Annotatsiyasi: O’simliklar dunyosining xar bir turi vakillarida bo’lganidek, qishloq ekini bodiringning xam zararkunanda, kasallik va begona o’tlardan ximoya qilish dolzarb mavzu xisoblanadi


Poliz ekinlarida soxta un-shudring-Perenoplasmopara cubensis



Yüklə 216 Kb.
səhifə2/5
tarix22.09.2023
ölçüsü216 Kb.
#147009
1   2   3   4   5
BODIRINGNING ZARARLI ORGANIZMLARIGA QARSHI

Poliz ekinlarida soxta un-shudring-Perenoplasmopara cubensis
Tarifi. Perenoplasmopara cubensis ( sininimi Pseudoperenospora cubensis)oomitset zamburug’I qo’zg’atadi.Kasallikka barcha poliz ekinlari moyli, ammo ko’pincha bodring va mushk qovunga katta zarar yetkazadi.
Xayot kechirishi.Zararlangan barglarda mayda tomirchalar oralarida joylashgan, serqirra oqish dog’lar paydo bo’ladi,keyinroq ular sarg’ayadi yoki qo’ng’ir tus oladi,barg olachipor bo’lib qoladi.Dog’lar so’ngra bir biriga qo’shilib ketadi va qo’ng’ir tus oladi. Bargning ostki tomonidagi dog’lar ustida mayin oqish yoki och-kulrang mog’or qatlami rivojlanadi, yuqori namlik sharoitida bu qatlam kulrang, to’q qizg’ish yoki binafsha tus oladi. Kasallik yomg’ir tomchilari va shamol orqali xamda ishchilar kiyimlari va asbob-ustkuna vositasida tarqaladi. Yuqori namlik va nisbatan past xarorat kasallik uchun qulay xisoblanadi.
Zarari.Zararlangan burglar qotib, qurib qoladi.Kuchli zararlangan o’simliklar barglarining ko’pchiligi to’kilib ketadi, natijada xosil pasayadi.
Kurash choralari. Agrotexnik tadbirlar.Chidamli navlar yararish va qo’llash; urug’likni ekishdan 2-3 oy oldin 40 oC xaroratda 8 soat davomida isitish va fungitsit bilan dorilash;Nixollarni keragidan ortiq sug’ormaslik;kasal nixollarni yagana qilib, o’simlik qoldiqlarini yuqotish;Kimyoviy usul.O’siah davrida maxsus fungitsidlardan (1% li bordo suyuqligi;0,4% li mis xloroksidi; kvadris 25% sus.k., 0,4-0,6 l/ga; ridomil MST, 68% s.e.g, 3,5 kg/ga; strobi 50% s.e.g. yoki sus.k. 0,2-0,3 kg,l/ga va b) birini qo’llashdan iborat.
Poliz shirasi-(Aphis Gossypii Glov)Poliz shirasi (Aphis gossypii Glov). Qanotsiz shiraning tanasi yuxum shaklida bo’lib, bo’yi 1,25-2,1 mm ga boradi.Rangi ko’kish yoki sariqdan to to’q yashilgacha, baxor va yoz oylarida ko’pincha o’tsimon-yashil tuslarda, kuzda esa to’q yashil rangda bo’ladi. Tirik tug’uvchi urg’ochilarinign boshi,ko’kragi, oyoqlarinign uchlari va shira so’radigan naychalari qora tusga ega.Qanotli shiralarning shira naychalari va quyruqchalari qanotsizlarnikiga nisbatan kaltaroq bo’ladi.Poliz shirasi begona o’tlarda, xususan tugmachagul,xantal,bodring, kabi o’simliklarda lichinka va yetuk zot xolida qishlaydi.U aprel oyida qishlovdan chiqadi.

Bodring Zararkunandalariga Qarshi Kurash Choralari


Bodringda umr bo'yi turli zararkunandalar va kasalliklar uchraydi, bu hosilni cheklovchi muhim omil. Ark kamarida uchraydigan asosiy zararkunandalar shira, oq pashsha va oqadilar. Asosiy kasalliklar nematod kasalligi, pushti chiriyotgan, changli chiriyotgan, fusarium vilt va boshqalar.
1. Zararkunandalarga qarshi kurash
1.1 shira:
Voyaga etganlar yoki nymphlar qovun barglari, yosh kurtaklar va yosh jarohatlarning orqasida suyuqlik so'rishadi. Yosh barglar va o'sayotgan dog'lar zararlangandan so'ng, o'sish to'xtab qoladi va barg yuzasi burishadi.
Oldini olish usuli:
(1) Sariq taxta aphidlarni o'ziga tortadi, dalada bodring sotib oladi va 20 sm X 30 sm o'lchamdagi mu uchun 30 dona qo'yadi. 5-10 sm dan ortiq bodringni ham qo'ying.
(2) Tamaki ekstrakti, 50 gramm tamaki yoki tamaki bargi poyasini oling, 1500 gramm suv qo'shing va 24 soat davomida namlang, qoldiqni filtrlang va ekstrakti bodring barglariga seping.
(3) Nazorat qilish uchun 22% dichlorvos fumigantidan foydalaning.
(4) 10 marta imidaklopridning 1000 marta eritmasi bilan boshqarish effekti yaxshi.

1.2 Whitefly


Nymph bargning orqa qismida yashaydi va barg sharbatini so'raydi. Ularning aksariyati o'simliklarning rivojlanishiga ta'sir qiladigan tepalikning yosh va yumshoq qismlariga zarar etkazadi.
Oldini olish usuli:
(1) Tuzoqqa olish va o'ldirish uchun sariq taxtadan foydalaning, usul yuqoridagi kabi.
(2) Fumigant nazorati usuli yuqoridagi kabi.
(3) I0% ning oldini olish va davolashbuprofezin1000 marta suyuqlik.

1.3 oqadilar


Avval pastki barglarga zarar etkazing va yosh barglarni yuqoriga qarab asta-sekin shikastlang. Barglarning pastki qismi kulrang jigarrang, barglari kichraygan va barglarning qirralari pastga o'ralgan.
Oldini olish usuli:
(1) Bodring maydonlari atrofidagi begona o'tlarni, tushgan barglarni va qoldiq somonlarni olib tashlang va hasharotlar manbalarini kamaytirish uchun ularni yoqing.
(2) Zararkunandalar cho'qqisiga tushmaslik uchun o'z vaqtida ekib oling.
(3) Püskürtmeyi nazorat qilish uchun 10% deltametrin 1500 marta eritma foydalaning.
2. Kasalliklarni nazorat qilish
2.1 Ildiz nodod kasalligi
Zarar joyi yer ostida, ildizlari shishib shishiradi yoki tolali ildizlarda tugunlar bor, ular sariq-jigarrang yoki oq rangga ega, ba'zilari esa uzun ingichka va kuchsiz yangi ildizlarga ega. Tushda zararlangan o'simliklarning barglari asta-sekin quriydi va o'simliklar asta-sekin quriydi.
Oldini olish usuli:
(1) Qishloq xo'jaligini nazorat qilish, suv bosish usuli, ya'ni pog'onani almashtirish vaqtidan foydalanib, har bir mu uchun 50 kg ammoniy bikarbonat, 30 sm gacha chuqurlik soling, suv bilan to'ldiring va suv chiqishini kuting, mulchalash plyonkasi bilan yoping 5 dan 7 kungacha, keyin uni yo'q qilish mumkin. Bodring maydonlarini ekish uchun 2 dan 3 yilgacha almashlab ekish davri kerak.
(2) Tuproqni davolash. Püskürtme uchun 1 dan 2 kg / mu foydalaning.
2.2 Pushti chiriyotgan
Kasallik uchun mos harorat 15-25 daraja. Kasallik odatda meva bosqichining o'rta barglaridan boshlanadi va kasallik barglari dastlabki bosqichda mayda sariq dog'larni namoyon qiladi, so'ngra tomirlar tomonidan cheklanganda ko'p qirrali bo'ladi. Nam havoning orqa qismidagi kasallik joylarida kulrang chiriyotgan qatlami o'sadi. Keyinchalik katta dog'lar bilan davolandi va butun barglari quruq edi.
Oldini olish usuli
(1) Qishloq xo'jaligini nazorat qilish: Kultivatsiyani boshqarishni kuchaytirish, organik o'g'itlar va fosfor va kaliyli o'g'itlarni ko'paytirish, kuchli ko'chatlarni etishtirish, shiypondagi harorat va namlikni nazorat qilish va tomchilatib to'kilmaydigan plyonkadan foydalanish. O'simlikdagi azot va shakar o'rtasidagi nisbatni sozlang, 100 marta oq shakar, guruch sirkasi va 200 marta karbamid aralashmasini purkang. Pushti chiriyotgan bakteriyalarining o'ldiradigan harorati 42 darajani tashkil etadi, shuningdek siz quyoshli kunda (45 daraja) peshin vaqtida yuqori haroratda bir soat davomida turishni tanlashingiz va keyin sovib ketishingiz uchun filmni asta-sekin ochishingiz mumkin.
(2) Zararkunandalarga qarshi kurash: 30% xlorotalonil tutun agenti 350 g / mu bo'lgan tutun. Shuningdek, unga 72,2% propamokarb namlanadigan kukun 600 marta suyuqlik sepilishi mumkin.

2.3 Fusarium kasalligi


Kasallik ko'chatlardan etuk o'simliklargacha paydo bo'lishi mumkin. Ko'chatlar kasal bo'lib qolganda, poyaning poydevori sarg'ish-jigarrang bo'lib, kotletonlar so'lib, quriydi. Voyaga etgan o'simliklar kasal bo'lib qoladi va poydevori suvga botgan, chirigan va toraygan. Keyingi bosqichda novda bo'ylab yoriqlar paydo bo'ladi va yoriqlar asta-sekin yuqoriga tarqaladi. Shikastlangan o'simliklarning barglari o'lguncha quriydi.
Oldini olish usuli:
(1) qishloq xo'jaligini nazorat qilish, almashlab ekish va pallani almashtirish, payvandlash; urug'lar va urug 'urug'lari sterilizatsiya qilinadi.
(2) Pestitsidlarga qarshi kurash, Trichoderma aralashmasi bilan oldini olish, urug 'sepish va o'g'itlar kombinatsiyasi, 1/4 urug' sepish, 3/4 o'g'itlarni kiyintirish, sabzavot bazasini kiritish va yuvish usuli, mu uchun dozasi 2 gramm 1000 gramm.



Yüklə 216 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin