirish hamda moddiy texnik bazasini
mustahkamlash ularni malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash bolalarni har
tomonlama intellektual, ma’naviy-estetik va jismoniy rivojlanishi uchun
zamonaviy ta’lim dasturlari va texnologiyalarini ta’lim-tarbiya jarayonida joriy
etish, ularni maktabga tayyorgarlik darajasini tubdan oshirish oldimizga qo‘ygan
bosh maqsadimizdir. Chunki ertangi kunimiz va kelajagimiz aynan bugun
maktabgacha ta’lim tashkilotlarida voyaga yetayotgan, tarbiyalanayotgan jajji
farzandlarimizga bog‘liqdir.
Muhtaram yurtboshimizning “Vatanimizning ertangi kuni, farovonligi
farzandlarimiz qanday inson bo‘lib kamolga yetishi bilan bog‘liq. Bizning asosiy
vazifamiz – yoshlarning o‘z salohiyatini namoyon qilishi uchun zarur shart-
sharoitlar yaratishdan iborat”- degan so‘zlari biz rahbarlarga ulkan ishonch va
mas’uliyat yuklaydi. Har birimizni yanada vatanparvarlikka chorlaydi. Shunday
ekan, vatanimiz kelajagi bo‘lgan farzandlarimiz taqdiriga befarq bo‘lmaylik.

---

Ta lim sohasini isloh qilish bugun hukumatimiz diqqat e tiborida turgan
ʼ
ʼ
dolzarb sohalardan biri, desak mubolag a bo lmaydi. So nggi yillarda maktabgacha
ʻ
ʻ
ʻ
ta lim tizimini isloh qilish va rivojlantirishga qaratilgan qonunlar, qarorlar qabul
ʼ
qilinib, amaliyotga joriy etilmoqda.
Maktabgacha ta lim sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqish va
ʼ
amalga oshirish, bolalarni maktabgacha ta lim bilan bosqichma-bosqich to liq
ʼ
ʻ
qamrab olishni ta minlash maqsadida O zbekiston Respublikasi Prezidentining
ʼ
ʻ
2017-yil 30-sentyabrdagi “Maktabgacha ta lim tizimi boshqaruvini tubdan
ʼ
takomillashtirish chora-tadbirlari to g risida“gi Farmoni bilan Maktabgacha ta lim
ʻ ʻ
ʼ
vazirligi tashkil etildi.
Bugungi kunda O zbekistonda 14 mingdan ortiq maktabgacha ta lim
ʻ
ʼ
tashkiloti faoliyat ko rsatmoqda. 2019-yilda Maktabgacha ta lim vazirligi tizimga
ʻ
ʼ
bolalar qamrovini 52 foizga yetkazdi. 2020-yilda bu ko rsatkich 59,5 foiz bo lishi
ʻ
ʻ
kutilmoqda, shuningdek, 85,2 foiz 6 yoshli bolalarni majburiy 1 yillik ta lim bilan
ʼ
qamrab olish rejalashtirilgan.
Ma lumki, Maktabgacha ta lim vazirligi tashkil etilmasdan avval tizimda
ʼ
ʼ
zamonaviy dasturlar joriy etilmagan, bolalarni maktabga tayyorlash bo yicha
ʻ
muqobil, moslashuvchan modellar yetarli darajada rivojlanmagan. Taraqqiy etgan
mamlakatlardagi kabi bolalarni ijtimoiy, shaxsiy, hissiy, nutqiy, matematik,
jismoniy va ijodiy rivojlantirish, atrof-muhit bilan tanishuvga yo naltirilgan
ʻ
maxsus davlat ta lim dasturlari tatbiq qilinmagan edi. Davlat maktabgacha ta lim
ʼ
ʼ
muassasalarida faoliyat yuritayotgan pedagog kadrlarning aksariyati o rta maxsus
ʻ
ma lumotga ega bo lib, bolalarni maktab ta limiga talab darajasida tayyorlash
ʼ
ʻ
ʼ
imkonini bermas edi.
O zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 8-maydagi “O zbekiston
ʻ
ʻ
Respublikasi maktabgacha ta lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish
ʼ
konsepsiyasini tasdiqlash to g risida”gi qarori misolida ko rsak, mazkur
ʻ ʻ
ʻ
konsepsiya maktabgacha ta lim tizimini yana-da takomillashtirish, bolalarning
ʼ

---

sifatli maktabgacha ta limdan teng foydalanishini ta minlash, maktabgacha ta lim
ʼ
ʼ
ʼ
xizmatlarini rivojlantirish, bir so z bilan aytganda, maktabgacha ta lim tizimini
ʻ
ʼ
rivojlantirishning maqsadli vazifalarini qamrab olgan bo lib, jarayonning
ʻ
ustuvorliklari va bosqichlarini belgilab beradi.
Konsepsiya tasdiqlangandan so ng o tgan bir yildan ortiq vaqt mobaynida
ʻ
ʻ
maktabgacha ta lim tizimida yangi Qonun qabul qilindi, yangi loyihalar, islohotlar
ʼ
bosqichma-bosqich amalga oshirilib kelinmoqda. Xususan, 2019-yilda
“Maktabgacha ta lim va tarbiya to g risida”gi O zbekiston Respublikasi Qonuni
ʼ
ʻ ʻ
ʻ
qabul qilindi.
Mazkur Qonunda maktabgacha ta lim va tarbiyaning asosiy tamoyillari,
ʼ
ushbu sohadagi davlat siyosati yo nalishlari, shuningdek, Vazirlar Mahkamasi,
ʻ
Maktabgacha ta lim vazirligi, Sog liqni saqlash vazirligi, egaligida maktabgacha
ʼ
ʻ
ta lim tashkilotlari bo lgan davlat va xo jalik boshqaruvi organlari va mahalliy
ʼ
ʻ
ʻ
davlat hokimiyati organlarining vakolatlari belgilangan.
Qayd etilgan Konsepsiyada 2030-yilgacha 3-7 yoshdagi bolalarning 80,8
foizini maktabgacha ta lim bilan qamrab olinishining ta minlanishi ko zda tutilgan.
ʼ
ʼ
ʻ
Xususan, 2020-yilda yangi maktabgacha ta lim tashkilotlari binolarini qurish,
ʼ
mavjudlarini rekonstruksiya qilish, bir paytlar bog cha bo lgan binolarni qayta
ʻ
ʻ
Maktabgacha ta lim vazirligi hisobiga qaytarish, maktabgacha ta limning muqobil
ʼ
ʼ
shakllarini joriy etish kabi chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
2020-yilgi dasturlarga muvofiq 18 ta obyekt qurib bitkazilishi, 129 ta bo sh
ʻ
inshoot foydalanishga topshirilishi va 261 ta davlat maktabgacha ta lim tashkiloti
ʼ
ta mirlanishi rejalashtirilgan. Bu esa qo shimcha yangi 32,7 ming o rinlarni
ʼ
ʻ
ʻ
yaratadi.
Maktabgacha ta limda xususiy sektorni rag batlantirishga alohida e tibor
ʼ
ʻ
ʼ
qaratilmoqda. Shu tariqa, 2018-2019-yillarda Maktabgacha ta lim vazirligi
ʼ
umumiy qiymati 3,89 trln. so mga teng Davlat-xususiy sheriklik haqidagi
ʻ

---

shartnomalarni imzoladi (ulardan 1,1 trln. so mi tadbirkorlar hisobidan ajratilgan
ʻ
bo lsa, 2,8
ʻ
trln. so mi - imtiyozli kreditlar hisobiga to g ri keldi). Foydalanishga
ʻ
ʻ ʻ
topshirilishi kutilayotgan nodavlat maktabgacha ta lim tashkilotlari quvvati 147,9
ʼ
ming o ringa teng. 2020-yilda yana 2 mingta oilaviy va 420 ta davlat-xususiy
ʻ
sheriklik doirasidagi maktabgacha ta lim tashkilotlari ochilishi rejalashtirilgan.
ʼ
Maktabgacha ta lim tashkilotlari uchun pedagog va boshqaruv kadrlarini
ʼ
tayyorlash, qayta tayyorlash va salohiyatini oshirish borasida ham ijobiy
o zgarishlar kuzatilmoqda.
ʻ
Maktabgacha yoshdagi bolalarning har tomonlama intellektual, axloqiy,
estetik va jismoniy rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish ham
Konsepsiyaning asosiy yo nalishlaridan biridir
ʻ