Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

Háreket atı feyil toplamı (atawısh feyil toplamı)
Háreket atı feyilleri hártúrli formadaǵı sózler menen baylanısıp háreket atı feyili toplamın dúzedi. Bul feyil toplamın dúziwde, kóbinese háreket atı feyildiń -ıw/-iw, -w, -maq/-mek (-paq/-pek,) -ǵanlıq/-genlik qosımtaları ónimli qollanıladı. Háreket atı feyili toplamları gápte keńeytilgen aǵza xızmetin atqaradı.
1.Háreket atı feyili toplamınıń -ıw/-iw, -w qosımtalı túri ataw formasında seplik qosımtalı hám tirkewishli kelip, birneshe mánilik ózgesheliklerge iye boladı:
a) -ıw/-iw, -w qosımtalı toplam ataw formasında kelip, baslawısh xızmetin atqaradı. Mısalı: Jerdi súdigarlaw topıraqtıń qurılısın jaqsılaydı.
b) bayanlawısh xızmetinde keledi: Xalıqqa basshı bolıw – bárhá olardıń talqısında bolıw.
v) anıqlawısh xızmetin atqaradı: Bunnan taǵı da birneshe salmalar alınıp, kóp jerlerdi suwǵarıw isi kószde tutılǵan.
g) -ıw/-iw, -w qosımtalı toplam tabıs, barıs, shıǵıs, orın seplik qosımtalı kelip, tolıqlawısh xızmetin atqaradı: Mısalı: Ol vertolyottı úyiniń qasına túsiriwdi oylap edi. Aynaxannıń keliwin Serkebay biraz tayarlıqlar menen kútken edi. Qurılıstıń tez kúnde pitiwine mende óz úlesimdi qosıp atırman. Ósip kiyatırǵan jas áwladtı tárbiyalawda meketep ayırıqsha orın tutadı.
d) barıs, shıǵıs, orın seplik qosımtalı toplamlar hártúrli pısıqlawısh wazıypasında keledi: Kinonıń baslanıwına ele táwir-aq waqıt bar edi (waqıt). Hárkim óz jumısın sapalı etip orınlawǵa umtılǵan (maqset). Gawashanı suwǵarıwda suwdan ónimli paydalanıw kerek (maqset).
e) -ıw/-iw, -w qosımtalı toplam tirkewish hám tirkewishlik xızmettegi kmekshi sózli kelip waqıt, sın, sebep pısıqlawısh mánilerin bildiredi: Asqar Oraldıń bas iyzewinen soń Baymanǵa qaradı (waqıt). Ol qabaǵın arqalawı menen suwǵa ketti (sın). Ilimiy egis xalıqtıń orıp alıwı ushın kógerip shıǵadı (maqset). Kóteriwshi krannıń tómen túsiwi ushın rıshagtı bastı (sebep). Jerdiń ızǵar, kúnniń suwıq bolıwına qaramastan okoptan bir adım jılısıwǵa bolmaydı (qarsılas).