Amaliy matematika va intellektual texnologiyalar fakulteti

O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
AMALIY MATEMATIKA VA INTELLEKTUAL TEXNOLOGIYALAR FAKULTETI
Amaliy matematika yo’nalishi
2 - kurs TM 2101 - guruh talabasi
QAXXAROVA YULDUZ
Algoritmik tillar va dasturlash fanidan
KURS ISHI

Bajardi: Qaxxarova Y. Qabul qildi: Rajabov J.

Kirish
Microsoft Office
Soft Office - Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Windows, Windows Phone, Android, Mac OS, iOS operatsion tizimlari uchun yaratilgan idora dasturlari toʻplamidir. Ushbu toʻplam tarkibiga turli xildagi hujjatlar: matn, jadval, maʼlumotlar ombori va boshqalar bilan ishlash imkonini beruvchi dasturiy taʼminotlarni oʻz ichiga oladi. Shuningdek VBA tilida yozilgan skriptlar va makroslarni qoʻllay oladi.


Mundareja:

Microsoft Office haqida

Microsoft Offiсe dasturlaridan foydalanuvchi har bir masalani yechishda, hujjatlarni taxrirlashda va boshqa ishlarda unimli foydalanishi mumkin. Officedan foydalangan foydalanuvchi ekranni oʻz xohishi boʻyicha oʻzgartirishi, shriftlarni tanlashi, printerlarni tanlashi, boshqa tizimlarni disklarga yozishi, qoʻshimcha kompyuter qurilmalarini oʻrnatishi va hakozo imkoniyatlardan foydalanishi mumkin. Qisqa qilib aytganda, kompyuter ishini oʻz xohishiga moslab kompyuter xotirasi, ekranni, ishlash tezligi, qoʻshimcha qurilmalaridan optimal foydalanishi mumkin. Mashxur Microsoft korporatsiyasi shaxsiy kompyuterlardan foydalanuvchilar uchun koʻpgina dasturlar va operatsion tizimlarni ishlab chiqarishni jadal rivojlantirmoqdalar. Jumladan, foydalanuvchilarning kompyuterdan foydalanish imkoniyatlarini oshirish uchun OFFICE dasturlar toʻplamini ham ishlab chiqarishgan.
Koʻpgina foydalanuvchilar Windows operatsion tizimi bilan OFFICE dasturlar toʻplamini chalkashtirishadi. Toʻg'ri, bu ikkala dasturlarni ham Microsoft korporatsiyasi ishlab chiqqan va asosan shaxsiy IBM va Pentium kompyuterlariga oʻrnatishga moʻljallangan. Windows operatsion tizimi OFFICE dasturlarisiz bemalol ishlay oladi, lekin OFFICE dasturlari Windows dasturisiz ishlamaydi. Windows dasturlarining quyidagi versiyalari mavjud: Windows-3.X, Windows-95, Windows-98, Windows-2000, Windows-2002, Windows NT, Windows XP va hokozo.
Office dasturlar toʻplamini esa quyidagi versiyalari mavjud: Office-95, Office-96, Office-97, Office-2000, Office-2002 va Office XP. Office-2003 dasturlar toʻplamini shaxsiy kompyuterga oʻrnatish uchun kompyuterda Windows operatsion tizimi oʻrnatilgan boʻlishi, soʻng kompyuter operativ xotirasi kamida 8-16 Mb boʻlishi va qattiq diskda kamida 250 Mbdan 700 Mbgacha (Officedan foydalanish imkoniyatiga qarab) boʻsh joy boʻlishi lozim.

Office tarkibi

Tahrirlash
Microsoft Office bir nechta xilda sotuvga chiqariladi. Ularning farqi toʻplam tarkibi va narxida. Office dasturlar toʻplamining nisbatan toʻliqroq variantiga quyidagi dasturlar kiradi:

Microsoft Word — har xil koʻrinishdagi oddiy va murakkab matnlarni taxrirlashga moʻljallangan matn muharriri.

Muqobil dasturlar: OpenOffice.org Writer, LibreOffice Writer, StarOffice Writer, KWord, NeoOffice Writer, Corel WordPerfect, Apple Pages (bu faqat Mac OS tizimida) va AbiWord.

Microsoft Excel — har koʻrinishdagi hisob—kitobli maʼlumotlar bilan ishlashga moʻljallangan elektron jadvalli dastur.

Muqobil dasturlar: OpenOffice.org Calc, LibreOffice Calc, KSpread, StarOffice, Gnumeric, Corel Quattro Pro va Apple Numbers (bu faqat Mac OS tizimida).
Microsoft PowerPoint — maʼlumotlarni taqdimot, reklama qilishga moʻljallangan taqdimot dasturi.
Muqobil dasturlar: OpenOffice.org Impress, LibreOffice Impress, KPresenter, Corel WordPerfect va Apple Keynote.
Microsoft Access— maʼlumotlar ombori (bazasi) bilan ishlashga moʻljallangan dastur.
Oʻrnini bosuvchi dasturlar: OpenOffice.org Base, LibreOffice Base, Kexi.
Microsoft Publisher — har xil koʻrinishdagi noshirlik ishlarini bajarishga moʻljallangan muharrir dastur.
Microsoft Outlook (Outlook Express bilan chalkashtirmang)— elekton pachtadan foydalanishga moʻljallangan dastur va hokazo Uning tarkibiga taqvim, ish rejalashtirgich, qaydnoma, manzillar kitobi va shaxsiy pochta kiradi.
Pochta xizmati uchun — Mozilla Thunderbird/SeaMonkey, Novell Evolution, Claws Mail, Eudora Mail, The Bat!; shaxsiy maʼlumotlar dispetchiri — Mozilla, Lotus Organizer и Novell Evolution.
Microsoft InfoPath — maʼlumot yigʻish va uni boshqarish dasturi.
Microsoft Communicator (Microsoft Lync) — insonlar bilan har tomonlama muloqot qilishni tashkilashtiradigan dastur.
Microsoft Visio — biznes va texnik diagrammalar bilan ishlovchi dastur.
Muqobil dasturlar: LibreOffice Draw, OpenOffice.org Draw, yEd Grapth Editor.
Microsoft Project — loyihalar bilan ishlovchi dastur.
Microsoft Query — maʼlumotlar omboridan maʼlumot oluvchi va koʻrib chiquvchi dastur.
Microsoft OneNote — qaydnomalar yozish uchun moʻljallangan dastur.
Microsoft Groove — birgalikdagi ishni qoʻllab quvvatlovchi dastur.
Microsoft SharePoint Designer — Microsoft SharePoint tizimida dastur yaratish uchun vosita.
Microsoft Picture Manager — rasmlar bilan ishlash.
Muqobil dastur: OpenOffice.org Draw.
Microsoft Document Image Writer — virtual printer.
Microsoft Diagnostics — Microsoft Officening zararlangan dasturlarini diagnostika qiluvchi va tuzatuvchi dastur.
Office dasturlar toʻplamini oʻrnatishda yuqorida koʻrsatilgan dasturlarni tanlash orqali, yaʼni keraklisini oʻrnatish orqali kompyuter qattiq diskidagi joyni tejash mumkin.

Versiyalar

Tahrirlash
Ishlab chiqarilgan sana Nomlanishi/versiya Tarkibi
19.11.1990 Office 1.0 Word 1.1, Excel 2.0, PowerPoint 2.0
04.03.1991 Office 1.5 Word 1.1, Excel 3.0, PowerPoint 2.0
08.07.1991 Office 1.6 Word 1.1, Excel 3.0, PowerPoint 2.0, Mail 2.1
30.08.1992 Office 3.0, Office 92 CD-ROM versiya: Word 2.0c, Excel 4.0a, PowerPoint 3.0, Mail
17.01.1994 Office 4.0 Word 6.0, Excel 4.0, PowerPoint 3.0.
2-iyun, 1994 Office 4.3 Word 6.0, Excel 5.0, PowerPoint 4.0, Mail 3.2, Access 2.0.
3-iyul, 1994 NT 4.2 uchun Office
30.08.1995 Office 95 (7.0) Windows 95 uchun Word 7 va boshqalar
30.12.1996 Office 97 (8.0) Word 97 va boshqalar
20-iyun, 1998 Office 97 Powered by Word 98 (8.5) Word 98 olishning yagona usuli.
27.01.1999 Office 2000 (9.0) Word 2000 va boshqalar; Windows 95 koʻtara oladigan oxirgi versiya, 2009-yildan toʻxtatildi.
31.05.2001 Office XP (10.0) Word 2002 va boshqalar
17.11.2003 Office 2003 (11.0) Word 2003 va boshqalar; Dastur timsollari Windows XP koʻrinishida namoyon boʻldi.
30.01.2007 Office 2007 (12.0) Word 2007 va boshqalar;
12.05.2010 Office 2010 (14.0) Word 2010 va boshqalar; Windows XP/Vista uchun soʻnggi versiya. Office 2003/2007 larning sotilishi shu yilning 11-yanvar kuni toʻxtatildi.
01.10.2013 Office 2013 (15.0) Word 2013 va boshqalar
22.09.2015 Office 2016 (16.0) Word 2016 va boshqalar

Microsoft Word

Microsoft Word (qisqacha MS Word, WinWord yoki Word) – matnli maʼlumotlarni yaratish, koʻrish va tahrir qilish uchun moʻljallangan matn muharriridir yoki matn protsessori. Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Office paketi tarkibida chiqariladi. Ilk versiyasi Richard Brodi tomonidan 1983-yil IBM PC uchun yozilgan. Keyinroq Apple Macintosh (1984), SCO UNIX va Microsoft Windows (1989) uchun ishlab chiqilgan. Amaldagi versiyasi Windows va MacOS uchun moʻljallangan Microsoft Office Word 2016 hisoblanadi.

Tarixi

Microsoft Word yaratilishida “Xerox PARC” taqdqiqot markazi tomonidan ishlab chiqilgan Bravo – original grafik interfeysga ega matn protsessori katta oʻrin tutadi. Bravo asoschisi Charlz Simoni PARCni 1981-yil tark etgan. Wordning MS-DOS uchun taqdimoti 1983-yil oxirida boʻlib oʻtdi. Bu tovar bozorda yomon kutib olindi.

Biroq 1985-yil Macintosh uchun moʻljallangan versiyasi qoʻlma-qoʻl boʻlib keng tarqala boshladi. Ikki yildan soʻng Macintosh uchun Word 3.01 versiyasi ishlab chiqildi. Macintosh uchun moʻljallangan boshqa dasturiy taʼminotlar kabi Word ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi (“what you see is what you get” tamoyili – “nima koʻrsam, shuni olaman”).

MS-DOS grafik qobiqdan mahrum matn operatsion tizimi boʻlsada, DOS uchun moʻljallangan Word dasturi IBM PC ning tahrir vaqtida yarim qora yoki yotiq matn kabi matn belgilarini koʻrsatib bera oluvchi matn protsessori edi. Biroq u hali ham toʻliq WYSIWYG-muharrir edi. WordStar va WordPerfect kabi matn muharrirlari oddiy matn ekranini belgi kodlari bilan ishlatishar edi, baʼzan matn rangli ham boʻlardi. Ammo koʻp holda DOS dasturiy taʼminotidagi dasturlarda har bir buyruq uchun shaxsiy qiyin kombinatsiyalar qoʻllanilishi (DOS Wordda hujjat saqlashda ESC-T-S kombinatsiyasi ishlatilgan) va koʻp kotiblar faqat WordPerfectni ishlata olishi shu dasturni ishlatuvchi kompaniyalar ozroq ustunlikka ega yangi dasturga juda sekinlik bilan oʻtishgan.

Hozirgi ahvoli

Microsoft Word hozirda keng qoʻllaniluvchi eng ommabop matn muharriri hisoblanadi. IBM OC platformasidagi “.doc” kengaytmasi Word 97-2000 ikkilamchi formatining sinonimiga aylandi. Bu formatga eksport va import qiluvchi filtrlar koʻpchilik matn muharrirlarida mavjuddir. Hujjat formati Wordning turli versiyalarida oʻzgarishlarga uchradi. Formatlash amallari dasturning eski versiyalarida uchramasligi mumkin. MS Word 2007 XML, - Microsoft Office Open XML ga asoslangan “ehtimoliy tanlangan” formatni ishlatadi. Word 97-2007 formatlarining tasnifi 2008-yilda Microsoftda eʼlon qilingan.

Microsoft Officening boshqa dasturlari kabi Word oʻz imkoniyatlarini oʻziga oʻrnatilgan makrotil vositachiligida kengaytirishi mumkin (oldiniga WordBasic, Word 97 versiyasidan soʻng VBA – Visual Basic qoʻllanilgan). Biroq bu virus xavfini oshiadi. Yaqqol misol Melissa chuvalchanggi epidemiyasi boʻloladi. Shu sababdan antivirus dasturiy taʼminotidan foydalanish ortiqchalik qilmaydi. Microsoft Word hujjatlarini zararlagan ilk virus 1994-yil dekabrda J. Mak-Namarning makroviruslar yaratish imkoniyatlarini namoyishiga moʻljallangan DMV boʻlgan. “Yovvoyi tabiatga” tushgan va dunyodagi ilk makroviruslar epidemiyasini chaqirgan ilk virus esa Concept hisoblanadi (1995-yil iyun-avgust).

2009-yil 12-avgustda Texas shtati sudi Microsoft patenti Kanada i4i kompaniyasiga tegishli boʻlgan XML-fayllarni oʻqish uslubini noqonuniy foydalanishida ayblab, AQSh hududida Word dasturlarini sotishni taqiqladi.

Dasturning rivojlanishi

Tahrirlash
MS Word soʻnggi yillarda oʻz imkoniyatlarini kengaytirdi. Word 2003 versiyasidagi dastur asosiy ramzi Word 2007 versiyasida qisman oʻzgartirildi. Planshet, smartfon va boshqa qurilmalar uchun dastur sinxronlashtirildi. Dastur tarkibiga yangi shriftlar, turli format usullari, har bir obyekt uchun alohida sozlamalar qoʻshildi, dasturning internet orqali yangilanishi va qayta aloqa qilish tizimi takomillashtirildi. Mobil qurilmalar, planshetlar uchun Word dasturini Play Market, AppStory va boshqa internet doʻkonlardan yuklab olish mumkin

Versiyalar tarixi

Microsoft Windows uchun versiyalar:

Yil Nom Versiya Izoh

1989 Windows 1.0 uchun 1.0 Opus kodi ichida
1990 Windows 1.1 uchun 1.1 Bill the Cat kodi ichida
1990 Windows 1.1a uchun 1.1a Windows 3.1 uchun
1991 Windows 2.0 uchun 2.0 Spaceman Spiff kodi ichida
1993 Windows 6.0 uchun 6.0 nome in codice T3 kodi ichida
1995 Word 95 7.0 Office 95
1997 Word 97 8.0 Office 97 paketi tarkibida
1998 Word 98 8.5 Office 97 paketi tarkibida
1999 Word 2000 9.0 Microsoft Office 2000 paketi tarkibida
2001 Word 2002 10.0 Microsoft Office XP paketi tarkibida
2003 Office Word 2003 11.0 Office 2003 paketi tarkibida
2006 Office Word 2007 12.0 Office 2007 paketi tarkibida ( interfeysning revolutsion oʻzgarishi, OOXML formatini qoʻllay olishi — *.docx)
2010 Word 2010 14.0 Office 2010 paketi tarkibida
2013 Word 2013 15.0 Office 2013 paketi tarkibida
2015 Word 2016 16.0 Office 2016 paketi tarkibida
2018 Word 2019 17.0 Office 2019 paketi tarkibida

Microsoft Excel

Microsoft Excel (baʼzan Microsoft Office Excel deb ataladi[1]) — Microsoft korporatsiyasi tomonidan Microsoft Windows, Windows NT va Mac OS, shuningdek Android, iOS,Windows Phone uchun yaratilgan elektron jadvallar bilan ishlash uchun dastur. U iqtisodiy-statistik hisob-kitoblar, grafik vositalar imkoniyatlarini taqdim etadi. Mac OS X platformasidagi Excel 2008 ning dasturlash tili VBA (Visual Basic for Application). Microsoft Excel Microsoft Officening tarkibiy qismi hisoblanadi va bugun Excel dunyodagi eng mashxur ilovalar qatoriga kiradi.

Tarixi

Elektron jadvallar hayotning har xil sohasida uchraydigan, avvalambor hisoblash va iqtisodiy masalalarni echishda, jumladan, berilganlarni tez oʻzgartirib turuvchi masalalarni tezkor ravishda qayta ishlab chiqishda, masalan, bank hujjatlari bilan ishlash kabi keng koʻlamli masalalarni yechishda qoʻllaniladigan oʻta quvvatli vosita hisoblanadi. Hisoblash elektron jadvalining dastlabki dasturi 1979-yili Visicals (Visiblencalculators-koʻrinib turuvchi kalkulyator) nomi bilan Software Arts firmasida chiqqan. Bu dastur Apple II kompyuteri uchun ishlab chiqilgan va koʻp jihatdan uning bozorda ommabopligi aniqlandi. 1981-yil IBM PS kompyuteri paydo boʻlishi bilan bu tipdagi kompyuterlar uchun elektron jadvallar ishlab chiqila boshlandi. Visicals va Supercals dasturlarining yangi koʻrinishlari paydo boʻldi, shu bilan birgalikda Microsoft-Multiplan firmasining birinchi amaliy dasturi paydo boʻldi va u elektron jadvallar yangi avlodining yorqin yulduziga aylandi. Hisoblashlar natijalarini koʻrgazmaliroq tasvirlash uchun joylashtirilgan grafik rejimlarining paydo boʻlishi, bu elektron jadval rivojlanishining navbatdagi qadami boʻldi. 1983-yil LOTUS firmasining 1-2-3 paketlari chiqib, kutilgandan ham ziyodroq muvaffaqiyatga erishdi.

Ammo 1997-yil Microsoft firmasi tomonidan Excel dasturi taqdim etildi, u hozirgi kunda ham oʻz sinfidagi eng quvvatli dastur hisoblanadi. Shubha yoʻqki, Excel eng ommabop dasturlardan biridir. Bu dastur ixtiyoriy axborotni (matnlar, sonlar, sana va hokazolarni) qayta ishlab chiqish va saqlash imkonini beribgina qolmasdan, balki qilgan ishingiz natijasini bezash, koʻrgazmaliroq koʻrsatish va chop etish imkoniyatini beradi. Bunda siz WinWord dasturidagi tahrirlash vositalaridan foydalanishingiz mumkin. Dastlab Excelning ommaviy imkoniyatlarini oʻzlashtirish qiyin emas, ammo dasturning murakkabligi va imkoniyatlarining juda kengligi sababli ular bilan tanishish uzoq davom etishi mumkin, binobarin, aynan ish jarayonida uning yangi-yangi imkoniyatlarini koʻrish mumkin.

Elektron jadvallar hayotning har xil sohasida uchraydigan, hisob va iqtisodiy masalalarni echishda, jumladan, oldindan tayyor boʻlgan maʼlumotlarni tezkor ravishda qayta ishlab chiqishda yoki sonli xisobotlar bilan ishlash kabi keng koʻllamli masalalarni echishda qoʻllaniladigan oʻta qulay vosita hisoblanadi. Yuqorida taʼkidlanganidek, 1982-yil Microsoft CP/M tizimlarida juda ommabop boʻlgan ilk jadval protsessori Multiplanni bozorga chiqardi, ammo u MS-DOS tizimlarida Lotus 1-2-3 dasturidan ortda qolardi. Excelning ilk versiyasi Mac uchun moʻljallangan edi va 1985-yil chiqarilgan, Windows uchun versiyasi esa 1987-yil noyabrda ishlab chiqilgan. Lotus Windows uchun dasturini moslashtirishga shoshilmadi bu esa 1988-yildan Excelning undan oʻtib ketishiga sabab boʻldi. Microsoft har bir yangi versiya uchun oʻz mavqeyini mustahkamlay boshladi. Windows platformasiga moʻljallangan hozirgi versiyasi Excel 16, Mac OS X uchun esa Microsoft Excel 2012 dir.

Boshida Excel nomi bilan bogʻliq muammo paydo boʻldi, negaki boshqa kompaniya shu nomdagi dasturlar paketi bilan savdo qilardi va Microsoftni sudga beradi. Shu sababli bundan buyon Microsoft har qanday hujjatlarda dastur nomini Microsoft Excel deb yuritishga majbur boʻladi. Keyinchalik Microsoft kompaniyasining shu nomdagi dasturlarni sotib olishi natijasida muammoga barham berildi. Kompaniya dasturning qisqartmasi sifatida XL harflaridan foydalanishga qaror qildi va bu hozirgacha davom etmoqda, Excel faylarini kengaytmasi esa —. xls. Birinchi jadval muharrirlari bilan taqqoslaganda Excel foydalanuvchiga keng imkoniyatlarni taqdim etadi.

Excel foydalanuvchiga ekraning oʻzida jadvalning koʻrinishini, shriftlar, belgilar va katak tashqi koʻrinishini oʻzgartirish imkonini bergan ilk jadval muharriridir. Yana u kataklarning aqlli hisobini chiqarib beradigan dastur edi.

1993-yilda ilk marotaba Microsoft Officeʼga birlashtirilish munosabati bilan Microsoft Word va Microsoft PowerPoint Excelʼga monand grafik interfeysga ega boʻlishdi.

1993-yildan boshlab Excel tarkibiga Visula Basic'ga asoslangan Excel masalalarini avtomatlashtirish imkonini beruvchi dasturlar uchun Visual Basic dasturlash tili kiritiladi. VBA foydalanuvchi bilan aloqa qilish formalarini yaratishga imkon beradi. Bu til DLL (ing. Dynamic Link Library-dinamik kutubxona)ni qoʻllashi (yaratishi emas) mumkin.

VBAning funksionalligi Excelni makroviruslar uchun oson nishonga aylantirdi. Bu antivirus mahsulotlari ularni topishni oʻrganmagunlarigacha katta muammo boʻlib qoldi. Shu sababli Microsoft quyidagi himoya turlarini tanlash imkonini oʻz dasturiga qoʻshdi:

makroslarni toʻliq oʻchirish
hujjat ochilishi bilan makroslarni yoqish
sertifikatga ega makroslarga ishonish.
Excelning 5.0 dan 9.0 gacha versiyalari oʻzida turli "yashirin sir"larni saqlaydi, ammo 10-chi versiyadan soʻng Microsoft ularni yoʻq qilish chora-tadbirlarini qoʻllay boshladi .

Versiyalar

Windows uchun versiyalar
Tahrirlash
1988-yil — Excel 2.0
1990-yil — Excel 3.0
1992-yil — Excel 4.0
1993-yil — Excel 5.0 (Office 4.2 va 4.3, faqat Windows NT uchun 32 bitli versiyasi ham bor)
1995-yil — Excel 7 Windows 95 uchun (Microsoft Office 95 paketiga qoʻshilgan)
1997-yil — Excel 97 (Microsoft Office 97 paketiga qoʻshilgan)
1999-yil — Excel 2000 (9) — Microsoft Office 2000
2001-yil — Excel 2002 (10) — Microsoft Office XP
2003-yil — Excel 2003 (11) — Microsoft Office 2003
2007-yil — Excel 2007 (12) — Microsoft Office 2007
2010-yil — Excel 2010 (14) — Microsoft Office 2010
2013-yil — Excel 2013 (15) — Microsoft Office 2013
2015-yil — Excel 2016 (16) — Microsoft Office 2016
Izoh: 1.0 versiyasi Apple mahsulotlari bilan chalkashlikdan yiroqda boʻlish uchun ishlatilmagan.
Izoh: Excel 6.0 mavjud emas, negaki Windows 95 versiyasi Word 7 bilan yetkazilgan.
Izoh: 13.0 versiyasi triskaidekafobiya (13 sonidan qoʻrqish kasalligi) tufayli qoldirilib ketilgan. Excel 2010 oʻzining ichki 14.0 versiyasiga ega.
Macintosh uchun versiyalar
Tahrirlash
1985 — Excel 1.0
1988 — Excel 1.5
1989 — Excel 2.2
1990 — Excel 3.0
1992 — Excel 4.0
1993 — Excel 5.0
1998 — 8.0 (Office '98)Excel
2000 — Excel 9.0 (Office 2001)
2001 — Excel 10.0 (Office V. X)
2004 — Excel 11.0 (Office 2004)
2008 — Excel 12.0 (Office 2008)
2011 — Excel 14.0 (Office 2011)
2015 — Excel 15.0 (Office 2016)
OS/2 uchun versiyalar
Tahrirlash
1989 — Excel 2.2
1990 — Excel 2.3
1991 — Excel 3.0
Excel oʻzining 7.0 versiyasiga qadar 16 384 (214) satr (qator)dan iborat edi. 8.0-11.0 versiyalarida esa bu son 65 536 (216) qator va 256 ustun (28)ga yetdi. 12.0 va 14.0 versiyalar 1 048 576 (220) qator va 16 384 ta (214) ustunga ega.

Microsoft PowerPoint

Microsoft PowerPoint (toʻliq nomi — Microsoft Office PowerPoint, inglizcha: power point — ishonarli hisobot) — taqdimotlar yaratish va ularni tomosha qilishga moʻljallangan dastur boʻlib, Microsoft Officening bir qismi hisoblanadi va Microsoft Windows, macOS tizimlarida ishlash imkoniyatiga ega. PowerPointda yaratilgan taqdimotlar proyektor yordamida katta ekranlarda yoki katta oʻlchamli televizion ekranlarda koʻrishga moʻljallangan.

Tarixi

PowerPoint yaratish fikri Berkli oliygohi talabasi Bob Gaskins (Bob Gaskins)da paydo boʻladi. 1984-yil Gaskins Forethoyyhyught firmasiga qoʻshildi va Dennis Ostin (Dennis Austin) ismli dasturchini ishga yollaydi. Bob va Dennis harakatlarini birlashtirishadi va Presenter dasturini yaratishadi. Dennis dasturning original versiyasini Tom Rudkin bilan yaratadi. Keyinchalik Bob dastur nomini PowerPoint deb oʻzgartirishga qaror qiladi.

1987-yil PowerPoint 1.0 Apple Macintosh tizimi uchun namoyish etiladi. U oq-qora formatda ishlagan. Keyinchalik Macintoshning rangli koʻrinishlari paydo boʻlgan va dasturning ham rangli versiyasi yaratilgan. PowerPointning ilk versiyalarida dastur tarkibiga koʻk jildli kitob shaklidagi yoʻriqnoma kiritilgan, ammo bu biroz qimmatga tushishi munosabati bilan Forethought elektron yoʻriqnomaga oʻtishga qaror qiladi.

1987-yil Forethought va PowerPoint Microsoft tomonidan $ 14 mln.ga sotib olinadi. 1990-yil Microsoft Office paketi toʻplamidagi Windows uchun versiyasi namoyish qilindi. 2002-yildan boshlab Office XP PowerPointning paydo boʻlishi bilan u Office paketidan alohida ham tarqatilishi mumkin edi.

Versiyalari

Yil Versiya Nom Izoh
1990 2.0 PowerPoint 2.0 Windows 3.0 uchun MS Office 1.x tarkibida
1992 3.0 PowerPoint 3.0 Windows 3.1 uchun MS Office 3.0 tarkibida
1993 4.0 PowerPoint 4.0 MS Office 4.x tarkibida
1995 7.0 PowerPoint Windows 95 uchun Office 95 tarkibida
1997 8.0 PowerPoint 97 Office 97 tarkibida
1999 9.0 PowerPoint 2000 Office 2000 tarkibida
2001 10 PowerPoint 2002 Office XP tarkibida
2003 11 PowerPoint 2003 Office 2003 tarkibida
2007 12 PowerPoint 2007 Office 2007 tarkibida
2010 14 PowerPoint 2010 Office 2010 tarkibida
2013 15 PowerPoint 2013 Office 2013 tarkibida
2016 16 PowerPoint 2016 Office 2016 tarkibida
2018 17 PowerPoint 2019 Office 2019 tarkibida

Autodesk 3ds Max

Autodesk 3ds Max (avval 3D Studio MAX) — Autodesk kompaniyasi tomonidan yaratilib boʻlingan, animatsiya va uch oʻlchamli grafika yaratuvchi va tahrir qiluvchi toʻliq funksiyali professional dastur. Oʻz ichiga multimediya sohasidagi mutaxassislar va rassomlar uchun eng zamonaviy vositalarni oladi. Windows operatsion tizimlari oilasi tarkibida ishlaydi (ham 32 bitda, ham 64‑bitda). 2014-yil martda dasturning Autodesk 3ds Max 2015 deb nomlangan 17.0 versiyasi ishlab chiqarildi.

Autodesk 3ds Max ikki litsenziyali versiyalarda mavjud: talaba — bepul (Autodesk veb-saytida roʻyxatga olinish kerak), dasturning toʻliq versiyasini taqdim etadi (biroq undan foyda maqsadida foydalanish mumkin emas) va toʻliq (tijorat) versiyasi 2400 yevro evaziga.

Dastur tarixi

Toʻplamning ilk versiyasi 3D Studio DOS nomi ostida 1990-yilda ishlab chiqarilgan. Toʻplam ishlab chiqarilishi ustida dasturchi Gari Yost asos solgan Yost Group mustaqil studiyasi shugʻullanardi. Autodesk boshida faqat toʻplam ishlab chiqaridh bilan shugʻullanardi. Maʼnbalarda keltirilishicha Gari Yost oʻsha davrdagi Autodesk yangi loyihalari boʻyicha direktori Erik Lyons bilan muzaokaralardan soʻng oʻz ish joyini tark etgan.

Birinchi toʻrt reliz 3D Studio DOS nomiga ega edi (1990-1994-yillar). Keyin toʻplam Windows NT uchun qayta yozildi va 3D Studio MAX deb qayta nomlandi (1996-1999). Versiya raqamlash qaytadan boshlandi.

2000-2004-yillarda toʻplam Discreet 3dsmax markasi ostida ishlab chiqarilgan, 2005-yildan esa — Autodesk 3ds MAX markasi ostida. Joriy versiyasi Autodesk 3ds MAX 2018 nomiga ega.

3ds Max versiyalarining to'liq ro'yxati:

Versiya Nomlanishi Ishlab chiqarilgan yili Tizim Tizim darajasi

3D Studio Prototype THUD 1988 MS-DOS 16-bit x86
3D Studio THUD 1990
3D Studio 2 1992
3D Studio 3 1993
3D Studio 4 1994
3D Studio MAX 1.0 Jaguar 1996 Windows NT 3.51, Windows NT 4.0 IA-32
3D Studio MAX R2 Athena 1997 Windows 95 va Windows NT 4.0
3D Studio MAX R3 Shiva 1999 Windows 98 va Windows NT 4.0
Discreet 3dsmax 4 Magma 2000 Windows 98, Windows ME, Windows 2000[1]
Discreet 3dsmax 5 Luna 2002 Windows 2000 va Windows XP
Discreet 3dsmax 6 Granite 2003
Discreet 3dsmax 7 Catalyst 2004
Autodesk 3ds Max 8 Vesper 2005
Autodesk 3ds Max 9 Makalu 2006 IA-32 va x64
Autodesk 3ds Max 2008 Gouda 2007 Windows XP va Windows Vista
Autodesk 3ds Max 2009 Johnson 2008
Autodesk 3ds Max 2010 Renoir 2009
Autodesk 3ds Max 2011 Zelda 2010 Windows XP, Windows Vista va Windows 7
Autodesk 3ds Max 2012 Excalibur / Rampage 2011
Autodesk 3ds Max 2013 SimCity 2012 Windows XP va Windows 7
Autodesk 3ds Max 2014 Tekken 2013 Windows 7 x64
Autodesk 3ds Max 2015 Elwood 2014 Windows 7 va Windows 8
Autodesk 3ds Max 2016 Phoenix 2015 Windows 7, Windows 8 va Windows 8.1
Autodesk 3ds Max 2017 Kirin 2016 Windows 7, Windows 8， Windows 8.1 va Windows 10
Autodesk 3ds Max 2018 Imoogi 2017 Windows 7, Windows 8， Windows 8.1 va Windows 10

Plaginlar

Fayl:Selection of Standard Primitives in 3ds Max 9.png
Dasturda bajarilgan ish
3ds Max turli vazifalarni bajaruvchi plaginlarga ega. Har bir plagin maʼlum ishni bajaradi. Ular yordamida olov, suv, tutun va boshqalarni haqiqiy effektilarini yaratish mumkin. Plaginlar tashqi oʻrnatiladigan modul hisoblanib, 3ds Max dasturidan alohida sotiladi yoki ularni inernetdan bepulga yuklab olish mumkin. Plaginlar maxsus kompaniyalar yordamida yoki qiziquvchi-dasturchilar tomonidan yaratiladi. 3ds Max dasturining qoʻshimcha modullari nihoyatda koʻp boʻlib, hatto dastur standart vositalaridan oʻn barobar oshib ketadi. Plaginlar koʻplab masalarni yechishda yordam beradi, masalan, vizualizatsiya hisob-kitobini tezlashtiradi, obyektlarni modellashtirishni tezlashtiradi. Particle Flow, Cloth FX, Reactor kabi qoʻshimcha modullar shu darajada mashxur boʻlib ketdiki, ularni 3ds Max dasturiga moslashtirishga qaror qilindi, endi ular dasturning bir qismi hisoblanadi. Quyida 3ds Maxning baʼzi plaginlari roʻyxati keltirilgan:

FumeFX — olovning, gulxan uchquning, tutunning va h.k.ning fotorealistik effekti.

Feniks FD — olov va tutunni hosil qilish uchun Chaos Groupdan FumeFXning muqobili.
DreamScape — turli xil landshaftlar, togʻlar, osmon, atmosfera effektlari va b.
AfterBurn — osmon, tutun, porlash va b.ning fotorealistik effektini beradi.
GrowFX .— istalgan turdagi oʻsimliklarni yaratadi. Yaratilgan har bir oʻsimlikni jonlantirish mumkin.