Adobe Photoshop Tillayev A. I.(UzMU)

Ekran imkoniyati va rang modellari

Ekran imkoniyati- bu kompyuter tizimi va operatsion tizim xususiyatidir. Ekran imkoniyati piksellarda o‟lchanadi va ekranda joylashadigan tasvir o‟lchamini belgilab beradi. Chop etuvchi qurilma va printerning imkoniyati – bu

printerning aloxida nuqtalarni ko‟rsatishi bilan belgilanadi. U nuqta – dyuymga birligida o‟lchanadi. U tasvirni berilgan sifat yoki aksincha berilgan o‟lchamda tasvirlaydi. Tasvir imkoniyati –bu tasvir xususiyati. U ham nuqta – dyuymga nisbatan birligida o‟lchanadi va uning skaner va grafik taxrirlovchisi yordamida o‟lchami beriladi.

Tasvir imkoniyati tasvir xaqidagi ma‟lumotda saqlanadi va tasvirning boshqa ya‟ni fizik xususiyatlari bilan bog‟liq. Tasvirning fizik o‟lchami xam piksellar singari uzunlik o‟lchamlarida belgilanadi. Rang bilan bog‟liq asosiy xususiyatlar, bu – rang imkoniyati va rang namunasi. Rang imkoniyati bir vaqtning o‟zida xosil qilinadigan maksimal ranglar sonini belgilaydi. U rangni qo‟llash jarayonida qo‟llanilgan baytlar soniga bog‟liq. Masalan, ikki rangli (qora-oq) tasvirni kodlash uchun har bir piksel uchun bir bitdan ajratish etarli. Ranglar uchun bir baytni ajratish ular kombinatsiyasidan 256 ta har xil ranglarni kodlash imkoniyatini beradi. Ikki bayt esa 2¹⁶= 65536 har xil ranglarni kodlash imkoniyatini beradi. Bu kodlash rejimiga High Color deyiladi. Agar ranglarni kodlash uchun uch bayt ajratilsa 2²⁴≈ 16,5 mln. rangni kodlash mumkin. Bu rejimga True Color deyiladi. Rang jilosiga, uning tashkil etuvchi komponentlarga bo‟lish - rang modeli deyiladi. Turli rang modellari mavjud, biroq kompyuter garafikasida asosan 3 tasi ko‟p ishlatiladi. Bular – RGB, CMYK, HSB.
RGB da asosiy komponentlar sifatida quyidagi ranglar qo‟llaniladi: qizil, yashil, ko‟k. CMYK da: ko‟k, purpur, sariq ranglar. Bu 3 ta ranglar qo‟shimcha xisoblanadi. Qora rang poligrafiyada qiyinchilik tug‟diradi. Shuning uchun ularga Black-qora rang komponenti qo‟shilgan. Bu modelini ekranda tasvirni xosil qilish uchun emas, tasvirni chop etishda qo‟llaniladi. HSB modelida 3 asosiy komponent mavjud. Bular HUE, SATURATION va BRITHNESS. Ya‟ni HSB modelida rang qo‟shimcha komponentalari sifatida rangli ton (svetovoy ton), yorug‟lik (yarkost) va yutunuvchi tonlarni (nasishennost ton) ham qaraydi.