Anatomiye giRİŞ

Sindirim Kanalının Eklenti Organları 
 
Yaptıkları sindirimle ilgili salgılarını özel boşaltım kanalları yolu ile sindirim kanalına boşaltan 
organlar  “Sindirim Kanalınım Eklenti Organları” olarak adlandırılır. Bu başlık altında tükrük 
bezleri, karaciğer ve pankreas incelenir. 
 
L. Tükrük Bezleri (Glandulae salivariae): Tükrük bezleri, ağız boşluğu etrafında ve ağız 
mukozasında bulunan bezler olup, Latince gll. oris (ağız etrafı bezleri) veya gll. salivariae 
(tükrük bezleri) olarak adlandırılır. Bunların ağız mukozasının değişik bölümlerinde bulunan grubu 
küçük tükrük bezleri (Gll. labiales, gll. buccales vb) olmalarına karşın, üç çifti büyük tükrük 
 
153

---

bezleri (gll. parotidea, gl. submandibularis, gll. sublinguales) şeklindedirler. Bu 6 tükrük bezi 
günde l litreden fazla tükrük salgılarlar. 
• Gl.parotidea (Parotis bezi) : Parotis bezi, yüzün her bir tarafında dış kulak yolunun ön-
aşağısında yer alır. 25 gr ağırlığındaki bu bez, glandulae salivariae'nin en büyüğüdür. Gll 
.parotidea, ürettiği tükrüğü 5-6 cm uzunluğundaki özel boşaltma kanalı (duc. parotideus) 
yolu ile vestibulum oris'e boşaltır. Parotis bezinin seröz salgısı, su, tuz ve amilazdan oluşur. 
Parasempatik innervasyon nuc. salivarius inferior, n. petrosus minör, ganglion oticum, n. 
auriculotemporalis hiyerarşisi ile sağlanır.  
• Submandibuler bez (gll. submandibularis) : Submandibuler bez.parotis bezinin yansı kadar 
boyutta olup, mandibula cisminin inferomedialinde yer alır. Submandibuler bez salgısını, özel 
boşaltma kanalı (duc. submandibularis - Wharton kanalı) yolu ile alt kesici dişlerin arkasındaki, 
lingual frenilum'un iki yanındaki caruncula sublingualis'in üzerine boşaltır. Parasempatik 
innervasyonu. nuc. saliuarius superior-n. facialis, chorda tympan n. lingualis, gangiion 
submandibulare hiyerarşisi ile sağlanır.  
•Sublingual bez (gll. sublingualis) : Sublingual bez.büyük tükrük bezlerinin en küçüğü olup 
ağız tabanında.dilin altında yer alır. Sublingual bez müköz karekterdeki salgısını büyük ve 
küçük 8-12 kanalcık) boşaltma kanalları yolu ile ağız boşluğuna akıtır.