Akilov A. A. Avtomobilning umumiy tuzilishi: Darslik / Akilov A. A. va boshq


Respublikamizda avtomobilsozlikning rivojlanish bosqichlari



Yüklə 374,75 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/16
tarix14.11.2022
ölçüsü374,75 Kb.
#68972
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
Rs8qmPll0XkxJVJouGkSW91vEc4u4yBvTPsvWFcC

1.2. Respublikamizda avtomobilsozlikning rivojlanish bosqichlari 
Respublikamiz mustaqillikka erishgan kundan boshlab Prezidentimiz 
tashabbuslari bilan avtomobil sanoati rivojiga katta e’tibor qaratmoqda. 
Jumladan, 1992-yil iyun oyida Janubiy Koreya tashrifi chog‘ida 
«DAYEWOO» zavodi bilan tanishib, hamkorlikda Andijon viloyati 
Asaka shahrida avtomobil zavodini qurish to‘g‘risida Memorandum 
imzolandi va shu tariqa «UzDAEWOO» zavodiga asos solindi. 1996-yil 
19-iyulda zavod ishga tushishi bilan O‘zbekiston dunyodagi o‘z 
avtomobiliga ega bo‘lgan 28-davlatga aylandi.
«UzDAEWOO» bu Markaziy Osiyodagi birinchi avtomobil ishlab 
chiqaruvchi zavod hisoblanadi. Zavod jahon standartlari talablariga 
javob beruvchi o‘ta zamonaviy texnologiya bilan jihozlangan bo‘lib, 
o‘sha vaqtda umumiy hisobda yiliga 200 000 dona avtomobil (o‘rta sinfli 
«NEXIA» avtomobillari - 100 000 dona, «TICO» avtomobillari - 50 000 
dona, «DAMAS» avtomobillari – 50 
000 dona) ishlab chiqarish 
quvvatiga ega edi. Bu avtomobillarga ehtiyot qism va materiallarning 
o‘zimizda mahalliylashtirish dasturiga asosan ishlab chiqarish joriy 
qilinmoqda. Tinimsiz izlanishlar natijasida «TICO» avtomobili o‘rniga 
«MATIZ», «SPARK», «DAMAS» avtomobilining kuchaytirilgan 
varianti, «NEXIA» avtomobili o‘rniga «NEXIA-2», «LACETTI» 
avtomobillari ishlab chiqarilib, Respublikamiz va chet mamalakatlarda 
avtoishqibozlar e’tiborini tortmoqda. 
O‘zbekiston avtomobil sanoatini yanada rivojlantirish maqsadida 
GM korparatsiyasi bilan shartnoma tuzilib, zavod «GM-Uzbekiston» 


8
qo‘shma korxonasiga aylantirildi va quvvati yiliga 250 000 donaga 
oshirildi. 
Shu bilan bir qatorda 1999-yil Samarqand shahrida O‘zbekiston-
Turkiya qo‘shma korxonasi «Sam-Koch-avto» zavodidan «OTOYO’L» 
markali kichik rusumdagi avtobuslar va ixtisoslashtirilgan yuk 
avtomobillari ishlab chiqarilib, ekspluatatsiya qilindi. Keyinchalik bu 
zavod negizida O‘zbekiston-Yaponiya qo‘shma korxonasi «SamAvto» 
zavodi tashkil etilib, bu zavoddan ham «ISUSI» markali kichik 
rusumdagi avtobuslar va ixtisoslashgan yuk avtomobillari ishlab 
chiqarilib, ekspluatatsiya qilinmoqda. 
Shuningdek, Samarqandda yana bir O‘zbekiston–Germaniya qo‘sh-
ma korxonasi «MAN» yuk avtomobillari ishlab chiqarishga mo‘ljal-
langan zavod o‘z ishini boshlab yubordi.
Avtomobilning yuragi hisoblangan motor dunyoda sanoqli 
davlatlarda ishlab chiqariladi. Shu bois, «GM-MOTOR» zavodi qurilishi 
bilan O‘zbekiston ham shu davlatlar qatoriga qo‘shildi. Zavodning 
hozirgi kundagi quvvati yiliga 225 000 dona motor ishlab chiqarishga 
mo‘ljallangan.
Mamalakatimizda avtomobil sanoatining rivojlanishiga juda katta 
e’tibor qaratilmoqda, jumladan, Davlatimiz rahbari Islom Karimov 
Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 21-yanvarda bo‘lib o‘tgan majlisida 
olib borilayotgan islohotlar ko‘lamiga baho berib: «O‘zbekistonda 
avtomobilsozlik Asakadan boshlandi. Shu zavodni ochgan kunim – 1996- 
yil 19-iyulni O‘zbekiston hayoti uchun, tarixi uchun baxtli kun deb 
hisoblayman»
1
degan edilar. Zero, ana shu zavodda ishlab 
chiqarilayotgan sifatli va biri-biridan zamonaviy avtomobillar xalqimizni 
bu sohada ham hech kimdan kam emasligini, aksincha, raqobat borasida 
ko‘plarni lol qoldirayotganligini ko‘rsatadi. 
Istiqlol farzandi sanalmish ushbu qo‘shma korxonada 2000-yilda 
30 700ta avtomobil ishlab chiqarilgan bo‘lsa, 2010-yil yakunida bu 
ko‘rsatkich 217 733tani tashkil etdi. Ko‘rinib turibdiki, avtomobil ishlab 
chiqarish keyingi o‘n yil oralig‘ida 181 033 donaga yoki 7,1 martaga 
oshgan. 
Ishlab chiqarilayotgan «CAPTIVA», «YEPICA», «TACUMA», 
«LACETTI», «SPARK», «NEXIA», «DAMAS», «MATIZ» singari 
1
Ʉɚrimɨv I.Ⱥ.Vɚzirlɚr Mɚhɤɚmɚsining 2011-yil 21-yanvɚrdɚ bo’lib o’tgɚn
2010-yil yaɤunlɚri vɚ 2012-yil ɨldimizgɚ turgɚn vɚzifɚlɚrimiz to’g’risidɚgi
mɚ’ruzɚsidɚn. 


9
avtomobillar jahon bozorida yurtimiz nomini dunyoga taratmoqda. 
Masalan: O‘zbekiston Rossiya Federatsiyasiga 2005-yilda eng ko‘p 
avtomobil eksport qilgan davlat hisoblandi. 2011-yilda esa Yaponiya va 
Germaniyadan so‘ng uchinchi davlat deb topildi. 2011-yil Rossiyada 
«Eng yaxshi avtomobil» sifatida O‘zbekistonda ishlab chiqarilgan 
«SPARK» avtomobili - deb topildi.
Bir so‘z bilan aytganda «GM-Uzbekiston» qo‘shma korxonasi 
keyingi o‘n yilda mamalakat eksport salohiyatining qariyb 7,6 foiziga 
oshishiga munosib hissa qo‘shmoqda. Eng muhimi dastlabki kezlarda 
atigi 3 rusumdagi avtomobillar ishlab chiqarilardi. Hozirda esa 
konveyrlarda 8 turdagi avtomobillar ishlab chiqarilmoqda. Ayni paytda 
yana 3 ta loyiha uchun zarur mablag‘lar ajratilgan. Endilikda esa ular 
bosqichma-bosqich amalga oshiriladi.

Yüklə 374,75 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin