Aksiyadorlarning huquqlari oddiy va imtiyozli aksiyalar

AKSIYA TURLARI 
(ODDIY VA 
IMTIYOZLI 
AKSIYALAR)

---

AKSIYALARNING TURLARI
Imtiyozli aksiyalar
Egasining nomi yozilgan 
va ko'rsatuvchi egalik 
qiladigan aksiyalar
(hozirda O’zb.da
amalda emas)
Yopiq aksiyadorlik 
jamiyatlarining
aksiyalari (hozirda
O’zb.da amalda emas)
Ochiq aksiyadorlik 
jamiyatlarining 
aksiyalari
Oddiy aksiyalar

---

▪
Egasining nomi yozilgan aksiyalarda ular
egasining familiyasi majburiy tarzda
ko'rsatilishi shart, agar ularning egasi
yuridik shaxs bo'lsa, tashkilotning nomi
ko'rsatiladi. Ko'rsatuvchi egalik qiladigan
aksiyalarda ular egasining nomi
ko'rsatilmaydi. Bu ushbu aksiyalarning
fond bozorida muomalada bo'lishi
xususiyati bilan izohlanadi. Aksiyadorlik
jamiyati bir yilning o'zida ham egasining
nomi yozilgan, ham ko'rsatuvchi egalik
qiladigan aksiyalarni chiqarishi mumkin. 
O'zbekistonda ko'pchilik aksiyalar
egasining nomi yozilgan shaklda
chiqariladi. 
▪
Ochiq aksiyadorlik jamiyatlarining
aksiyalari, ular ochiqchasiga
muomalaga chiqariladi va
keyinchalik boshqa aksiyadorlarning
roziligisiz qo'ldan qo'lga o'tishi
mumkin, shuningdek, yopiq
aksiyadorlik jamiyatlarining
aksiyalari, bular birlamchi
joylashtirilishda oldindan ajratib
olingan sarmoyadorlar o'rtasida
taqsimlanadi va faqat kompaniya
umumiy yig'ilishining roziligi bilan
qo‘ldan qo‘lga o'tishi mumkin. 

---

ODDIY AKSIYALAR
▪
Oddiy aksiyalar - bu korporatsiyaga egalik huquqini ifodalovchi qimmatli qog'oz. Oddiy aksiya
egalari direktorlar kengashini saylaydi va korporativ siyosat bo'yicha ovoz
beradi. Aksiyadorlikning bu shakli odatda uzoq muddatda yuqori daromad keltiradi. Biroq, 
tugatilgan taqdirda , oddiy aksiyadorlar obligatsiyalar egalari, imtiyozli aksiyadorlar va boshqa
qarzdorlar to'liq to'langandan keyingina jamiyatning aktivlariga bo'lgan huquqlarga ega
bo'ladilar.Oddiy aksiyalar kompaniya balansining aksiyadorlik kapitali bo'limida aks ettirilgan. 
Oddiy aksiyalar kompaniyaning doimiy va kelajakdagi foydasiga qoldiq da'voni
ifodalaydi. Shunday qilib, aksiyadorlar kompaniyaning qisman egalari deb aytiladi. Bu 
aksiyadorlar kompaniya ofislariga kirib, stullar, stollar yoki kompyuterlarning bir qismiga egalik
qilishlari mumkin degani emas. Bu narsalar yuridik shaxs bo'lgan korporatsiyaning o'ziga
tegishli. Buning o'rniga, aksiyadorlar ushbu qoldiq da'voga egalik qiladilar . Oddiy aksiyalar
birjalarda sotiladi va investorlar yoki treyderlar tomonidan sotib olinishi va sotilishi
mumkin. Oddiy aksiyadorlar dividendlar olish huquqiga ega bo'lishi mumkin.

---