Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti fizika matematika fakulteti

TIKLANMAYDIGAN RESURSLARDAN 

KO’MIRNING AHAMIYATI.

 

 

  Tiklanmaydigan  resurslardan  ko`mirning  ahamiyati  ortib  bormoqda.  Chunki 

ko`mirning  zahiralari  ancha  arzon,  keng  tarqalgan,  ya`ni  909  mlrd.  tonna 

atrofida  va  bu  zahira  ko`mirga  bo`lgan  ehtiyojni  yana  45  yilga  qondira  oladi 

hamda  rivojlanayotgan  mamlakatlar  uning  asosiy  iste`molchisidir.  Ulardagi 

---

energiyaga bo`lgan ehtiyojning ortishi bilan ko`mirga bo`lgan talab ham yiliga 

o`rtacha 2 % dan ko`tarilmoqda. Lekin ko`mirning yoqilishidan CO

2

, SO

2

, NO

x

 

kabi  gazlar hosil bo`ladi. CO

2

 gazi global isishga sabab bo`lmoqda, SO

2

 gazlar 

kislotali  yomg`irlarni  keltirib  chiqarmoqda,  NO

2

  gazlar  esa  ozon  qatlamining 

yemirilishida  qatnashadi.  Shuning  uchun  ham  ko`mirdan  foydalanish  qattiq 

tanqid qilinmoqda hamda boshqa muqobil energiya turlariga o`tish yoki yangi 

turlarni kashf qilishga katta e`tibor qaratilgan. 

 

  Xususan,  Yevropa  Ittifoqi  2009-yilda  9  %  energiyani  yashil  energiya 

manbalaridan olgan bo’lsa, 2020-yilga kelib bu ko’rsatkich 20 % ga, 2030-yilga 

kelib 33 % ga ko’tarilishi rejalashtirilmoqda. Daniya va Germaniya esa o’zining 

noqulay  geografik  joylashuviga  qaramasdan  quyosh  energiyasiga  katta 

miqdorda investitsiya kiritmoqda. 2009-yilda yashil energiya sohasiga jami 140 

mlrd  $  investitsiya  kiritilgan  bo’lib,  bu  an’anaviy  energiya  manbalariga 

qaraganda 30 mlrd $ ga ortiq demakdir. Ularning 30 % dan ortig’i Yevropa va 

Angliya hissasiga to’gri keladi.