|
Háreket atı feyili toplamınıń -maq/-mek
|
səhifə | 178/248 | tarix | 02.12.2022 | ölçüsü | 0,6 Mb. | | #71983 |
| Abituriyentler ush n Qaraqalpaq tili p ninen qollanba quwat Jare
2.Háreket atı feyili toplamınıń -maq/-mek (-paq/-pek) qosımtalı túri seplik jalǵawlı hám kómekshi sózli kelip tóemdegi mánilerdi bildiredi:
a) -maq/-mek (-paq/-pek) qosımtalı toplam ataw sepliginde kelip, baslawısh xızmetin atqaradı: Mısalı: Jol boyı duwshakerleskende dos bolsın, dushpan bolsın jol soramaq burınnan qalǵan edi.
b) -maq/-mek, -paq/-pek qosımtalı toplam barıs sepliginde kelip, maqset pısıqlawısh xızmetin atqaradı: Bul qosımta barıs sepligin qabıl etkende -maq/-mek (-paq/-pek) qosımtası tolıq saqlanbay -maǵa/-mege qosımtası túrinde qollanıńadı: Men miynet etpege, miynetim arqalı maqsetime jetpege kelgenmen.
v) -maq/-mek qosımtalı toplam ushın tirkewishli kelip te maqset pısıqlawısh mánisin bildiredi: Bunnan keyin Qoblan qırq jigitin sınamaq ushın atınıń erin aldı.
3.-ǵanlıq/-genlik qosımtalı toplamlar da basqa háreket atı feyil toplamları sıyaqlı qosımtalı hám kómekshi sózli kelip, hártúrli mánilik qatnaslardı bildiredi:
a) -ǵanlıq/-genlik qosımtalı toplam tartım qosımtalı kelip, baslawısh xızmetin atqaradı: Eki aydan beri suwdıń kesilip aqqanlıǵı hámmeden de burın usı ǵarrıǵa battı.
b) -ǵanlıq/-genlik qosımtalı toplam tartım qosımtalı kelip, tolıqlawısh xızmetin atqarad: Atlardı ertlegennen keyin begti oyatıp, atlanısqa tayar ekenligin xabarladı.
v) -ǵanlıq/-genlik qosımtalı toplam barıs, shıǵıs jalǵawlı kelip, sebep pısıqlawısh wazıypasın atqaradı: Ol jarasınıń jazılıp kiyatırǵanlıǵına quwandı. Zárresi ushıp qorqqanlıǵınan belindegi qılıshın suwırıp aldı.
4. -ǵanlıq/-genlik qosımtalı toplam tirkewishli kelip tolıqlawısh hám pısıqlawıshlıq mánilerdi bildiredi:
a) bul toplam haqqında, tuwralı, jóninde tirkewishli kelgende, tolıqlawısh wazıypasın atqaradı: Mısalı: Klasqa kelgennen keyin Meńlimurat aǵa kalxoz dushpanların ashkaralaw kerek ekenligi haqqında ayttı.
b) -ǵanlıǵı ushın tirkewishli toplam sebep pısıqlawıshı mánisin bildiredi: Ol tapsırmanı orınlawdan bas tartqanlıǵı ushın ayıplandı.
Dostları ilə paylaş: |
|
|