Amir temur davrida iqtisodiy qarashlar

---

Международный
научный
журнал
№
4
(100), 
часть
2
 
«
Научный импульс
»
Ноябрь
, 202
1553 
AMIR TEMUR DAVRIDA IQTISODIY QARASHLAR 
 
Jasur bek Abdullayev
Ilmiy rahbar:
 
QarMII iqtisodiyot yo’nalishi tyutori
 
Maxmudov Suxrob 
QarMII “Iqtisodiyot “ yo’nalishi 1-kurs talabasi 
 
Annotatsiya:
Ushbu maqola XIV va XV asrlarda hukmronlik qilgan buyuk 
Sohibqiron Amir Temur davridagi iqtisodiy qarashlarga bag’ishlanadi. Amir Temur 
davridagi iqtisodiyot va uning rivojlanish sabablari ushbu maqolada aks ettirilgan.
 
Kalit 
so’zlar: 
Amir 
Temur,Movorounnahr,iqtisodiyot,savdo-
sotiq,soliqlar,Devon,loy jangi,Sayyid Baraka,Amir Husayn 
KIRISH 
Ma’lumki III Sohibqiron davrida Movorounnahr jahon savdosi o’chog’iga aylandi. 
Mo’g’ullar qo’lidan ozod qila olgan yurtni juda tez sur’atda yuksaltirish uchun 
Sohibqiron turli xil yo’nalishlarda rivojlantirishga harakat qildi. Turli xil saroylar va 
masjidlar qurish, dehqonchilikni rivojlantirish, tashqi va ichki savdo aloqalarini bir 
maromda yo’lga qo’yish uchun albatta Amir Temur o’z shaxsiy iqtisodiy qarashlariga 
ega bo’lishi va buni amalda ko’rsatib bera olishi kerak edi. 
Umuman olganda, O’rta Osiyo xalqlari uzoq muddat mo’g’ullar mustamlakasi 
ostida yashadi. Lekin siyosiy maydonga Amir Temurning qadam qo’yishi bu xalqlar 
taqdirini tom ma’noda o’zgartirib yubordi . 1365-yil 22-maydagi loy jangidan so’ng 
Ilyosxo’ja boshliq mo’g’ul lashkari Amir Temur va Amir Husayn qo’shinini 
kutilmaganda yengadi va Samarqand tomon yo’l oladi. Biroq Samarqand ostonasida 
kutilmaganda Sarbadorlar qarshiligiga uchragan mo’g’ul lashkariga bu g’alaba samara 
bermaydi. Shundan so’ng Movorounnahrni tark etgan Ilyosxo’ja va uning qo’shinining 
zulmi tugaydi va Amir Temur va Amir Husayn nizosi boshlanadi. 1370-yilda Balx 
tomon yurish boshlagan Amir Temur yoniga o’z davrining eng buyuk ulamolaridan biri 
Sayyid Baraka keladi va unga hukmronlik ramzi bo’lgan bayroq va nog’ora taqdim 
etadi. Bu voqea Amir Temurning hayotida o’zgacha o’rin tutadi , chunki shu voqea 
sabab Amir Temur Amir Husaynni qiyinchiliksiz yengadi va bu voqea sababli uning 
yoniga ko’pgina amirlar kelib qo’shiladi. 1370-yilda Amir Temur taxtga o’tirgach O’rta 
Osiyo va umuman butun dunyo xalqlari uchun yangi davr boshlandi .
Iqtisodiy jihatdan tarqoq davlatni Amir Temur o’ta tez sur’atlarda ham 
iqtisodiy ham madaniy jihatdan rivojlantira olgan . Xatto 3 yillik , 5 yillik va 7 yillik 
urush safarlarida davlatda iqtisodiy o’sish va madaniy rivojlanish bo’lgan . Umuman 
olganda , Sohibqiron iqtisodiyotni boshqarishda o’ziga xos va o’z davri uchun 
mukammal yo’l tutgan . Davlatning har bir viloyatida Devon deb ataluvchi boshqarma 
bo’lib, u davlatning muhim ishlarini ya’ni soliq yig’ish, tartib saqlash,ijtimoiy binolar – 
bozorlar, hammomlar, yo’llar, suv inshootlarining tarmoqlarini nazorat qilib turgan. 

---

Международный
научный
журнал
№
4
(100),