Annotatsiyasi: O’simliklar dunyosining xar bir turi vakillarida bo’lganidek, qishloq ekini bodiringning xam zararkunanda, kasallik va begona o’tlardan ximoya qilish dolzarb mavzu xisoblanadi

BODIRINGNING ZARARLI ORGANIZMLARIGA QARSHI
KURASH USULLARI
Reja:
1.Bodring Zararkunandalariga Qarshi Kurash Choralari
2. BODRING ZARARKUNANDALARI


Annotatsiyasi:O’simliklar dunyosining xar bir turi vakillarida bo’lganidek, qishloq ekini bodiringning xam zararkunanda, kasallik va begona o’tlardan ximoya qilish dolzarb mavzu xisoblanadi. Ushbu maqola bodiringning kelib chiqish tarixi, foydali xususiyatlari, zararli organizmlar (zararkunanda, kasallik va begona o’tlar) iga qarshi kurash usullari xaqida ma’lumotlar berilgan.
Bodring–(lotincha:Cucumis sativus) bir yillik, oʻt oʻsimlik. Vatani —Hindiston,ammo hozir dunyoning koʻpgina mamlakatlarida yetishtiriladi. Issiqsevar oʻsimlik xisoblansada, vegatasiya davrining qisqaligi sababli er kurrasining shimoliy oʻlkalarida ham etishtiriladi.Oʻzbekistondasabzavot ekini sifatida keng ekiladi, etishtirish maydonlari boʻyichapomidor, piyoz, sabzi, oq bosh karam sabzavotlaridan keying oʻrinda turadi.Oʻzbekistondataxminan 8000-10000 gektar maydonda etishtiriladi.Bodring madaniy holda 3 ming yil ilgari yetishtirila boshlangani haqida maʼlumotlar bor. Vatani Hindistonning tropik va subtropik rayonlari hisoblanib, Himolay togʻ yonbagʻirlarida haligacha tabiiy holda oʻsadi. Hindistondan Gresiya va Italiyaga tarqalgan, va keyinroq Xitoyga ham kirib borgan. Evropaning boshqa qismlariga rimliklar tomonidan olib kirilgan. Bodring Fransiya hududiga 9-asrda, Angliyaga 14-asrda,Shimoliy Amerika qitʼasiga 16-asr oʻrtalarida kirib borgan. Rossiyaga bodring Sharqiy Osiyo davlatlaridan 16-asrlarda kirib borgan degan taxmin bor (olmon elchisi Gerbershteynning Fors oʻlkasi va Moskovyaga boʻlgansafari xotiralari), lekin ayrim tarixchilarning fikriga qaraganda bodring Rus oʻlkalarida ekilgan dastlab.Asosan, bodring kasalliklari yozning ikkinchi yarmida, erta tongda sovuq shudring paydo bo'lganda rivojlanadi. Ammo ba'zi infektsiyalar vegetatsiya boshida bezovta qilishi mumkin. Ko'p jihatdan, plantatsiyalarni davolashning muvaffaqiyati kasallikni qanchalik tez aniqlashingizga bog'liq. Shuning uchun o'simliklarni tez -tez tekshirish va birinchi shubhali alomatlar paydo bo'lganda chora ko'rish zarur. Bu dushman uchun siz ko'rish orqali bilishingiz va bodringning qanday kasalliklari borligini bilishingiz kerak.Sabzavot ekinlari qayerda o'sishidan qat'iy nazar, turli xil kasalliklarga moyil. Issiqxonada va ochiq havoda bodringkasalliklari mavjud. Patogenlarning roli, qoida tariqasida, qo'ziqorinlar tomonidan o'ynaydi, ammo o'simliklar va mevalarning virusli va bakterial lezyonlari kam uchraydi.Sabzavotlar, odamlar kabi, ularning rivojlanishi va o'sishiga ta'sir qiluvchi turlikasalliklar bilan ajralib turadi. Bog'bonlar tomonidan sevilgan bodring ham o'limdan to'liq immunitetga ega emas. Oldini olish yaxshi narsa, lekin ba'zida sabzavot kasalliklari past harorat yoki namlik tufayli faollashishi mumkin. Hosilni imkon qadar tezroq qanday saqlash kerakligini bilish kerak.O’simlik dunyosining xar bir turi vakillarida bo’lganidek, bodiringning ham bir qancha ixtisoslashgan zararkunandalar va kasalliklar tasirida zararlanish xolatlari ko’p qayt etilgan. Bular quydagilar
.-Ildiz cherish-Rhizoctonia solani
-Fitoftoroz-Phytoptora infentans
-Fuzarioz-Fusarium oxsyporum
-Vertitsilyoz so’lish-Verticillium dahlia
-Soxta un-shudring-Peronosporoz