Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Tolıq hám tolıq emes gápler
Jay gápler pikir bildiriw ushın zárúrli aǵzalarınıń tolıq qatnasıp yaki qatnaspay keliw ózgesheligine qaray tolıq gáp hám tolıq emes gáp bolıp ekige bólinedi.
Dúzilisi hám mánilik jaqtan zárúrli aǵzaları tolıq qatnasqan jay gápke tolıq gáp dep ataladı. Tolıq gáplerde kóbinese bas aǵzalar túsirilmey qollanıladı. Mısalı: Shımırı ayaz joq. Kóktiń júzi juwılǵan aynaday tınıq. Atızlarda miynetke jawlan urǵan jaslar jumısqa pát endirmekte.
Pikir bildiriwge qatnaslı bas yamasa ekinshi dárejeli aǵzalarınıń bir yamasa birneshewi túsirilip aytılǵan jay gápke tolıq emes gáp delinedi. Tolıq emes gáptiń túsirilip qaldırılǵan aǵzaları burınǵı gáplerden belgili bolǵanlıqtan, stillik jaqtan qaytalanbaw ushın túsirilip aytıladı. Sonlıqtan tolıq emes gápler dúzilisi jaǵınan tolıq bolmasa da, mánilik jaqtan tolıq boladı. Onıń tolıqlıǵı kontekst yamasa aldıńǵı gáp arqalı málim bolıp turadı. Tolıq emes gápler kóbinese dialoglarda qollanıladı. Mısalı:

• 
  Aǵań keldi me?
  
• 
  Keldi. (baslawısh – “aǵam” sózi túsirilgen)
  
• 
  Qashan keldi? (baslawısh – “aǵań” sózi túsirilgen)
  
• 
  On bes minuttay boldı. (baslawısh hám ekinshi dárejeli aǵzaları túsirilgen)
  

Geyde tolıq emes gáp qospa gáptiń quramında da ushırasadı. Mısalı: Hmidulla esapshı bolıp islep atırǵan avtobazasına, al Fatima mektebine ketti. Bunda stillik talapqa ılayıq dáslepki jay gápte bayanlawısh túsirilgen.
Tolıq emes gáplerdiń stillik qollanılıwı
Tolıq emes gápler burın aytılǵan pikirdi qaytalay bermey, ıqsham, túsinikli etip bildiriwde stillikq qural retinde qollanıladı. Olar awızeki sóylewde, ásirese kórkem shıǵarmalarda, dialog túrindegi gáplerde, geyde monologlarda da qollanıaldı.
Monologlarda qollanılǵan tolıq emes gápler stillik talapqa ılayıq úsh túrli ózgeshelikke iye boladı, kontekstlik, sotuativlik hám elliptikalıq tolıq emes gáp bolıp qollanıladı.
Kontekstlik tolıq emes gáplerde túsirilip qaldırılǵan gáp aǵzaları aldıńǵı gáplerde berilgen bolıp, kontekst arqalı belgili bolıp turadı. Mısalı: Men de Seydandı úgitledim.Túsinbeydi. Túsinbegeni bılay tursın állenetken jat sózlerge erip júr. Bunda “túsinbeydi” tolıq emes gápinde kimniń túsinbeytuǵını aldınǵı gáptegi personaj (Seydan) arqalı belgili bolıp kelgen.