Alisher navoiy nomidagi
“Yalpi fikriy hujum” metodi
Yüklə 1,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
“Yalpi fikriy hujum” metodi. Ushbu metodni bir necha o‗n nafardan iborat
guruhlarda qo‗llash mumkinligi bilan bizga qo‗l keladi. Chunki ona tili darslari, garchand amaliy mashg‗ulotlar tarzida olib borilsa ham, chet tili darslari singari sinflar guruhlarga bo‗linmaydi. Bu o‗qituvchidan juda katta mehnat va pedagogik mahorat talab qiladi. Ushbu metod orqali ―ega va undalma‖ xususida fikr yuritamiz. Bosqichlar: 66
1. ―Venn diagrammasi‖da ega vaundalmaning o‗xshash va farqli jihatlarini aks ettiring.
2. O‗quvchilar, juftlik holida dialogik nutqda ega va undalmaning qo‗llanishini ifodalab bering. Bu jarayonda o‗quvchilar ohang va talaffuzga e‘tibor berishlari lozim. 3. Javoblar o‗qiladi va baholanadi. 4. Undalmalar qo‗llangan she‘riy misralar keltiring. Masalan, Qubbon sohilida qomating bukib, Oltin barglaringni ko‗l uzra to‗kib, Nimalar haqida surasan xayol so‗yla majnuntol, So‗yla, majnuntol? 5. Undalmalarni faol qo‗llagan holda ― Onamga‖ nomli xat yozing, onangizga qanday murojaat qilishingizni aks ettiring. Ona tili ta‘limida bunday ilg‗or pedagogik texnologiyalardan foydalanish o‗quvchilarda nutqiy kompetensiya elementlarini shakllantirish samarali hisoblanadi. Ta‘lim usuli ta‘lim mazmunining voqelanish shakli bo‗lganligi sababli pedagogik(didaktik) adabiyotlarda u ta‘lim mazmuni muhokama etilayotganda ham, ma‘lum bir mavzuni sinfda o‗tish jarayonida ham, metodik
Farqi
Farqi O‗xshash 67
ishlanma va tavsiyalarda ham keng muhokama etiladi. O‗z-o‗zidan tushunarliki, didaktik jarayon, bolaga bilim berish, ijodiy faoliyatda malaka va ko‗nikma hosil qilish, har bir ishda mustaqillik, tadbirkorlik hamda ijodiy yondashishni uning zotiy xislatiga – odat va tabiatiga aylantirish xilma-xil yo‗l, usul hamda vositalardan foydalanishni talab qiladi. Bunda A.S.Makarenkoning: ―Men oddiygina ―Bu yoqqa kel!‖ amrini 72 usulda aytishni o‗zlashtirganimdan keyingina o‗zimni pedagog deb his etdim‖, degan fikrini eslash o‗rinli 83 . Haqiqatan ham, ta‘lim usuli hech qachon universal, umumiy, qat‘iy, qotib qolgan va yakka-yu yagona to‗g‗ri bo‗lishi mumkin emas. O‗qituvchi sharoitga, muayyan holatga, o‗quvchilarning yosh, tajriba, taraqqiyot xususiyatlariga muvofiq ravishda, har bir holatga uyg‗un tarzda shu – faqat mavjud sharoit va shu shaxs uchun mos bo‗lgan usul tanlay olsagina, ko‗zlangan maqsadga yetishi aniq. Shu bois Y.K.Babanskiy va M.M.Potoshniklar ―Ma‘lum bir mavzuni o‗tish uchun yozilgan metodik tavsiya va ishlanmalarda ta‘limning eng samarali usuli qo‗llanilganmi?‖, degan savolga qat‗iylik bilan ―Yo‗q‖ deb javob beradilar, zeroki bu tavsiya-yu ishlanmalar amaliyotdan, o‗qituvchi ish tutayotgan muayyan sharoitdan uzilgan 84 . Shunday ekan u eng samarali usul‖ bo‗la olmaydi. ―Eng samarali usul‖ – bu ijodkor o‗qituvchi ma‘lum bir maqsadga erishishning xilma-xil yo‗l va usullaridan (ta‘lim va ta‘sir usullaridan) xuddi mana shu sharoit hamda holatga mos tanlagan turidir
85 va ta‘lim usuli uchun invariantlik xos emas 86 .
83 Yo‗ldosheva D. ona tili ta‘limi maqsadining tadrijiy taraqqiyoti. – T.: O‗zbekiston Milliy ensiklopediyasi, 2013. 42-b. 84 Бабанский Ю.К., Поташник М.М. Оптимизация педагогического процесса (в вопросах и ответах). – Киев: Радянська школа, 1984. – 288 стр. 85 O‗sha kitob, 27-b. 86 O‗sha kitob, 53-b.
|