Aksonomеtrik proеksiyalar
Yüklə 2,78 Mb.
|
|
a) b)
13.19-rasm. a) b) 13.20-rasm. a) b) 13.21-rasm. Aksonometriyada pozitsion masalalarni yechishAksonometrik proyeksiyalarda geometrik figuralarning o‘zaro joylashuviga qarab turli pozitsion masalalar ortogonal proyeksiyalardagi qoidalarga asoslanib yechiladi. Bunda geometrik figuralarning aksonometriyasi hamda ularning ikkilamchi proyeksiyalaridan biri berilishi kerak. Ko‘pincha figuralarning gorizontal tekislikdagi ikkilamchi proyeksiyalaridan foydalaniladi. 1-masala. Berilgan a to‘g‘ri chiziqning Q tekiclik bilan kesishish nuqtasini yasalsin. Yechish. ABC uchburchak tekisligining va a to‘g‘ri chiziqning ap proyeksiyasi hamda ularning ikkilamchi proyeksiyalari ApBpCp , a′p berilgan bo‘lsin (13.22- rasm). Ularning kesishish nuqtasini yasash algoritmi quyidagicha bo‘ladi: ap (ap′) to‘g‘ri chiziq orqali Qptekislikni OPzP o‘qqa parallel qilib o‘tkaziladi; Bu tekislik ABC tekislikning APBPCP ikkilamchi proyeksiyasi bilan 1p′va 2p′ nuqtalarda kesishadi. Bu nuqtalardan Opzp o‘qqa parallel chiziqlar chiqarib, 1p va 2p nuqtalarni BpCp va ApBp tomonlar ustida belgilanib, ular o‘zaro tutashtiriladi; So‘ngra ap va 1p 2p to‘g‘ri chiziqlarning o‘zaro kesishuv nuqtasi ep belgilab olinadi. Uning ikkilamchi proyeksiyasi eR′ nuqta bo‘ladi. 2-masala. Konusning tekislik bilan kesishish chizig‘i yasalsin. Yechish. To‘g‘ri burchakli izometriyada tasvirlangan F konusning R tekislik bilan kesishish chizig‘ini yasash algoritmi qo‘yidagicha bajariladi. T⊥P tekislikka proyeksiyalanadi (13.23-rasm). U holda kesishish chizig‘ining TP tekislikdagi proyeksiyasi ATBT to‘g‘ri chiziq kesmasi bo‘ladi. Bu kesmada ixtiyoriy ST≡DT nuqtalarni belgilab, ular orqali ST7T=ST8T yasovchilar o‘tkaziladi. Bu yasovchilarning SP8P aksonometriyalari o‘tkazilib, ularda ST va DT nuqtalar belgilab olinadi. Boshqa nuqtalarning aksonometriyalari ham xuddi shunday topiladi. Kesishish chizig‘ining konus ocherkiga urinish nuqtalari yeR va FP lar quyidagicha topiladi. Konusning ocherkini ifodalovchi SPlP va SP2P yasovchilarning TP tekislikdagi STlT va ST2T preksiyalarini o‘tkaziladi. Ularning ATBT kesma bilan kesishish nuqtalari ET va FT larni belgilab olinadi. YeT va FT nuqtalardan teskari yo‘nalishda nurlar o‘tkazib, ularning mos ravishda SP1P va SP2P yasovchilar bilan kesishish nuqtalari EP va FP larni belgilab olinadi. Kesimning AP - quyi va BP - yuqori nuqtalarni ortogonal proyeksiyalarga oid qoidalarga asoslanib topish mumkin. Buning uchun konusning iP o‘qidan o‘tuvchi va berilgan PP tekislikka perpendikulyar QP tekislikdan foydalanamiz. Bu tekislik konusni SP3P va SP4P yasovchilari, berilgan tekislikni esa 5P6P to‘g‘ri chiziq bo‘yicha kesadi. SP3P va SP4P yasovchilarning 5P6P to‘g‘ri chiziq bilan kesishishidan AP va BP nuqtalar hosil bo‘ladi. Hosil bo‘lgan nuqtalarni tekis egri chiziq bilan tutashtirib, konusning P tekislik bilan kesishish chizig‘ini yasaladi. Yüklə 2,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|