Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

qəmik sümük. çırça₁₁. qumuq₁₁. qımıq. kömüq. qısa. koralmış. küt.
-ləgən gəmiği: quymuç₁₁. quyruq soxumu.
-kürək gəmiği: çapqaq₁₁.
-qol gəmiği: qısqayılıq₁₁.
-qurdun kürək gəmikləri: sirəy qalaq₁₁.
-sınıqçılıqda, qırıq gəmikləri bir arada tutmaya yarayan çubuq: qıpqın₁₁.

qəmim -böyük aşığ gəmimiği: cuqutur₁₁. yuqutur.

qəmircək gəmircək. qıqırdaq.
-burun gəmircək: burun qıqırdağı.
-qulaq gəmircək: qulaq qıqırdağı.

qəmirmək kəmirmək. 1. gəmirmək. 2. iztirab vermək. əziyət çəktirmək.
-gəmirib avru: sızlamaq.
-gəmirgən avruv: sızı. gövdə qırıqlığı.

qəmisqan ırmaqların, göllərin tanrıcası.
-göl anası gəmisqan, suv anası gəmisqan: tanrıcanın digər adları.

qəmit gəmit. qumot₁₁. çənə. ağız.

qəmiz gəmiz₁₁. kəmiz. cılız. sısqa. xəsdəlik.
-gəmizi bolqan: xəsdə. rahatsız.

qəmizli gəmizli₁₁. kəmizli. zayıf. xəsdə. çəlimsiz.

qəmləmək kəmləmək. azaltmaq. aşağılamaq. kiçiltmək.

qəmlətmək kəmlətmək₁₁. azaltmaq.

qəmliq kəmlik₁₁.1. yetərsizlik. əksiklik. 2. sıxıntı. yoxsulluq.

qəmpək₁₁ şəkər.
-mıyala kəmpək₁₁: bonbon şəkəri. aqidə şəkəri.

qəmpil kəmpil. qampıl₁₁. əğiq. əğilmiş.

qəmqa₁₁ ipəkli qumaş.
-asıl azmaz kəmqa tozmaz: əsil pozulmaz ipəkli əsgiməz.

qəmrət gəmrət. kərtmə. armut.

qəmsinmək kəmsinmək₁₁. önəmsəməmək. əhmiyət verməmək.

qəmsiz kəmsiz₁₁. çox. pək artıq. qusursuz.
-gəmiz edmək: qusursuz yapmaq. rahat ettirmək.
-yurtumu qəmsiz süyəmə: yurdumu çox sevirim.

qen gən. tanqıl. kən. lay. olaraq. -yaşlay: gənckən. gənc olaraq.

qənari yavbölək₁₁. yağbölək. yavbadaq₁₁.

qənc gənc. tubul₁₁. alısın₁₁. körpə.yaştuv. yaşuv. yaşuv. yaştuv. yaşqay. yaşqo. dəliqanlı. -gənc saymaq. yaşsınmaq.
-onu gənc bulub yönətici seçmədilər. onu yaşsınıb, tamadağa ayırmadılar:

qənc yaş₁₁. dəliqanlı. oğul.

qencəqaşavay₁₁ nart nağıllarında qaraşavay adlı qəhrəmanın adı.

qənckən yaşlay₁₁.

qəndçil kəndçil. kədçil. kəndinə aşırı güvənmə. osparlıq₁₁. qurum. çalım.

qəndi halında iləşsiz. ilişsiz. ilgisiz. ilgəsiz

qəndi -kəndindən soğutmaq: çirqitmək₁₁. çiyritmək. vazqəçirmək.

qəndi -kəndinə gəlmək: ayazımaq₁₁. ayılmaq. açılmaq. -kəndini yoxsul göstərmək. kəndini gücümsəmək. yarlılanmaq₁₁. yoxsılamsınmaq

qəndinə mal etmək ençiləmək₁₁. mənimsəmək.

qəndini itirmək . şaşırmaq. sərlənmək₁₁.

qenə qaytadan₁₁. təkrar. yenidən. daxı da. yenə. təkrar.

qənətləmək çaldışdırmaq₁₁. dolamaq.

qenəzir₁₁ iğrənc. tikisindirici. iğrənc. pis. çirkəf.
-genəzir kişi: qabadayı. gülxanbəyi.

qenəzirlənmək₁₁ 1. iğrəncləşmək. çirkəfləşmək. 2. adiləşmək.

qenəzirlik iğrəncliq. çirkəfik.

qeng₁₁ geniş. uzaq.
-geng tüzledə at çapdırabız: geniş ovalarda at qoşturuyoruz.
-qengdə: uzaqta.
-qengdən qarab görgəndi: uzaqtan baxıb görmüş.

qengbet₁₁ almacığ gəmikləri çıxıq yüz.

qengə₁₁ qazıqlı humma xəsdəliği.

qengərmək₁₁ genişləmək. fəraxlamaq.

qengəş₁₁ istişarə. qarşılıqlı danışma.
-qengəş edmək: istişarə edmək.
-qengəş onov edmək: toplanıb istişarədə bulunaraq qarara varmaq.

qengəşmək₁₁ tartışmaq. istişarə edmək.

qengmək₁₁ genişləmək. fəraxlamaq.
-gölü qengmək: könlü, içi açılmaq.

qeninə geninə. qenqinə. 1. enin. enləməsinə. 2. ardına qədər.

qeniş buqar₁₁. böyükara. buxara. böyük həcimli.

qeniş geniş. cayma₁₁. yayma. yayılmış. ergin. bol. fərax.

qenişləmək gengmək₁₁. fəraxlamaq.

qenişləmək genişləmək. gərilmək₁₁. açılmaq.

qenişləmək qengərmək₁₁. fəraxlamaq.

qenişlətmək gərmək₁₁. açmaq.

qenişlik tərənlik₁₁. dərinlik. enginlik.

qeniy geniy. hər tərəli kişi. ağıllı. uslu. həlim.

qenqinə geninə. 1. enin. enləməsinə. 2. ardına qədər.
-yolnu qenginə baradı: yolun enləməsinə gedir.
-tərəzni qenginə açdı: pəncərəyi ardına qədər açtı.

qəpçə kəpçə. sablı₁₁. saplı. çolpu₁₁.

qəpəğ -taxıl kəpəği: aşüqü₁₁.

qəpək kəpək. qılqı₁₁. -saç kəpəki: qabu₁₁.

qəpəng kəpəng. ( ç <> k <> y ) çəpəng. yəpəng. yapanq.

qəpər kəpər. ağıl. qoş₁₁

qəpəyini almaq kovlamaq. çaqaslamaq₁₁.

qəpi₁₁ yamaq. tıxac. dəlinən tuluma qoyulan yama parçası.

qəpik (<> kəpək). kiçik para. xırda pul. -qəpikli-saylı₁₁: paralı. nəğdən. -qəpik-som₁₁: quruş. önəmsiz para.

qəpis₁₁ küpənin ucundaki qiymətli daş.

qəppə₁₁ süt süzməyə yarayan qab.

qəpsorqa₁₁ akrobat. canbaz.

qəqəl kəkəl₁₁. kakil.

qəqəl kəkəl₁₁. saç parçası. pərçəm.
-töppə kəkəl: ərkəklərin başları üzərində bıraqtıqları saç parçası.

qəqələmə kəkələmə. büldürgü₁₁.

qəqələmək kəkələmək. büldürmək₁₁. dili dolaşmaq. qonuşamamaq.

qəqəmə kəkəmə tilqav₁₁. tilpə₁₁. dilpə.

qəqlik kəklik. yaz tavuq₁₁

qəqrə kəkrə. gəs. bur. mor.

qəqrəmsi kəkrəmsi. buruq. əkşi. qalın₁₁.

qərar qarar. onov₁₁. -biçimli onov: qarşılıqlı tartışib verilən qarar.

qərbaş iynək₁₁ geniş aralıqlı buynuzları olan inək.

qərbətin kərbətin. qıçqaç₁₁.

qerçək çınğ₁₁. ilk. düz. tün₁₁. həqiqət. gerçək. kirti₁₁. doğru. həqiqət. şart₁₁. həqiqət.

qerçək çıntdı₁₁. həqiqi. saf.

qerçəkləşmək gerçəkləşmək.toldulamaq₁₁

qerçəkləştirmək bacarmaq₁₁. yerinə gətirmək.

qerçəktən kirtidə₁₁. həqiqətən.

qərdək -gərdək gecəsi: toğudav geçə₁₁.

qərdən qonqa₁₁. boyun.

qərdi kərdi. taxda₁₁. saxla. evlək. bölük.

qərə -yüz kərə: yüzləb₁₁.

qərək vəsayil. ləvazim.

qerəkmək tüşmək₁₁. gərəktirmək. icabettirmək.

qərəktirmək tüşmək₁₁. gerəkmək. icabettirmək.

qərələmək kərələmək. 1. çarpma, zərbdər işləmi yapmaq. 2. arttırmaq. çoğaltmaq.

qərəli yazılı örmə cit.

qərəq gərək₁₁. lazım.
-at gərək: atın qoşun taxımları.
-gərəgin bermək: azarlamaq. paylamaq. dövmək.
-tolu gərək: taxım.
-üy gərək: ev eşyası.

qərəqli gərəkli. ixtiyaç.
-yox gərəqlinğ barmıdı: bir şeyə ixtiyacın var mı.

qərəqsiz gərəksiz. lüzumsuz.

qərəqsizqə gərəksizqə. lüzumsuz yerə. boş yerə. boşuna.

qərgə çıpçıq çayır quşu. toyqar.

qərgəciz₁₁ bir quş türü.

qərgəf gərgəf. çiy tiqiş: naxış.

qərginlik tiqliq₁₁. diklik. sərtliq.

qeri -geri dönmək: izinə aylanmaq. əsgi halını almaq.
-geri dönmək: taymaq₁₁. vazqeçmək.

qeri -geri püsgürtülmək: iqtırıltmaq₁₁.

qərib qucur₁₁. əcib. tuhaf.

qəribliq qucurluq₁₁. əcibliq.

qərilmək gərilmək₁₁. 1. genişləmək. açılmaq. 2. vurmaq üçün qaldırmaq. 3. gərinmək. tartılmaq₁₁. dartılmaq. çəkilmək. 4. ardına qədər açılmaq.
-börküm gərilgəndi, başıma ullu boladı: qalpağım genişləmiş. başıma böyük gəlir.
-qamçi bilə gərildi: qamçıyı vurmaq üçün qaldırdı.
-eşik qenqinə gərildi: qapı ardına qədər açıldı.

qərinmək gərinmək. gərilmək₁₁.

qeriyə geriyə. artqa₁₁. soraya. izinə₁₁.

qərkmək kərkmək. yontmaq. çəntiq açmaq.

qərmək gərmək₁₁. genişlətmək. açmaq.

qərqinlik gərqınlik. tartışlıq. soğuqluq. tartış₁₁. soğuqluq.

qərt kərt. irci₁₁. sınır.

qərtənkələ kərtənkələ. qurqun₁₁.

qərtmə kərtmə. 1. çəntmə. izlik₁₁. çizgi. xədd. 2. gəmrət. armut.
-kərtmə tirək: armut ağacı.

qərtmə₁₁ armut. -çiy kərtmə: xam armut.

qərüv kərüv. kəzüv₁₁. sıra.

qəs gəs. kəkrə. bur. mor.

qəsdən öcqəqə₁₁. bilərəq. məxsus. -öcqəqəliq etmək: bilərək yapmaq. qəsdən yapmaq.

qəsək₁₁ az. parça.
-bir kəsək: bir az.
-qayqım bir kəsək söl boldu: qayğım biraz əğiklədi.
-bir kəsək: biraz. bir parça.
-iyi kəsək: birçox. pək çox.
-tanq kəsək: pək çox. əpəycə.
-iyi kəsək yol koratdım: çox uzun yol getdim.
-bir kəsəkdə mında oltur: biraz da burada otur.

qəsəl kəsəl. xəsdəlik pozara. bozara₁₁.

qəsələqqə kəsələqqə₁₁. qərtənqələ.

qəsəmət kəsəmət₁₁. 1. muqavilə. anlaşma. 2. kıritik. tənqid.
-kəsəmət edmək: anlaşma yapmaq.

qəsəmətləmək kəsəmətləmək₁₁. qarar vermək. hükm vermək. təsbit etmək.

qəsəqləmək₁₁ kəsəkləmək₁₁. parçalamaq. parçalara ayırmaq.

qəsgin -çox kəsgin: qılqıyar₁₁.

qəsgin kəsgin. cütü₁₁. yütü. sülpüavuz₁₁. sülpüq₁₁. çafqı₁₁. sivri. tab.
-kəsgin ovçu, nişançı: tab maravçu.
-çox kəsgin: qılqıyar₁₁.
-qəsgin olmayan: qumadaq₁₁. qısa. küt. koralmış. kor.

qəsi kəsi. kəndi. kəndisi.
-kəsi allına: kəndi kəndinə.
-kəsi yaravun edmək: özün rahatlamaq.
-kəsi otunda kəsi küymək: kəndi xətası nəticəsində zərər görmək. kəndini etmək. kəndini bulmaq.
-kəsin pozmaq: öfgələnmək. qızmaq.
-kəsin yüqənqə yığmaq: kəndini tutmaq.
-kəsin qolqa almaq: kəndini ələ almaq.
-kəsin köbdürmək: küsmək. darılmaq.

qəsik kəsik. samır₁₁. qısa. topal₁₁. axsaq. çolaq. çort₁₁. qısa. güdüq. çubur₁₁. qısa. carxa₁₁. yarğa. yarılmış.

qəsili budvar₁₁. zayıf.

qəsilmə kəsilmə. söngüv₁₁. sönmə. duraqlama. dinmə. yatışma.

qəsilmək qıyılmaq₁₁. qırılmaq. şavşalmaq. çavşalmaq. sakinləşmək. durqunlaşmaq. dinmək. toqtamaq₁₁. durmaq. dinmək. ara vermək. yerləşmək. qıypalanmaq₁₁. doğranmaq. qıypaymaq₁₁. -səsi kəsilmək: qapışmaq: qabışmaq₁₁. susmaq.

qəsim kəsim. kəsmə. qırqın₁₁. heyvan kəsimi. soqum₁₁.
-kəsim heyvanı: soyumluq₁₁.

qəsimlik -kəsimlik heyvan: soqumluq₁₁.

qəsin arsarlıqsız₁₁. qəti'. sasılmaz. əmin. tavqal₁₁. quşqusuz. güvənlə.

qəsin kəsin 1. kəsqin₁₁. açıq-seçik. 2. özün. -kəsin qaltaq edmək: özün tutmaq. burnu qaf dağında olmaq. burnu böyümək.
-kəsin qararlı: armavsuz₁₁. sübatlı. əzimli.

qəsinlik arsarsızlıq₁₁. qətiyət. sasımazlıq.

qəsintisiz kəsintisiz.taymazdan₁₁. dayima. dəvamlı. arımsız₁₁. yorulmadan. fasiləsiz.

qəsiş kəsiş₁₁. mücadilə etmək. savaşmaq. yarışmaq.

qəsişmək kəsişmək. biçimləşək₁₁. qarşılıqlı qonuşup qararlaşmaq.

qəsişüv₁₁ kəsişüv₁₁. qətliam. qırım.

qəsit kəst₁₁. qəst. tövbə. yəmin.

qəsmə kəsim. qırqın₁₁.
-baqa kəsmək: fiyat biçmək.
-bolcal kəsmək: və’də vermək.
-onov kəsmək: qarara varmaq.

qəsmədən kəsmədən. qırsız₁₁. qırqsız.

qəsmək kəsmək. sındırmaq₁₁. qırmaq. dindirmək. soyuşmaq₁₁. soymaq. talamaq₁₁. dalamaq. qıymaq₁₁. qırpmaq. şavşaltmaq₁₁. çavşaltmaq. sakinləştirmək. durqunlaştırmaq. dindirmək. toqtatmaq₁₁. durdurmaq. tuvramaq₁₁. doğramaq. tomurmaq₁₁. yonmaq. doğramaq. sılmaq₁₁. sıymaq. qırmaq. yarmaq. tilqəmləmək₁₁. dilimləmək. parçalanmaq. qıypamaq₁₁. qıypalamaq₁₁. doğramaq.

qəsmək maltamaq₁₁. baltamaq. çiğnəmək. əzmək. doğramaq.

qəsqin kəsqin₁₁. açıq-seçik. kəsin.
-sözün kəsgin aytdı: sözünü açıq-seçik söylədi.
-kəsgin olmayan: tuppuq. duppuq. kor.

qəst₁₁ kəst₁₁. kəsit. tövbə. yəmin.
-alaqa barmazqa kəstim bardı: onlara getməməyə yəminim.
-kəst edmək: kəstənmək: niyyətlənmək. amaclamaq.

qəstənə qarqası qoy çıpçıq₁₁.

qəstənə kəstana. şaqbulut₁₁. çaqpalıt.

qəstənmək kəstənmək kəst edmək: niyyətlənmək. amaclamaq.

qəstirmək kəstirmək düzətmək₁₁. çırım etmək₁₁. uyuqlamaq. şəkərləmə yapmaq. qımıqlatmaq₁₁. qırdırmaq. sıldırmaq₁₁. sıyıldırmaq. yardırmaq.

qəstirmək maltatmaq₁₁. baltatmaq. çiğnətmək. əzdirmək. doğratmaq.

qəstlənmək kəstlənmək₁₁. kəsitlənmək. 1. niyyətlənmək. qarar vermək. 2. tövbə etmək. yəmin etmək.

qetdikcə "sinmək" sözün feilə artırmaqla bu anlam ədə olunur. -getdikcə zayıflamaq: qaqsınmaq₁₁.

qətən₁₁ yelkən bezi. çadır bezi.
-kətən qayıq: yelkənli təkne.

qetərmək₁₁ gidərmək.

qetgən₁₁ gedən. geçən.
-getgən yaz: geçən yaz.
-getgən ıyıh gün₁₁: geçən bazar günü.
-getgən suv qaytmaz: gedən su dönməz.

qəti bitdək₁₁. sağlam. dayanıqlı.

qətik₁₁ işləmə. naxış. yazı.

qətirmək -yerinə gətirmək: bacarmaq₁₁. qerçəkləştirmək.

qetmək getmək. yerimək yönəmək₁₁. yönəşmək. yerimək. -çıxıb getmək: salıb barmaq. -hızla getmək: uqulmaq₁₁. qoşmaq.

qətmən kətmən₁₁. qazma.

qetmən₁₁ it, domuz kimi heyvanların azı dişi.

qettıra₁₁ topaç oyunu. topaç çevirən cocuqların kəndilərini qeyrətə gətirmək üçün bağırtıkları bir söz

qetüv₁₁ gediş.

qəvəzə gəvəzə. bazarsöz₁₁. çox qonuşan. boşavuz₁₁. çənəsi düşüq. sandıraqçı₁₁. qanqqıldavuq₁₁. sandıravuq₁₁. boşboğaz. söztəpər₁₁. boşboğaz. qalqay₁₁. tonqquldavuq: donqquldavuq₁₁. çənəbaz. yayqaracı. qırıldavuq₁₁.

qəvəzə işqaldır₁₁. içqaldır. çənəsi düşük. yarıcayaq₁₁. yarıçanaq. çənəsi düşük.

qəvəzəlik gəvəzəlik etmək. sanamaq₁₁. sayaqlamaq. sayıqlamaq. çənəsi düşmək. . sandırav₁₁. boşboğazlıq. saçmalama. yanşav₁₁. boşboğazlıq. qırıldav₁₁. -qəvəzəlik etmək: yanşamaq₁₁. boş qonuşmaq. -gəvəzəlik etmək: yanşamaq₁₁. boş qonuşmaq.

qeviş kişən₁₁.

qəvrək gəvrək. çuqu₁₁. çatıq. şatıq₁₁. qırılqan. zayıf.

qəvrətmək gəvrətmək. qavratmaq. azarlamaq. paylamaq.

qəvşək gəvşək. busu₁₁. pörsümüş. yumuşaq. əzik. sant₁₁. uyuşuq. ilgisiz. qayıtsız. hissiz. duyqusuz. gəvşək. uçqara₁₁. bəsituydurmaq. üstüngörü. əğikçe. istiqrarsız. xıra₁₁. sulu. xirə. xıra. bol. yumuşaq. pörsük. pusu₁₁. sarqıq. söl₁₁. sakin. dingin. zayıf. əğik. beləv₁₁. sarqıq. beləvüt₁₁. güvənılməz. boşat. boşam₁₁. susta. sust. boşayqan₁₁. boş. sarqıq. sıntıl₁₁. quvvətsiz.-gəvşək biçimdə: uçqaratın₁₁. üstüngörü. əğik alaraq.

qəvşəklik gəvşəklik. pusuluq₁₁. sarqıqlıq. xirəlik. yumuşaqlıq. cılızlıq.

qəvşəmək gəvşəmək. boşaymaq₁₁. xirə bolmaq. pörsümək.

qəvşətən gəvşətən. gəbərtən. qavşatqan₁₁. öldürücü.

qəvşətmək gəvşətmək. boşaytmaq₁₁. zayiflatmaq. gücsüz düşürmək. qavşatmaq₁₁. gəbərtəmək. öldürmək. yox etmək.

qəvürgə gün₁₁ salı günü.

qəvüz qotur₁₁ yara qabuğu.

qeyəcək giyəcək. qablarıq₁₁.

qeyim geyim₁₁. paltar. opraq₁₁. paltar. yapraq. qaplam. qablam₁₁. paltar. üsbaş₁₁. qiyafə.
-ayaq qeyim: ayaqqabı.
-çınday qeyim: hörgü paltar. tirikotaj.
-iç qeyim: paltar.
-qeyim tuxum sordurur: geyim hançı soydan olduğun göstərir.
-şik geyim: aybat geyim.

qeyimli geyimli. geyinik.

qeyiq geyik₁₁. butaqlı₁₁. -dişi geyik: maral. -allından geyik atlamaqan: usta avcı. 2. yaban. asav. -geyik kişi: yaban kişi. -geyik babuş: yaban ördəği.

qeyiqsəmək geyiqsəmək₁₁. yabanılaşmaq.

qeyirmək geyirmək₁₁. soxmaq.
-tuvarlanı bavqa qeyirdi: sığırları axıra soxtu.

qeyitsiz davranmaq aldırmamaq. baldırlıq edmək₁₁. umursamamaq.

qeyiz geyiz₁₁. keçə.
-ala qeyiz: alacalı, çəşitli rənglərdə keçə.
-qeyiz börk: keçədən yapılmış sapqa.
-tərlik qeyiz: atın sırtına örtülən keçə.

qeyrət tıqalas₁₁. dıqalas. arzu. həvəs. istək. mücadilə.

qeyrətli qadalma₁₁. çalışqan. özənli. əzimli. qadalmış₁₁. çalışqan. özənli. sübatlı.

qeytan sapal₁₁. şərit. bağ.

qəza qadav₁₁. dərd. bəla.

qəzəgən çox qəzən. aylançaq. haylazlık edən.

qəzək gəzək. qazaq₁₁. başı boş. avara. salsar. sərsəri.

qəzən -boş qəzən: aylanma. darqaşayıd. haylaz.

qəzəqən : çox qəzən. aylanıvçu₁₁. yerində durmayan.

qezliq gəzliq₁₁. gəzən. kiçik bıçaq.

qəzmək gəzmək. uqqa barmaq₁₁. dolaşmaq. aylanmaq. dolaşmaq. təntərmək₁₁. boydan boya dolaşmaq.
-qəzməyi səvən: aylanıvuq: sərsəri. avara. yerində durmayan.

qəzüv kəzüv₁₁. kərüv. sıra. zaman.

qıbırt ton₁₁ kötü tabaqlanmış dəridən yapılmış kürk.

qıbırt₁₁ sərt.

qıbıt₁₁ tulum. qarın. göbək.
-qıbıt bışlaq: tulum peyniri.
-qıbıt qopuz: tulum çalqısı.
-qıbıt qobucça: gəvəzə.
-qıbıt savda: etin qavrulduqtan sonra tuluma basılması, üzəri yağ ilə qapatıltıqtan sonra qışa saxlanması. bax > ət savda.