Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik


(Voy, nega bunaqa deysiz?



Yüklə 6,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə57/120
tarix28.11.2023
ölçüsü6,03 Mb.
#168240
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   120
Z. Toxirov - Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik mahorati

(Voy, nega bunaqa deysiz?
Qo 'iimdan nimayam kelardi?);
-takror fe’lli (
kutdik, kutdik, ко ‘zimiz to ‘rt bo 'lib kutdik);
-m a'no bo‘yog‘i yuqori fe’lli (
ming'illama, vaqillama
gapirma, qiyvormoq, qoyil qilmoq (gapni), qotirmoq (ishni)
va h.);
-erkalovchi 
-
kichraytiruvchi 
qo‘shimchali 
(
bolakay,
pichoqcha, kurakcha, bir burdagina
va h).
29-§. 
Dag'al. takallufsiz nutq
qo'pol, ters nutqligi bilan ajralib 
turadi. Obyektga bo‘lgan munosabat dag'alroq, dag‘al, y a’ni salbiy 
b o ‘ladi. Shaxs, narsa, xatti-harakatga beriladigan baho salbiyligi 
ancha 
bo‘rttiriladi. 
Albatta, 
bunday 
dag‘al 
munosabat 
“dushmanona” emas, balki xolisona hatto do‘stona b o iish i 
mumkin. Adresat o ‘z sha’niga qaratilgan nutqni diliga og‘ir 
olmasligi, uning dag‘alligi sababchisi o ‘zi ekanligini tushungani 
uchun suhbatdoshga nisbatan g ‘arazsiz holatda bo‘ladi.
108


30-§. So‘zlashuv nutqining funksiyaviy (vazifaviy) tavsifi 
uning asosiy uslubiy xususiyati hisoblanadi.
1. 
Nutq hech qanday tayyorgarliksiz, tuyqusdan yuzaga 
chiqadi (jumla, so 'z birikmasi, nutqiy konstruksiya): 
ahvolla
yaxshimi, 
hayitiz 
muborak 
bo'lsin, 
uy 
ichila 
tinchmi?
Charchamasdan yuribsizmi?
va h. Y o‘lovchi, mijoz, xaridor, 
sotuvchi nutqida qolip nutq qismlari, tcgishli vaziyatga ko‘ra. 
yuzaga chiqishi tabiiy holdir.
31 -§. S o‘zlovchi nutqiga induviduallik xos bo'ladi. Sintaktik 
konstruksiyalar shaklan tum-taroqligi, y a’ni chala-chulpaligi, 
nutqiy qurilish to ‘liq emasligi va bu hoi bilan b o g iiq holda nutq 
(so‘zlashuv)ning uzuq-yuluqligi kuzatiladi: 

Yüklə 6,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   120




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin