Academic Research in Educational Sciences volume 2

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | CSPI CONFERENCE 3 | 2021 
 
Zamonaviy ta'limda matematika, fizika va raqamli texnologiyalarning dolzarb muammolari va yutuqlari 
Toshkent viloyati Chirchiq davlat pedagogika instituti 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 6 www.ares.uz 
Zamonaviy 
inson 
muhitining 
ajralmas 
qismiga 
aylangan 
axborot 
texnologiyalarining jadal rivojlanishi natijasida smart ta'lim asta-sekin an’anaviy 
elektron ta'lim bilan oʻrin almashmoqda. Smart ta'lim kontseptsiyasi hozirda bir qator 
tushunchalar bilan bogʻliq boʻlib, ularning koʻpchiligida bir xil talqin qilinmaydi. 
Smart ta'lim mavzusidagi nashrlar bir necha yil oldin paydo boʻlgan va ular ta'lim 
rivojlanishining asosiy tendentsiyalarini qayd etib, ta'lim tizimidagi keyingi 
oʻzgarishlar uchun futurologik prognozlarni yaratadi [1]. Smart ta'limning tashkiliy, 
texnologik va pedagogik kabi uchta muhim jihati mavjud boʻlib, ular “alilli” ta’limning 
ajralmas qismi hisoblanadi.
Smart ta'lim koʻp miqdordagi manbalar, multimediyaning (audio, video, grafik) 
maksimal xilma -xilligini, tinglovchilarning talab va ehtiyojlariga tez va oson 
moslashish imkoniyatini nazarda tutadi [2]. Bu mutlaqo yangi ta'lim muhiti boʻlib, 
unda ta'lim faoliyati Internetda umumiy standartlar, texnologiyalar va ta'lim 
muassasalari tarmogʻi oʻrtasida tuzilgan shartnomalar asosida olib boriladi va umumiy 
tarkibdan foydalaniladi. Bu turdagi ta'limning oʻziga xos xususiyati - yashash joyidan 
va moliyaviy ahvolidan qat'i nazar, aholining barcha qatlamlari uchun qulaylik, ya'ni 
"hamma joyda" ta'lim olish imkoniyatidir [3]. 
Z. K. Bekturova, N. N. Vagapovalarning fikriga koʻra smart ta'lim muhitini 
yaratish uchun bir qator muhim faktorlar zaruriy hisoblanadi. Ular jumlasiga: yangi 
bilim va texnologiyalardan foydalangan holda innovatsion usullar orqali oʻrganish; 
texnologiyalarning yaqinlashuvi, ta'lim sharoitlarini optimallashtirish; individual 
oʻquv maqsadlariga, mavjud bilim va koʻnikmalarga, ijtimoiy muhitga avtomatik 
moslashish kabilar kiradi [3]. 
Oʻquvchilar uchun smart-muhit har bir oʻquvchi uchun individual ta'lim muhiti, 
amaliy yoʻnalish, bilim, koʻnikma va malakalarni rivojlantirishda mustaqillik - ijtimoiy 
muhitga muvaffaqiyatli moslashishga imkon beruvchi barcha omillar; uzluksiz 
ta'limning smart, fanlararo, talabalarga yoʻnaltirilgan ta'lim tizimlari (maktab, oliy 
oʻquv yurti, korporativ oʻqitish); moslashtirilgan oʻquv dasturlari, portfolio; 
hamkorlikda oʻqitish texnologiyalari; koʻp miqdordagi odatiy funktsiyalarni 
avtomatlashtirish; amaliyotchilarni oʻquv jarayoniga jalb qilish kabilar orqali 
ifodalanishi mumkin. 
“Smart” tushunchasi paydo boʻlishi bilan smart/interaktiv-doska (yozuv taxtasi), 
smart-ekranlar, internetga istalgan joydan kirish kabi tushunchalar ham ta’lim tizimiga 
kirib keldi. Bu tushunchalarning har biri ma’lumotlar tarkibini yangicha ishlab chiqish, 
etkazib berish va amaliyotga joriy qilish jarayonini qayta tuzishga imkon beradi [4].

---