***Sigara içen ve şehirde yaşayan ve/veya asbeste maruz kalanlarda tütünün karsinojenik etkisi çok daha fazladır.
***Sigara içen ve şehirde yaşayan ve/veya asbeste maruz kalanlarda tütünün karsinojenik etkisi çok daha fazladır.
***Pulmoner skar (tbc, yabancı cisim,infarktüs) ve akciğer CA ilişkisi (fibrozis primer mi sekonder mi?)
***Tip II pnömositlerin atipik adenomatöz hiperplazisi veya bronkoalveoler hücreli adenom Adenokarsinomun prekürsör lezyonu ob
***Papillomatozisten malign transformasyon ???
Akc CA, erkeklerde sık görülmekle birlikte E/K oranı 1,5/1
Akc CA, erkeklerde sık görülmekle birlikte E/K oranı 1,5/1
Tanı sırasında hastaların %90 nı 40 yaş üzerindedir
%2-5 oranında multipl tümörler şeklinde ob (metachronous veya synchronous) ve %20 sinde ikinci tümör baş-boyun bölgesindedir
Tümörlerin %60 ı tanı sırasında lokal yayılım veya uzak metastaz nedeniyle inoperabldır
Semptomlar genellikle ileri evrede oç ve bronşial obstrüksiyonla ilişkilidir
En sık semptomlar öksürük, balgam, kilo kaybı, hemoptizi, ateş, ağrı
En sık semptomlar öksürük, balgam, kilo kaybı, hemoptizi, ateş, ağrı
Periferal lokalizasyonlu tümörler ise plevral tutulum veya tümör bronşa uzanıp ülserasyon yapana kadar semptom vermez
Superior sulkusta lokalize olanlar PANCOAST’S TÜMÖRÜ olarak adlandırılır ulnar sinir boyunca ağrı ve sempatik zincirin tutulumuna bağlı Horner Sendromu= Enoftalmus, pitozis, myozis,anhidrozis
Pulmoner “coin lezyonu” olan hastaların %35-50 sinde akc CA vardır
Pulmoner “coin lezyonu” olan hastaların %35-50 sinde akc CA vardır
Bazen metastatik tümör varlığı ile ilişkisi olmayan ekstrapulmoner semptomlar (PARANEOPLASTİK SENDROM, tümöral hücrelerden biyolojik aktif bileşenlerinin salgılanması na bağlı o.ç ekstrapulmoner bulgular)
*Ana bronşların döşeyici epitelinden çıkarlar ve hilusu kapatırlar(SANTRAL)
Terminal bronşial(PERİFERAL)
* Bütün tipler sigara ile ilişkilidir
* Bütün tipler agressif, lokal invaziv ve metastaz yaparlar (SCCA)(Kc, adrenaller, beyin, kemikler)
*İn-sutu başlar, peribronşial bağdokusunu infiltre eder veya büyük kitle yaparak parankimi iter.*İrregüler,lumene doğru mantar şeklinde sert, gri-beyaz kitlelerdir
YASSI HÜCRELİ CA
Santral lokalizasyonludur, segmental bronşlara lokalizedir, erkeklerde sık
Eksfoliye olan tümör hücrelerinin balgamda görülmesi diğer histolojik tiplerden daha sıktır
Bronşial obstrüksiyona bağlı olarak atelektazi ve obst. pnömoni sık
Tümörde kavitasyon oluşturan santral nekroz sık
%50 sinde surrenal metastazı var
%50 sinde surrenal metastazı var
Diğer tiplere göre daha geç metastaz yapar
Mikroskopik tanı sitolojik atipi ve invaziv özelliğe dayanır
Keratin oluşumu ve intersellüler köprü varlığı ile ayırdedilir
Whorl oluşumu ve tümör h. sratifikasyonu yardımcı bulgu
Küçük h, clear cell, iyidif papiller, bazoloid ve iğsi h. li varyantları
Bronş epitelinde yıllar önce başlayan hiperplazi, displazi ve in-sutu CA zemininde çıkar, intraluminal kitle veya karina ve mediasteni infiltre eder
Bronş epitelinde yıllar önce başlayan hiperplazi, displazi ve in-sutu CA zemininde çıkar, intraluminal kitle veya karina ve mediasteni infiltre eder
İHK olarak keratin ve involukrin, vimentin, EMA,...
Erken evrede p-53 mutasyonu sık,
P-63skuamoz hücreli Ca da +, küçük hücreli CA da negatiftir
ADENOKARSİNOM
Kadınlarda ve sigara içmeyenlerde ki akc CA larının yarısını oluşturur.
Kötü sınırlı, gri beyaz, tek veya multipl kitleler oluşturur, müsin salgılarsa parlaktır
Kavitasyon nadirdir
%65 i periferde lokalize, soliter veya multipl, kötü sınırlı, gri-beyaz kitleler
Konvansiyonel adeno CA genellikle CK7+/CK20-, metastatik kolorektal CA CK7-/CK20+
Konvansiyonel adeno CA genellikle CK7+/CK20-, metastatik kolorektal CA CK7-/CK20+
Müsinöz bronkoalveoler CA CK20 +
Müsinöz ve no-müsinöz bronkoalveoler CA TTF-1, MUC3 ve MUC6 pozitif
UNDİFERANSİYE BÜYÜK HÜCRELİ KARSİNOM
Skuamöz veya glandüler diferansiyasyon göstermeyen pleomorfik epitelyal hücrelerden oluşur
US çalışmalar bu grubun adeno CA a daha yakın
Klasik undif CA uniform, solid adacıklardan m.g
Dev h., iğsi h., lenfoepitelyoma benzeri, clear cell, büyük hücreli nöroendokrin CA... varyantları var
KÜÇÜK HÜCRELİ CA
Tüm akc CA larını %10-20
%85 den fazlası sigara içer
Klinik davranışı, paraneoplastik özelliği, ve tedavisi farklıdır
Santral lokalizasyonludur, soluk beyaz, yumuşak , kolay parçalanır, yoğun nekrotik
I- Mixed small+large cell
II- Kombine tip (%5 veya daha az skuamöz veya adeno CA eşlik eder)
III- Klasik tip
Mikroskopik; lenfositlere benzer yuvarlak h ve iğsi h den oluşan solid proliferasyon, rozetler, pseudorozetler , molding ve sıkışma artefaktı ( nukleus uzaması ve kromatin deformasyonu ve kümelenmesi)
Mikroskopik; lenfositlere benzer yuvarlak h ve iğsi h den oluşan solid proliferasyon, rozetler, pseudorozetler , molding ve sıkışma artefaktı ( nukleus uzaması ve kromatin deformasyonu ve kümelenmesi)
Azzopardi’s etkisi: Nekroza sekonder kromatin diffüzyonu ve bunun damarlar çevresinde sebep olduğu kuvvetli hematoksifilik etki
*Bronşial epitel altındaki primitif h. den köken alır. Nöroendokrin dif?(Kultschitsky)
*Bronşial epitel altındaki primitif h. den köken alır. Nöroendokrin dif?(Kultschitsky)
İHK olarak NSE, kromogranin, synaptofizin, TTF-1 %85 pozitif
AK CA larında yayılım ve metastaz
Bronşlar boyunca proksimal ve distal olarak yayılır ve karinaya ayrıca mediasten ve plevraya ulaşır
Hematojen yayılım
Hiler ve mediastinal ve alt servikal LNM
Uzak organ k.c, akc, adrenal, kemik, k.i ve beyin
Prognoz
1- Yaş (40 yaş altında kötü)
2- Seks (Kadında kötü)
3- Lokalizasyon(Sup pulm sulkus iyi)
4- Stage
5- Mikroskopik tip ve dif( SCC ve dev hli kötü. Bronkoalveoler iyi)
6- Damar invazyonu
7- Göğüs duvarı ve plevra tutulumu
7- Göğüs duvarı ve plevra tutulumu
8- Skar varlığı kötü
9- LNM
10- İnflamatuar reaksiyonu
11- Onkojen ekspresyonu. Ras ve p-21 ekspresyonu nonsmallcell , N-myc SCC de kötü
HAMARTOM
Bronş duvarının mezankimal yapılarının aşırı gelişimi ile karakterli
Erişkin erkeklerde görülür
Soliter veya multipl
1/3 vakada radyolojik olarak mısırpatlağı görünümlü kalsifikasyon
Makr; keskin sınırlı, lobüle, kesit yüzü kartilaj içeriğine bağlı parlaktır. Antrakoz içermez
Mikros; düz kas, yağ ve adacık halinde kıkırdak
İNFLAMATUAR PSEUDOTÜMÖR
Vasküler prolifrasyon, fibrozis, hyalinizasyon, mikzoid değişiklikler, ksantom hücreler, hemosiderin depozit, alveoler hücre proliferasyon ve inflamatuar hücre ile karakterli , iyi sınırlı nodüler lezyon
Çoğu erişkinde, plazma h den zengin olanı çocuklarda sık
16 yaştan küçüklerde en sık izole primer akc lezyonudur
16 yaştan küçüklerde en sık izole primer akc lezyonudur
Soliter küçük, periferal nodüldür
Ayırıcı Tanı:
hemanjioperisitom,
karsinoid,
plamositom,
amiloid tümör ve metastatik CA
KARSİNOİD TÜMÖR
Santral, Periferal, Atipik K ve Büyük hücreli nöroendokrin CA
Tüm akc Ca larının %1-5 ni oluşturur
Santral K: en sık görülendir, ana bronşda, polipoid kitle, hemoptizi ve enfeksiyon sık