Аholi migratsisiyasi tushunchasining nazariy asoslari va uning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati 7

Mustaqillik yillarida O’zbekiston aholisining migratsion jarayonlarda ishtirokining tahlili

Mustaqillik yillarida O'zbekistonning ekonomik islohotlari va sanoatning rivojlanishi, shuningdek, tarixiy- madaniy merosning saqlanishi, turizm sohasining rivojlanishi, iqtisodiy va siyosiy hamkorliklarning kengayishi va boshqa ko'plab omillar aholining turli qatlamlarini shaxsiy hayotini yaxshilash, oliy o'qish tashqi ta'lim olish, yuqori maoshli ish o'rinlarini qidirish uchun boshqa mamlakatlarga emigratsiya qilish, ya'ni ko'chib ketishga sabab bo'ldi.
Bundan tashqari, O'zbekistonning qaror qabul qilgan milliy ta'lim siyosati, yuqori ma'lumotli kadrlarni tayyorlashga qaratilgan dasturlar va o'qish-ma'lumotlarni oshirishga qaratilgan yuqori sanaat maktablari kabi tadbirlar, shuningdek, jamiyatdagi ijtimoiy va siyosiy mavzularga oid tadbirlar, xalqaro hamkorliklar kabi ko'plab imkoniyatlar aholining migratsiya jarayonlari bilan bog'liqdir.
Barcha bu o'zgarishlar esa, aholining qat'iyatli, aniq va taxminan yuqori darajada turli mamlakatlarga yo'naltirilishiga olib keladi. Bular bilan birga, xalqaro miqyosdagi muloqot va hamkorliklar o'sishi va mustaqillik yillarida O'zbekistonning dunyoda mustaqil, o'ziga xos o'rin egallashiga sabab bo'ldiMustaqillik yillarida O'zbekistonning ekonomik islohotlari va sanoatning rivojlanishi, shuningdek, tarixiy- madaniy merosning saqlanishi, turizm sohasining rivojlanishi, iqtisodiy va siyosiy hamkorliklarning kengayishi va boshqa ko'plab omillar aholining turli qatlamlarini shaxsiy hayotini yaxshilash, oliy o'qish tashqi ta'lim olish, yuqori maoshli ish o'rinlarini qidirish uchun boshqa mamlakatlarga emigratsiya qilish, ya'ni ko'chib ketishga sabab bo'ldi.
Bundan tashqari, O'zbekistonning qaror qabul qilgan milliy ta'lim siyosati, yuqori ma'lumotli kadrlarni tayyorlashga qaratilgan dasturlar va o'qish-ma'lumotlarni oshirishga qaratilgan yuqori sanaat maktablari kabi tadbirlar, shuningdek, jamiyatdagi ijtimoiy va siyosiy mavzularga oid tadbirlar, xalqaro hamkorliklar kabi ko'plab imkoniyatlar aholining migratsiya jarayonlari bilan bog'liqdir.
Barcha bu o'zgarishlar esa, aholining qat'iyatli, aniq va taxminan yuqori darajada turli mamlakatlarga yo'naltirilishiga olib keladi. Bular bilan birga, xalqaro miqyosdagi muloqot va hamkorliklar o'sishi va mustaqillik yillarida O'zbekistonning dunyoda mustaqil, o'ziga xos o'rin egallashiga sabab bo'ldi.
Migratsiya jarayonlari, bir qancha sabablarga bog'liq bo'lishi mumkin, masalan, ish izlanishi, ta'lim olishi, oilaviy vaziyatlarda o'zgarishlar, siyosiy voqealar, davlat va ijtimoiy qonunlar va boshqa ko'plab sabablar. O'zbekistonning Mustaqillikka erishgan yillarida, mamlakatning o'ziga xos siyosiy yo'l harakatlarining natijasida, iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda ko'p yutuq va o'zgarishlar bo'lib o'tganligi sababli, bir qancha kishilar xalqaro miqyosdagi ish va yashash uchun boshqa mamlakatlarga yoki O'zbekiston ichida boshqa mintaqa va shaharlarga ko'chganlar. Bunda, asosiy ko'chirilganlar Toshkent shahrining tumanlari, Samarqand, Buxoro, Xorazm viloyatlari va boshqa mintaqa markazlari hisoblanadi.
Bundan tashqari, O'zbekiston xalqining ko'plab qatorlari Rossiya, Koreya, Germaniya, AQSh, Kanada va boshqa davlatlarga o'zini o'rganish, ish va yashash uchun joyni almashish uchun xalqaro miqyosdagi harakatlarini bajarib kelganlar. Bular orasida, ma'lum davlatlarda o'zlarining milliy ta'lim olishlariga yoki shaxsiy biznesni rivojlantirishga imkoniyat topgan kishilar ham mavjud.
O'zbekiston hukumati, O'zbekiston xalqining xalqaro miqyosdagi ko'chish jarayonlarini keng ko'lamda o'z ichiga olgan va ularni muvaffaqiyatli, qonuniy va insiyatifli shaklda yo'rg'alamoqda davom etmoqda.

Yillar	2001-2005	2006-2010	2011-2015	2016-2020
Jami	1724800	2720600	3673700	4264300
Rossiya	157300	174600	188600	256000
Boshqa mamlakatlar	1567500	2546000	3485100	4008300

Diagrammadan ko’rinib turibdiki O’zbekistonda migratsiyani amalha oshirgan aholi soni yildan yilga izchillik bilan o’sib brogan va anchagina qismi Rossiya Federatsiyasiga to’g’ri keladi.