Amaliy mashg’ulot №10 Mavzu: Foydali qazilma zahiralarini aniqlash Ishning maqsadi

Misol: Quyida berilgan sharoit uchun shaxtaning balansdagi va sanoat zahirasi aniqlansin.
Berilgan: =2000m; =1000m; =2,1m; =4,9t/m³ ; =12m; =32⁰.
Echilishi:
1. SHaxta maydonining balansdagi zahiralari aniqlanadi:
t;
2. SHaxta maydonining sanoat zahirasi quyidagicha aniqlanadi:(t)
(t)
3. Umum shaxta nobutgarchiliklarini aniqlaymiz:
(t)
4. Qazib olishga to`sqinlik qiluvchi geologik buzilishlarga bog’liq bo`lgan nobutgarchiliklarni quyidagi formula bilan aniqlanadi: (t)
, (t)
5. ekspluatatsion nobutgarchiliklar quyidagi formula bilan aniqlanadi: (t)
(t)
6. Sanoat zaxirasi va balans zahirlar orasidagi bog’liqlik, ya`ni qazib olishdagi yo`qotilishlar koeffitsienti aniqligi quyidagi formula yordamida tekshiriladi:



Jadval №1
№10 amaliy mashgulotni bajarish uchun variantlar:

№	Shaxta maydoni o’lchamari		ruda qatlami qalinligi, mi m					Rudaning zichligi, t/m^3
	Yotish chizig’i bo’yicha uzunligi	Yotish chuqurligi bo’yicha uzunligi	1	2	3	4	5
	4000	2500	2,8	1,0	1,2	-	-		1,35
	5200	3000	1,5	1,1	1,4	-	-		1,4
	6000	3200	1,2	1,5	-	-	-		1,38
	4500	2800	3,8	3,5	-	-	-		1,4
	5500	3100	2,9	3,6	-	-	-		1,36
	3800	2400	4,2	5,1	6	-	-		1,37
	4200	2600	5	5,3	5,5	-	-		1,38
	4500	2300	1,2	2,1	1,1	1,5	1,2		1,4
	4000	2100	1,3	1,5	1	1,4	0,7		1,36
	7000	3500	1,3	1,4	1,2	-	-		1,38
	4500	1200	1,8	1,9	2,0	2,2	2,1		2,65
	2500	1600	1,6	1,5	2,5	2,8	-		2,6
	3500	1500	2,5	2,4	2,0	-	-		2,75
	3600	2000	2,8	3,0	3,0	4,1	1,0		2,5
	3800	1850	1,8	1,5	2,0	1,9	1,6		2,6
	5500	1900	2,5	3,5	-	-	-		2,5
	4000	1600	5,1	4,5	3,5	2,4	-		2,65
	4200	1700	1,5	1,8	2,1	-	-		2,7
	3200	1950	1,2	1,2	2,1	1,2	1,3		2,45
	2800	2500	1,8	2,2	-	-	-		2,75
21	5500	2000	1,8	3,0	2,8	1,1	-		1,4
22	4200	1850	1,6	1,5	-	1	-		1,36
23	4500	1900	2,5	3,5	4,1	1,2	1,0		1,38
24	4200	1600	2,8	4,5	1,9	2,0	1,6		2,65
25	3800	1700	1,8	1,8	-	2,5	-		2,6

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.

1. 
   Foydali qazilma deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Zahiraning qanaqa turlari mavjud?
   
3. 
   Yo`qotilishlarning turlarini sanab bering?
   

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Isamuxamedov.U.A. Kon ishlari asoslari. T. O`zbekiston, 1998y.
   
2. 
   Sagatov.N.X.”Kon ishi asoslari”. O`quv qo`llanma TDTU, 2005y.
   
3. 
   Egorov.P.V va boshqalar. Osnovi gornogo dela. M. MGGU, 2000g.
   
4. 
   Jgalov.M.L., Yarulin.S.A. Texnologiya i mexanizatsiya podzemnix gornix rabot. M. Nedra, 1990g.
   
5. 
   Klechkov.A.P. Texnologiya gornogo proizvodstva. M.Nedra, 1982g
   
6. 
   P.V. Egorov i dr. «Podzemnaya razrabotka plastovix mestorojdeniy» praktikum dlya studentov. M MGGU, 1998 g.