II - II
qirqim
1 £
X2 £
2m
M Xt =
- fir,
- M ,
(x
— 2)2
I I I - I I I qirqim
m M Xi
=
-Fxi - M - q
— ;
I V - I V
qirqim
=
-F x a
- M
—q
l(x4 — 2,5);
Balka uchun universal formulani tuzamiz:
El
6
2
24
24
U niversal
formuladagi
0 (l
va
y 0
noma' lumlaini balka uchla-rining
tayanish
shartidan foydalanib topamiz.
x
= 0
nuqta tayanch-dan ozod, bu
kesim da
в
=
в 0
0 va
у = y Q *
0 Shuning uchun,
x =
0 shartdan
foydalanib
bo’lmaydi.
x
= 4
m.
masofadagi tayanch kesimning barcha
y o 'n alish d ag i
harakatlari chegaralangan. Shuning uchun
x
= 4 m. bo’lsa
в
va
у
tenglamalaridan quyidagini hosil qilamiz:
в
= 0 va
у
= 0
• Гг-16
,
8
11
2300
0n
= —
F
---- h АУ • 3
+ q
----
q
- 1 = -------:
0
E l l
2
6
4 6 ]
6FJ
_____
2300 4
1 Г „6 4 , , 9
16
1 1
24500
>0 = ---
s
+
i Г*-64 .
у
9
16
1 1
:
—
h
-----к
M
• —
+ q
------
q
— = —
FJ
L
6
2
24
24J
6 E l
FJ
L
6
2 ’ 24 ’ 24 J
2AFJ
Topilgan 0, va
yt
- lami universal formulaga keltirib qo’yamiz.
6
6
*
24
24
6 El
El
24500 2300
1
У m
-------------- + -----------
X +
-----
2AEI
6 E l
E l
О nuqtani salqiligi
x
= 0 nuqtaga to’g ’ri kelib
y = y <
)
hosil bo’ladi.
24500
>
0
= --------- v = - 0 ,0 102/и
24-10
V
nuqtaning salqiligini topamiz (дг = 2
m )
24500 2300-2 240 40
У a —
--------- +----------------------- «-3,1410
m
B
2AFJ
6EI
6E1 2FJ
6.44-misol .
Ikkita shamirli tayanchga tayangan, uzunligi
1 =
1
.
Balkaning o ’rta kesimida salqilik / = 6,25
mm.
Balkaning kesimi,
tomonlari
h
= 0,06
m
va
h
-
0,04
m
bo’lgan to’g ’ri burchakli.
Balka
materialining elastiklik moduli va bo’ylama o ’qining egrilik radiusi
topilsin. 10
.
10
3 ^
m
echish: Balkaning normal kuchlanish bo’yicha mustahkamlik shartini
yozamiz:
<7m»x = —
=
. Bu erda
у тлх = ~
va
M
balkaning
* r
2
xavfli kesimidagi eguvchi momenti
M
- momentli balkaning eng katta
salqiligini / bilan belgilaymiz.
f =
va
unda
*EI.
mustahkamlik shart quyidagicha yoziladi:
И
va
M l
/ 8 -
6,25 10
JLi2:- T n = - 4 0 7 ^
- 3 .0 .0 4
„ 2
Egrilik radiusi
p
bilan
M
va balkaning egilishdagi bikr-ligi
El
orasidagi bog’lanishni yozamiz: J
_ M
buerdan
P
El,
p
Е
л
ы
*
' г
>
2
_________
=
20m
M fF Jx
8 / 8 6,2S10~3 -8
6.45-misol. Balkani to'liq xisoblashga oid mustaqil ish uchun misollar
(6 59-rasm)
Balkani xavfli kesimi uchun qo’shtavr proflli tanlansin.
Balkani
mustaxkainligi
bosh kuchlanishlar
bo’yicha tekshirilsin
Balkani deformatsiyasi xisoblansin
Van ant
Masofalar,
m
M,
F,
kN
a
*1
a 2
kNm
kN
1
1
9
1
10
10
10
2
2
8
2
20
20
20
3
3
7
3
3
3
3
4
4
6
4
4
4
4
5
5
5
5
5
5
5
6
6
6
6
6
6
7
7
7
2
7
7
7
8
8
8
3
8
8
8
9
9
9
4
9
9
9
10
10
10
5
10
10
10
Ш 5 Ш
X IIX IIX
f T
Ъ.
*
J * I
192
я
*
( I T I Z X I X I
ш
- . . т
I
F Я
I I T I V I I Z
J U + J 1
I f I I K I K
U &
I t U U U
M
£ - 3 .
M
а
Ц а ,
F
4
шип
6.59-rasm. Halkani to'liq xisoblashga oid
R am alarda ko'chishlarni hisoblashga oid misollar.
6.46-misol Berilgan ramani
В
tayanchining gorizontal ko'chishi, с
nuqtani vertikal kuchishi va
D
kesimni aylanish burchagi topilsin (6.60 -
rasm). Berilgan:
q = 2 0 k N m \ a= 2m ;
n=3m; E l = c o n s t
echish: 1. Ramani tayanch kuchlarini aniqlaymiz.
Y.x = - H A +qh =
0;
H A
= 60
kN\
h 1
2
Y .M a =
0 ;
B a - q — =
0
va
B=q— =4SkN
2
2
a
•
2
и 2
1 л / в = 0
A a - q —
= 0
va
A = q -
= 4 5 W
2
2a
2.
Eguvchi moment tenglamalarini tuzamiz va epyuralarini quramiz.
I-I qirqim . 0<^j У\
►
с
D
a
2
►
►
4
-
*■
*•
—»
» A
*
A
В
а)
6.60 - rasm
90
Ы & ь .
h
©
II-II qirqim.
0
A2
М я, = -*X \ - q y + Лл Н = - Л х к
+90
III - III
qirqim.
0
£ y 2 £h-,
M Xi
= 0
6.61 - rasm
Rama eguvchi momenti epyurasining
yuzalarini hisoblaymiz
(6.61-rasm,a).
2 = ’ 9 0 - 2 = 9 0 Ш и 2 ;
Ramani x = l birlik kuch ta'siridan eguvchi moment epyurasini
quramiz.
a>\
va
co2
kuch yuzalarining og’irlik markaziga to’g’ri keluv-chi
birlik kuch momenti epyurasining ordinatasini topamiz. A/,0 = 5 A
va
8
A/2 =A = 3
(6.61- rasm,b
).
В
nuqtani gorizontal ko’chishi
a>,M° eu,Mj
180 T 3 90-3 4860
-------------- T ------------- = ---
+ ■
S -■
E l
E l
E l
E l
Ш
Cnuqtani vertikal ko'chishini aniqlash uchun, ramani shu nuqtasiga
•X| = 1
birlik kuchini qo’yamiz va eguvchi moment epyurasini
quramiz.(6.
62-rasm
).
X\
= 1 birlik kuch rama gorizontal
194
we =
1
0.5
?
6.62 -r a s m
qismining o’rtasida ta'sir qilganligi uchun
A1
■
B1
■
Unda
С nuqtani vcrtikal ko’chishi д с .
buerda
1 ‘ *
a
1
°
1
2 о
* n,2
a),,
= - - 0 , 5 - a = - 0 , 5 - - 2 = -
m
*i
2
2
2
El
2 .2 »
i
2
A/° = fiy - = 45 - = 45
itVrn - berilgan ramaning gorizontal qismidagi
«
2
2
eguvchi moment epyurasini Xj = 1 birlik kuchi momenti epyurasining
yuzi o ^ n i og’irlik markaziga to’g’ri keluvchi ordinatasi.
Unda
t 4 i f aw
Д г
ж м
------- в —
с
El
El
D
kesimni aylanish burchagini aniqlash uchun ramani shu nuqtada A/0 = 1
birlik momenti bilan yuklaymiz ( 6.62 - rasm) va reaktsiya kuchlarini
aniqlaymiz:
g ~ 2
1 m J
moment‘
V ^ m )
epyurasini
quramiz.
D
kesimni aylanish burchagi:
Or
«
90-1.?
a>a
-Afj _
2
3 _ 30
El
El
El
195
6.47-misol Berilgan rama
A
kesimining vertikal,
V
kesimi-ning
gorizontal ko’chishlari va
S
kesimining aylanish burchaklari topilsirf
Ramani barcha sterjenlari uchun
E l = sonst.
echish: Ramani
D
va
V
tayanchlaridagi
RD
va
RB
reaktsiya
kuchlarini
aniklaymiz
(6.63 - rasm).
JLx = 0 F - H d =
O va
H D
=
F
—- H
q
h + Rp
-0
= 0
va
2А
/
d
=
—F • h + Rg • a =
0
va
Tekshirish.:
R
d
=
_ H jyh _ F h
I y = RD - R B
= 0 yoki
— - —
= 0
a
a
Ramani eguvchi momenti epyura-
larini quramiz.
Ramani har bir oraliqidagi
eguvchi momenti epyuralarining
yuzalarini hisoblaymiz va ulaming
og’irlik markazlari-ni topamiz.
1 n
1
0
)I
Rd a a = F h a --',
2
2
o)1 = - H D h h = - F h 2
2
2
Ramaning tegishli kesimlaridagi
salqilik va aylanish burchaklarini Vereshagin formulasi bilan aniqlaymiz.
o)M °
Л ■ -------
El
A
kesimni vertikal ko'chishini aniqlash uchun ramani shu nuq-
tasidan Xj = 1 birlik kuch bilan yuklangan soxta ramaning reaktsiya
kuchlarini aniqlaymiz va birlik kuch eguvchi momenti epyurasini quramiz
(6.64 - rasm
).
£A /d
= B a -x
j —
= 0 va
Unda
M .
A
kesimni vertikal ko’chishi д
eujM°F
Е/
2
4
4
I
a Fh
El
16
El
а
er(ja
p f
= — birlik kuch eguvchi momenti epyurasining yuzasi;
2
-
RB
e = — ' birlik kuch eguvchi momenti epyurasi yuzasining og'irlik
■rkaziga to’g ’ri keluvchi tashqi kuch eguvchi momentning ordinatasi.
a
в±
^ггТТГ
6.64 - rasm
В
kesimni gorizontal ko’chishini aniqlash uchun ramani shu nuqtasiga
gorizontal
x 2 =
1 birlik kuchini joylashtira- miz va soxta ramani
x 2
= l
birlik kuchi eguvchi momenti epyurasini quramiz
- Reaktsiya kuchlari
=
x 2 - H'D
= 0 ;
H'D
=
x 2
= 1
R'
d
H Dh _ x 2h _ h
a
a
a
'Z.M
b
= -H 'D h + R'D a = 0
va
£ Л/ 0 =
—x 2 ■ h + RB - a = 0
va
У
kesimni gorizontal ko’chishini Vereshagin formulasi bilan aniqlaymiz.
д
<
0
|Л / . 0 +
a t y X f j
u
a
Fha
J
— !— z s
—
2
.
bu erda a>, = ---- va
RB = -
a
Fh2
.
epyuru
E l
'
2
2
teshqi kuch eguvchi momenti epyuralarining yuzalari (
6.65
-
rasm)
A/|° va
M 2
- tashqi kuch eguvchi momenti epyuralari yuzalarining (
(D\
va
®2) og’irlik markazlariga to’g’ri keluvchi
X2
= 1 birlik kuchi eguvchi momenu
sining ordinatasi.
Н 1 ш Н '0 -* ж
1-2Л = 2А
wO _ pi 2
h 2a _
2Л.
M \
-
------г-----—.
3
a 3
3
Unda
Дя = —
El
™ 2
/
«—
(e + A)
' Fha 2h
Fh2 2h
.
\
2 ' 3 + 2 ' з /
.
S
kesimni aylanish burchagini Vereshagin usuli bilan aniqlash ramani shu nuqtasini
A/0 = 1 birlik momenti bilan yuklaymiz va eguvchi moment epyurasini quramiz
(6.65 - rasm). Soxta ramani tayanch nuqtalaridagi И va
D1 -
reaktsiya kuchlarini
A/0
I
hisoblaymiz.
I M D
=
- B ’ ■ a
+
M °
= 0 va
B'
= ---- = -
a
a
_y0
1MD
tekshirish:
дyu
|
-B ' a + M° =0
va
D' = — = -
a
a
l y = B’- D ' = 0
yoki
1 - 1
=
0
a
a
S
nuqtadagi eguvchi momenti
M c
=
B' ■
a
= - •
a
= 1
O r
°л мЦ,
Kesimni aylanish burchagining formulasi
_c
Fha
rasm)
n
_ Fha
Buerda <У|---- — - tashqi kuch eguvchi momenti epyurasining yuzasi (
6.65 -
M
M
m
* tashqi kuch eguvchi momenti epyurasi yuzasining (<У|) og'irlik
markaziga to’g’ri keluvchi A/0=l birlik momenti epyurasining ordinatasi,
M°M =B' - a =
3
a 3
3
Unda
=
2 • £ / • 3
3
El
198
EGILISHDA STATIK NOANIQ MASALALAR
Real ob'ekt -
ko’pnkli yuk
Ico'tarish kranlari.
ko’p qavatli
uylarning,
Ico’priklar.
mashina va
mexanizmlaming
ramalari
t ‘ j
9
1
фа
Ил
Г
Ив
Rt\ U ,
Л
Balkalardagi noma’lum reaksiya kuchlari soni
tinuvozanat tenglamalari sonidan ko'p, masala statik
noaniq
T ekislikda joylashgan
kuchlar sistcmasi uchun
pJ—\ mvozanat tenglamalarini
tuzamiz: £
x
= 0;
2 > = o
2 > = 0
Masalanini? statik noaninlik daraiasi:
Dostları ilə paylaş: |