Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Birgelkili bas aǵzalar
Birgelkili baslawısh. Jay gáplerdiń quramında bayanlawısh penen baylanısqan ataw formadaǵı eki yamasa birneshe sózlerdiń teń mánili dizbegine birgelkili baslawısh delinedi. Birgelkili baslawıshlar bir-biri menen intonaciya hám dánekerler arqalı baylanısadı.Mısalı: Jer de, janlı maqluqlar da, hámme tiri zat qısqı uyqıdan oyandı.
Birgelkili bayanlawısh. Jay gáplerdiń quramında baslawıshtıń eki yamasa birneshe is-háreket belgisin bildirip kelgen teń mánili sózlerdiń dizbegine birgelkili bayanlawısh delinedi. Birgelkili bayanlawıshtıń xızmetin, kóbinese betlik feyiller hám atawısh sózler atqaradı. Mısalı: Bul barısında ol heshkimniń sózin tıńlamaydı da, sóylespeydi de, dógeregine qaramaydı. Dáryanıń eki jaǵası jasıl aq terektey sallanǵan qamıs, pishen, jeken.
Birgelkili ekinshi dárejeli aǵzalar
Birgelkili anıqlawısh. Zat hám zatlıq mánidegi sózlerdiń eki yamasa bir túrdegi birneshe belgilerin bildiretuǵın sózlerge birgelkili anıqlawısh delinedi. Mısalı: At jaqlı, sarı sınlı, qoy kózli, orta boylı qız tusınan ótip baratırǵanın Abattıń kózi shaldı. Tıń hám partaw jerlerdi ózlestiriw xalqımızdıń mártlik isi boldı.
Anıqlawıshtıń eki túri de – jupkerlesiwshi hám izafetlik anıqlawıshlar birgelkili bolıp keledi. Mısalı: Ashılǵan esikten tolıq deneli, qoy kózli, jası qırqtan ótken birew kirip keldi. Qazaqstannıń, Uraldıń, Sibirdiń, Povoljyenniń burınları adam turmaǵan keń dalalarında onlaǵan hám júzlegen posyolkalar payda boldı.
Birgelkili tolıqlawısh. Is-háreketti (bayanlawıshtı) zatlıq mánide túsindiretuǵın teń mánili eki yamasa birneshe sózlerdiń dizbegine birgelkili tolıqlawısh delinedi. Birgelkili tolıqlawıshlar morfologiyalıq bildiriliwi jaǵınan bir túrli seplik qosımtalı hám tirkewishli qollanıladı. Mısalı: Ayqız burın sholanda islep júrgen er hám hayal-qızlardı ózine tarttı. Hárkim ózi awılı menen, toparı menen, shańlaǵı menen oylassın.