Angren universiteti “ijtimoiy-gumanitar fanlar” kafedrasi “iqtisodiyot nazariyasi ” fanidan



Yüklə 0,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə13/20
tarix04.08.2023
ölçüsü0,88 Mb.
#138612
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20
Monopoliyalar, ularning amal qilish va tartibga solish xususiyatlari0022

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 



18 
II -BOB. O‘ZBIKISTONDA IQTISODIYOTNI MONOPOLLASHTIRISH 
XUSUSIYATLARI VA MONOPOLIYAGA QARSHI SIYOSAT.
 
2.1. O‘ZBEKISTONDA MONOPOLIYALARNING TAVSIFI.
 
Raqobatning amal qilishi ma’lum shart-sharoitlar mavjud bo‘lishini taqozo qiladi. 
Bu shart-sharoitlar faqat bozor munosabatlari qaror topgan 
muhitda bo‘lishi mumkin. Shunday ekan, bozor iqtisodiyotini yuzaga keltirish ayni 
vaqtda raqobatchilik muhitining shakllanishini bildiradi. Bozor munosabatlari 
rivojlangan mamlakatlarda raqobatchilik muhiti uzoq davr davomida, o‘z-o‘zidan, 
evolyusion yo‘l bilan vujudga kelgan. Bu asta-sekin erkin raqobat muhitini keltirib 
chiqargan. Iqtisodiyotda monopollashuv prinsiplari kuchayib borishi bilan raqobat 
cheklanadi, shu sababli raqobatchilik muhitini vujudga keltirishda davlat ham 
qatnashadi. Bu esa, yuqorida ta’kidlanganidek, davlatning monopoliyalarga qarshi 
siyosatida o‘z aksini topadi. Har bir mamlakatdagi aniq vaziyat, ya’ni 
iqtisodiyotning monopollashuv darajasi uning miqyosi va tavsifiga qarab, bu 
siyosat erkin raqobat muhitini yangidan yaratish, uni saqlab qolish, zarur bo‘lganda 
qaytadan tiklash, raqobat usullarini qaror toptirish kabilarga qaratiladi.
2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirish strategiyasiga ko‘ra, - 
“iqtisodiyot tarmoqlari uchun samarali raqobatbardosh muhitni shakllantirish 
hamda mahsulot va xizmatlar bozorida monopoliyani bosqichma-bosqich 
kamaytirish” 
6
vazifasi belgilangan. 2017 yildan boshlab Iqtisodiyot tarmoqlari 
uchun samarali raqobat muhitini yaratish hamda mahsulotlar va xizmatlar bozorida 
bosqichma-bosqich monopoliyani qisqartirish ko‘zda tutilgan chora-tadbirlarni 
amalga oshirishga kirishildi. 
4
Lekin, bugungi kunda O‘zbekistonda ham uyushmalar, konsernlar, korporatsiyalar, 
kompaniyalar shaklidagi monopoliyalar saqlanib qolgan bo‘lib, ular ko‘pincha 
tarmoq vazirliklari mavqeiga ega bo‘lib, mahsulot va xomashyolarning alohida 
turlarini limit va fond ko‘rinishida taqsimlashning eskicha tizimi, shuningdek, 
biznesni amalga oshirish uchun ruxsat, litsenziya, sertifikatlar berish, kelishish 


19 
kabi ma’muriy to‘siqlar monopolistik tendensiyalarga ko‘proq imkon yaratadi. 
Iqtisodiy taraqqiyotga to‘siq bo‘luvchi bunday holatlarni bartaraf etish maqsadida 
prezidentimiz Sh.Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasida “barqaror 
iqtisodiy o‘sishning eng muhim garovi – raqobatbardosh mahsulotlar ishlab 
chiqarish, ular uchun yangi xalqaro bozorlar topish va eksportni ko‘paytirish, 
tranzit salohiyatidan to‘liq foydalanish hisoblanadi” 

, deb ta’kidlanadi. 
O‘zbekistonda samarali raqobat muhitini yaratish uchun quyidagi chora-
tadbirlarning amalga oshirilishini taqozo etadi: 

Yüklə 0,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin