Amaliy Ekonometrik Modellar Ishlab chiqarish funksiyalari

hajmining a,% ga ko'paytiradi.
Iqtisodiy o'sish tahlilida qo'llaniladigan ishlab chiqarish funksiyalarining
xususiyatlarini aniqlashda umumiy elastiklik A ning miqdori bilan belgilanuvchi
regressiya koeffitsiyentlari yig'indisi muhim ahamiyatga ega bo'lnadi.
Texnik vositalari va ma’nolari bilan bir-biridan farq qiladigan yuqoridagi
ishlab chiqarish funksiyalaridan uchtasini ko'rib chiqaylik.
1.Kobb-Duglas (KD) funksiyasi.
2.UEU (Errou-Cheneri, Minxasa va Solou) funksiyasi yoki boshqacha
aytganda ishlab chiqarish omillarining o'zgarm as elastikligi o'zaro almashuvi
funksiyasi.
3.UChK (Bruno) funksiyasi ya’ni omillaming ishlab chiqarishga o'zgarmas
miqdorda (darajada) o'atnashuvchi funksiyasi.
Ishlab chiqarish funksiyalarini amalda birinchi marta AQSh yengil sanoatiga
tegishli bo'lgan statistik ma’lumotlar asosida Ch.Kobb va P.Duglas tadqiq qilishib
quyidagi ishlab chiqarish funksiyasini taklif qiladilar.

bunda N - ishlab chiqilgan mahsulot miqdori;

L - ishchi kuchi miqdori;
K - asosiy kapital.
Tenglama parametrlari boshlanishida a1 + a2 = 1 deb qabul qilinadi. Bu shart bo'yicha mahsulot ishlab chiqarishning ko'payishi iqtisodiy o'sish ish kuchining va kapitalning miqdoriy o'sishi bilan amalga oshadi degan xulosaga olib keladi.
Umuman bu qandaydir m a’noda iqtisodiy to‘g‘ri, agar ishlab chiqarish korxonalar soni ortsa albatta mahsulotlar miqdori ham ortadi.
Ammo chuqur tahlil ishlab chiqarish hajmiga nisbatan omillar sarfi neytral
munosabatda boMmasligini ta'kidladi. Ayrim tarmoqlarda (energetika, metallurgiya) korxonalar o'lchamining kattalashuvi, mehnat va kapital sarfini ko'payish yaxshi samara bersa, boshqa ko‘p ishlab chiqarish tarmoqlarida (qishloq xo‘jaligi, savdo,yengil sanoat) mehnat va kapital sarfining kengayishi ma’lum chegaralardan so‘ng samaradorlikning pasayib ketishiga sabab boMadi. Agar ishlab chiqarish funksiyalari parametrlarini aniqlashda a1 + a2 = 1 sharti qo‘yilsa natijasida tarmoq va tarmoqiar guruhlari ishla chiqarishlari kengayishining samaradorligini ko'rsatuvchi elastiklik koeffitsiyentiga ega bo'linadi, agar a1+a2>l bo'lsa, samaradorlik bor, o'suvchi, agar a1+a2< l bo'lsa, ishlab chiqarish korxonalari hajmining o'sishi samaradorlikning
pasayishiga sabab boladi.
Iqtisodiy o'sishda ishlab chiqarish resurslari hajmini ko'paytirish bilan bir
qatorda texnika va texnologiyani takomillashtirish, ichshilar malakasini oshirish,
ishlab chiqarishni to 'g 'ri tashkil qilish va boshqarish shu kabi omillaming ham
ahamiyati katta boladi.