Alkilbenzol

Fizik xossalari va tuzilishi

Benzol va uning gomologlari rangsiz suyuqlik yoki kristall moddalar bo‘lib, o‘ziga xos hidga ega. Suvdan yengil va ancha katta nur sindirish ko‘rsatkichiga ega.
Atomlardan benzol hosil bo‘lganda oddiy va qo‘shbog‘larning termokimyoviy energiyalarning yig‘indisi bo‘yicha hisoblangandan ko‘ra ko‘proq issiqlik ajralib chiqadi. Farq ~160 kj/molnii tashkil kiladi.

CH₃
CH₃
H₃C
CH₃
CH

 ^ Кл м
 D


1.34
0.4
_1.77 1.44
_0.53 0.43

Energiyalar bunchalik katta farqi E olti a’zoli xalqadagi uchta ko‘shbog‘ning o‘zaro ta’sirlashuvi natijasida benzol molekulasining spetsifik stabillashuvidan darak beradi (Rezonans, bog‘lanish, delokallanish energiyasi). Shunga o‘xshash natijani benzol va siklogeksenni gidridlanish reaksiyasi issiqliklarini taqqoslab ham olish mumkin.
Benzol qutbsiz birikma (µ=o), lekin alkilbenzollar dipol momentiga ega. Bu elektron sistemasining sezilarli bog‘langanligidan darak beradi. Benzolning elektron sistemasini suriluvchanganligi va alkil guruhlarning elektrodonor xossalarini ancha kichik ionizatsiya energiyalaridan ham bilish mumkin.

Benzol	9.24 eV	o-Ksilol		8,45 eV
Toluol	8,72 eV	Geksametilbenzol	7,9 eV
Psevdokumol	8,45 eV	Durol	8,1 eV