Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

yatıştırmaq sölləndirmək₁₁. dindirmək. əğiklətmək. yumuşatmaq. yapsarmaq₁₁. təskin vermək. fərəhlətmək. əğiklətmək. söləytmək₁₁. dindirmək. söngdürmək₁₁. əğiklətmək. dindirmək. yumuşatmaq. söndürmək.

yatlama₁₁ əğik. meyilli.

yatlamaq yadlamaq. xatırlamaq.qaçınlamaq

yatmaq döşənmək. yantaymaq₁₁. soylanmaq. uzanmaq. -sırtından soylanmaq: sırt üstü uzanmaq. -yüzüqoyun yatmaq: bavurlanmaq₁₁. sürünmək.

yatmaqulaq sarqıq qulaqlı.

yatqana₁₁ xəsdəxana.

yatqınlıq -əl yatqınlığı: qolaylıq. yap. əb₁₁.

yatsı yatmaq çağı. cassı₁₁.

yatuvuq yatmaya meyilli.

yav 1. yağ.
-yağ çayqamaq: yayıqta yağ çıxarmaq.
-yağ çıraq: mum.
-yağ gəgirib yaşaqan: zəngin. varlı. bolluq içində.
-yağ gəgirtmək: zənginlik içində yaşatmaq.
-yağ urmaq: tərəyağı yapmaq.
-yağ urquc: yayıq toqmağı.
-yağda ciq izləqən: yağdan tük çəkən. hərşeyə qusur bulan.
-yağqa batıb sütdə yavunqan: yağa batıb sütdə yuğunan. zəngin, varlı, dinəc içində.
-çöpləv yağ: ayçiçək yağı.
-yürük yağ: ayaqqabı boyası.
-cıbıq yağ: qəndil yağı.
-qarın yağ: göbək. işkəmbə.
-sarı yağ: tərəyağı.
-soz yağ: iç yağl.
-suv yağ: sıvı yağ.
2. yağ. yağı. düşman.
-yav çapdı: düşman saldırdı.
-yav bolmaq: düşman olmaq.

yavaman₁₁ yağaman. sağlam. dayanıqlı.

yavan sant₁₁. tatsız.

yavaş sərivün₁₁. ağır. ağırın₁₁. sozuq₁₁. sərivün₁₁. sakin. ağır.
-yürüşün sərivün edmək₁₁: hıznı yavaşlatmaq.
-yavaş yaxlaşmaq: gizlicə yaxlaşmaq: uçmaq₁₁.

yavaşca ağırtın.

yavaşlamaq sərivünlənmək₁₁. sakinləşmək. durqunlaşmaq. dinmək. ağırınlamaq₁₁. sərivünləmək₁₁. sakinləşmək.

yavaşlatmaq durdurmaq. qapışdırmaq. qapışdırmaq₁₁. susturmaq. işləməz duruma gətirmək. sərivünlətmək₁₁. sakinləştirmək. ağırlaştırmaq. dindirmək. aqırınlatmaq₁₁.

yavbadaq₁₁ yağbadaq₁₁.1. yavbölək₁₁. yağbölək. qənari. 2. zəngin. varlıq.

yavbasqan₁₁ yağbasqan. yağlı penir, yağ qarıştırılaraq yapılan, çörəklə yenilən bir yemək.

yavbıdır₁₁ yağbıdır. yavbıdır₁₁. 1. göbəkli. şişman. tombul. 2. dağ geçisi.

yavbölək₁₁ yağbölək. yavbadaq₁₁. qənari.

yavçılıq₁₁ yağçılıq. 1. bəsili. səmiz. şişman. 2. zəngin. varlı.

yavlanmaq₁₁ bax > yağılanmaq.

yavlaq cavlaq. kovlak.

yavlu yağlı.
-yavlu içəqi₁₁: qalın bağırsaq.
-yavlu qanslar₁₁: yağlı toxumlu bitgilər.
-yavlu uşqol₁₁: qalın bağırsaq.

yavluq₁₁ yağluq. havlu. yağıluq. düşmanlıq. küslük. darlqınlıq. başörtü. qızların ipək şalı. av₁₁. ağ. örtük. şal. başörtüsü. -saçaqlı yavluq: qırağlı püsgüllü dəsmal, şal.
-yavluq qısmaq: başörtüsü örtünmək.
-qol yavluq: əlyağlıq. dəsmal. məndil.

yavluqbaş₁₁ yağluqbaş. qadın.

yavmaq yağmaq.
-yavum yavadı: yağmur yağır.

yavorun₁₁ yağurun. yavorun qalaq₁₁. kürək gəmiği.

yavorunqa qaramaq₁₁ yağurunqa qaramaq. kürək gəmiği falına baxmaq.

yavqa qavqa. savaş.

yavqamaq yavuqlanmaq₁₁. yavuqmaq. yaşamın tadını çıxarmaq. mutlu olmaq. fərəhlik duymaq. xoşbəxt olmaq.

yavqarın₁₁ yağqarın. 1. yağlı yemək sevən. 2. səmiz. şişman.

yavqonqa₁₁ yağqonqa 1. yağqarın. səmiz. şişman. 2. zəngin.

yavru tırbıc₁₁. kiçik cocuq. tübəy₁₁. oğlad. -domuz yavrusu: çoçqa₁₁. -eşək yavrusu: çaçiqay₁₁. sıpa. qoduq. -bir aylıqtan böyük domuz yavrusu: qoşt₁₁. -it yavrusu: qutça₁₁. enik.

yavum₁₁ yağum. yağmur.
-tuban yavum: çisələmə.

yavumlu₁₁ yağumlu. yağmurlu.

yavumsuramaq₁₁ yağumsuramaq. çisələmək.

yavuq mutlu. xoşbəxt. (# yazıq: bədbəxd). şal. -çillə yavuq: ipək şal.

yavuqlanmaq₁₁ yavuqmaq. yavqamaq. yaşamın tadını çıxarmaq. mutlu olmaq. fərəhlik duymaq. xoşbəxt olmaq.

yavuqmaq yavuqlanmaq₁₁. yavqamaq. yaşamın tadını çıxarmaq. mutlu olmaq. fərəhlik duymaq. xoşbəxt olmaq.

yavur₁₁ yağır. atın sırtında araya gələn yara.

yavurluq yağurluq. yəhərin altına qoyulan örtü.
-yavurluq kəbdirmək: atı dinləndirmək.

yavurulmaq tölülənmək₁₁. doğurmaq.

yavuruna qatılmaq₁₁ acı söz söyləmək. ürəgini qırmaq. üzmək. çox qızmaq. hiddətlənmək.

yavuz cavuz₁₁. yağuz. çox. böyük ölçüdə. daha da. bir xeyli.
-ol məndən yavuz ullu edi: o bəndən bir xeyli böyüktü.

yavyürək₁₁ yağ ürək. şişman. səmiz.

yaxa satmaq qaqoqlanmaq₁₁. ifadə satmaq

yaxa özüv₁₁. -geniş oyulmuş yaxa: ərgər₁₁.

yaxalamaq gözətləmək. uvlandırmaq₁₁. sarmaq₁₁. qapmaq.

yaxarmaq çökünmək. çoqunmaq₁₁. yalvarmaq.

yaxayı sıyırmaq qaçmaq. yalıqlamaq. calıqlamaq₁₁. qurtulmaq.

yaxın qarşı₁₁. qısqa. qısa.

yaxınan tıqsısıvuq. dəvamlı şikayət edən. sızlanan.

yaxından -köp turmay: çox geçmədən.

yaxınlarda endilədə₁₁.

yaxınlaşmaq yuvuqlanmaq₁₁. yovuqlanmaq. yaxlaşmaq. yuvuşmaq₁₁. birbirinə ısınmaq.

yaxınlaştırmaq yuvurtmaq₁₁. yaqlaştırmaq.

yaxışıqlı çıraylı₁₁. gözəl. gəlbet. gözəl. alımlı. qaramlı₁₁. əndamlı. boylu boslu. heybətli. omaq₁₁. umaq. göstərişli. şik. gözəl. yaraşuvlu₁₁.

yaxışıqsız ədəbsiz. tərbiyəsiz. bilqimsiz₁₁. qəlişməgən. zevqsiz. qəlişüvsüz₁₁. çirkin. tiyərsiz₁₁. uyqunsuz. açıq saçıq. ağıza alınmaz.

yaxışır tıyınşlı. uyqun. münasib

yaxışmaq gəlişmək₁₁. uyqun düşmək. uymaq. anlaşmaq. yaraşmaq₁₁.

yaxıv cəgiv₁₁. çəkiv. əziyət. zülüm.

yaxlaşmaq yaxlaşmaq. yuvuq qirmək.

yaxlaşmaq yuvuqlanmaq₁₁. yovuqlanmaq. yaxınlaşmaq.

yaxmaq tirgizmək₁₁. canlandırmaq. oyandırmaq. odlamaq.

yay₁₁ yaz.
-yaynı al ayı: haziran ayı.
-yaynı art ayı: temmuz ayı.

yaya₁₁ 1. yay.
-yaya bolmaq: əğrilmək. beqelmək.
-yaya bav: yayın ipi.
-yaya bıçqı: əğri ərə..
-yaya qopuz: bir tür kəmənçə.
-tavuş yaya: səs telləri.
-yaya qınqır bolmaq: əğrilmək.
-yaya qınqır edmək: eğmək. bükmək.
-yayaboyun: əğri boyunlu.
-cayabut: əğri bacaqlı.
2. yün qabartma aracı. -yayalamaq: yün qabartmaq.

yayaçı₁₁ oqçu.

yayaçıq₁₁ gövdədəki bağ, girişlər.

yayan yayavlay₁₁. yaya olaraq.

yayaq yayıq. cayıq. cayaq. təsəlli. -yayaq tiş₁₁ azı dişi.

yayaqlamaq cayaqlamaq₁₁. ayrılmaq. çəkilmək.

yayarlaşmaq cayarlaşmaq₁₁. doğmaq. ortaya çıxmaq. təcəlli etmək.

yayav₁₁ 1. yaya. 2. yeni doğan qız bəbək.

yayavlay₁₁ yayan. yaya olaraq.

yaydaq caydaq₁₁. boş. çıplaq.

yayılmaq cayılmaq₁₁. ayılmaq. sərilmək.

yayılmış cayma₁₁. yayma. geniş.

yayınevi basma₁₁. mətbəə.

yayınlamaq basmalamaq₁₁:

yayınlanmaq basmaqa urmaq₁₁. kitap basmaq. basmalanmaq₁₁.

yayıq cayıq₁₁. dağınıq. yayaq. cayıq. cayaq. təsəlli.

yayıqmaq cayıqmaq₁₁. savrulmaq. dağılmaq.

yayla calpaq₁₁. yalpaq. oltaq. pılato. otar₁₁. mərtə'. otlaq.

yaylıq yayla.

yayma cayma₁₁. geniş. yayılmış.

yayqalamaq çayqalamaq₁₁.

yayqara qoparmaq sarnamaq₁₁. çığırtı etmək. ağlamaq.

yayqaracı hahayçı₁₁. qaqayçı. tonqquldavuq: donqquldavuq₁₁. çənəbaz. gəvəzə.

yayqaray -yayqaray basmaq, qoparmaq: tonqquldamaq₁₁. donqquldamaq.

yayralmaq₁₁ ayaqlarını genişcə açmaq. bacaqlarını yaymaq.

yayraq₁₁ yəhərsiz. çıplaq. qoşumsuz. cihazsız.

yayraqlay₁₁ yəhərsizcə. qoşumsuzlay. cihazsızca. çılpaqlay.

yayuv₁₁ 1. dayaz. irmağın geçit yeri. 2. kilim.

yaz₁₁ 1. av. avçılıq. 2. yaz. ilkyaz. totur₁₁. qaraçay-malqarda yaz aylarının adı. -toturnu alayı₁₁: mart ayı.
-toturnu artayı₁₁: neysan ayı.
-yaz tavuq₁₁: kəklik.
-yaz ala: yazda. yaz vaxtı.
-yazqa barmaq₁₁: ava getmək.

yaza₁₁ taleh. qədər. alınyazısı.

yazavatlı zaravatlı. 1. sıxıntılı. səfil. 2. talehsiz. bədbəx.

yazavtılıq kötülük. fənalıq. yoxsulluq. məhrumiyət. bədbəxlığ.

yazbaşı ilkyaz.

yazdil gizli. şifrəli.

yazdırmay urqan₁₁ kəsgin nişançı.

yazı onov. oyuv₁₁. kətik₁₁. naxış. işləmə. -baş onovun: baş yazı.

yazılqanı listə. sicil.

yazıq bədbəxd. (#yavuq: mutlu. xoşbəxt). cazıq₁₁. günah. zaravat₁₁. yoxsul. məhrum.

yazıqoş kağızqoş. qırtasiyə. ləvazimi təhrir. neveştəfzar.

yazıqsınmaq cazıqsınmaq₁₁: acımaq.

yazıqsınuvsuz cazıqsınuvsuz₁₁: qorusız. dayaqsız. himayəsiz.

yazmaq₁₁ açmaq.
-tişiruvlər qadalıb tılı yazadıla: qadınlar harıl harıl xəmir açırlar.

yazqaq qılıp₁₁. gir. suç. tərsliq. suç. yanlışlıq.

yazqı yaz mevsimi. yaza ait.
-yazqı qarça: berəkətsiz.

yazqıc₁₁ oxlava.

yazuv 1. yazı. 2. qədər.

yazuvçu yazar.

yədək artdaqa₁₁. ataş. yan yana gedən.

yədəkləmək ataşlamaq.

yədəklənmək : ataşlanmaq.

yədəklətmək ataşlatmaq.

yeğən tuvqan₁₁. iki qardaş cocuğu.

yegəndürmək₁₁ baş eğdirmək.

yəhər ınqırçaq₁₁. səmər. -at yəhərini göğüs qayışı: öşünlük₁₁. -at yəhərinin taxda bölümü: anqırçaq. -yəhərin kolan qayışı: ayıl.

yəhərləmək yerləmək₁₁. -atlanı yerləgiz: atları yəhərləyin.

yekə aşırı. ozqun. azqan. azqın. böyük. artıq. fahiş.

yəksanaq təksanaq. təqdüzə₁₁. təkdüzə. təkiz. sozuq₁₁.

yel
-oqarqı yel: güneydən əsən yel.
-yel anası: yellərə hükmədən tanrıca.
-yel avruvq: rumatizm.
-yel oq: bir bitgi adı.
-dərədən yuxarı doğru əsən yel: özəngi₁₁.
-qurqan yel₁₁: qasırqa. xortum.
-avuz yel: söz. söz.
-yel ağru: rumatizm.
-yel qaqdıra aylanmaq: boş gəzmək. avara dolaşmaq.
-yel tartqıç: ocağın küllüğü.
-yel urmaq: yelin əsməsi.
-yuvaş yel: əğik yel.
-güntuvun yel: güneydən əsən yel.

yelbaş₁₁ hoppa. havayi.

yələk qabara₁₁. qapara.

yələli yallı₁₁.

yelgənmək yılgənmək. elgənmək₁₁. ürkmək. qorxmaq.

yelgənməz yılgənməz. elgənməz₁₁. cəsur. qorxmaz.

yelim₁₁ tutqal.

yelin₁₁ məmə. süt torbası.
-yelin edmək: olqunlaşmaq. dolqunlaşmaq.

yelkə₁₁ ənsə.

yelli₁₁ havai. hoppa. alıq. axmaq.

yelmavuz₁₁ ejdəha.

yelmavuzluq₁₁ oburluq. aşırı yeməğə düşgünlük.

yeloymaq₁₁ romatizma xəsdəliğinın tedavisində kullanılan bir bitgi.

yelpək₁₁ yelkən.
-yelpəkli gəmə: yelkənli.

yelquş₁₁ arabaya yüklənən ot yığınının devrilməməsi üçün arabanın üzərindən öküzlərin boyunduruğuna qədər uzanan sırıq.

yelquz₁₁ fırtına. boran.
-celquz edmək: açıqtan inləmək.

yeltir₁₁ geçi dərisi.

yem yemək. aş₁₁.
-mal yemi: mal aş.
-heyvan yemliği: qavdaş₁₁.
-heyvan yemliği: qovduş₁₁.

yemək 1. aşarmaq₁₁. aşamaq. içərmək. 2. yiyəcək. qabdı. qatıq₁₁. qaparıq. qabın₁₁. qapdı. tatım₁₁. tuzdam₁₁. yem. aş₁₁.
-birlikdə yemək yemək: qazanlaşmaq.
-ayağ üstü yemək. yemək vaxtı dışında ayaqüstü atıştırılan yemək: örü₁₁.
-çox yemək: tıqıştırmaq: sopalamaq₁₁.
-doya doya yemək: sarmaq₁₁.
-tıxa basa yemək: vurmaq. urmaq₁₁.

yeməl tatuq₁₁. dadlı.

yəmin ant-qarqış₁₁.

yemiş₁₁ qögət₁₁. meyvə. əkimin onüçlə igirmi üç arasında doğanların bürcü.

yemişan yamışmaq. dağ əriği.

yemləmək qaqalamaq.

yendirmək qıtdırmaq₁₁. məğlub ettirmək.

yenə daxı da. genə. təkrar. indidə₁₁. daxi. hələ

yengil kişi öfgəli. səbirsiz.

yengil 1. çabuq. 2. əğik.
-yengil bolmaq: çabuq olmaq.
-yengil daş: əğik daş.
-yengil ayaqlı: çevik. canlı. oynaq.

yengilləmək 1. hızlanmaq. sürətlənmək. əcələ etmək. 2. paltarları üzərindən çıxarmaq. soyunmaq.
-yengillik: səbirsizlik. öfgə.

yengillətmək 1. əğiklətmək. 2. hızlandırmaq. çabuqlaştırmaq.
-üsümdən işni avurluqun yengillətdi₁₁: üzərimdən işin ağırlığını əğiklətdi.
-izindən yetqənimi görgənində atın yengillrtdi: arxasından yetiştiğimi gördüğündə atını hızlandırdı.

yengillik edmək₁₁ qızmaq. öfgələnmək.

yengsiz gölək₁₁ kəfən.

yenidən qaytadan₁₁. təkrar. genə. yanqırtından.

yenilənmə toğlav₁₁. dəğişmə. dəğişirmə.

yenilənmək toğlamaq₁₁. dəğiştirmək.

yenilətmək yanqırtmaq.

yenilik özqəriş₁₁. dəğişmiş. inqilab.

yenilmək qabılmaq₁₁. qapılmaq. oyunda məğlub olmaq. qıtılmaq₁₁. məğlub olmaq.

yeniqləmək eniqləmək₁₁. 1. təqlid etmək. 2. müsəllət olmaq. 3. qızdırmaq.

yenmək korlamaq₁₁. qalib gəlmək. qıtmaq₁₁. qazanmaq. məğlub etmək. onqlamaq₁₁. məğlub etmək. üstün gəlmək. haqqından gəlmək. qapmaq. qazanmaq. məğlub etmək.

yenq yen. paltar qolu.
-yenq allı: manşet.
-yenqin örqə edmək: qollarını sıvamaq.
-yenqsiz qabray: yələk.
-ebze yenq: iyqən yenq: qafqas qız paltarının qolları.

yenqəç ayaqlı çabaq₁₁. ayrı çabaq₁₁:

yenqil irəli. qabağ. -saqatnı yenqil yürüqəni: saatin iləri gedməsi.

yenqmək yenmək. qalib gəlmək. sarqmaq.

yəpəng yapanq. ( ç <> k <> y ) çəpəng. kəpəng.

yeq₁₁ 1. axmaq. sərsəm. budala. ağılsız. 2. şeytan. iblis.

yeqbaş₁₁ axmaq. alıq. budala. qafasız.

yeqiləngən bırqı₁₁ dağlardan su gətirmək üçün yapılan taxda boru.

yeqilmək cegilmək₁₁. 1. qoşulmaq. 2. zülmədilmək. əzilmək. sömürülmək.

yeqmək yədəkləmək. arabaya qoşmaq. əzmək. zülmetmək.
-atlanı arbaqa ceqmək: atları arabaya qoş.
-ertdə qaraçayda biyə qulları cəqib turqandıla: əsgidən qaraçay da bəylər kölələrə zülmetmişlər.

yəqsanaq təksanaq. sozuq₁₁. təkdüzə. təkiz.

yer yer. topraq. orun₁₁. məkan. məvqi. irbin₁₁. məkan. ev. qırşı₁₁. sahə.
-yeri var: yönü bardı₁₁. uyqun. münasib. -yerəsinə yetdir: işi açmaq, həlletmək. işi düzgüncə yapmaq.
-yer başı: dünya.
-yox yerə: boşunaqqa₁₁. boşu boşuna.
-yer baş: topraq qaplı çatı. topraq dam.
-yer baş üy: topraq damlı ev.
-yer tutmaq: yerləşmək. bəğimək₁₁.
-düz yer: yasav₁₁.
-sərin yer: avma₁₁. ağma. kölkəlik. sayvan.
-sığ yer: sayı₁₁.
-yer yer: oymat₁₁.
-yerinə gətirmək: bacarmaq₁₁. qerçəkləştirmək.
-atqa yer saldım: atı yəhərlədim.
-əğik düzük yer: qatlaş₁₁.
-yer bilə tənq bolmaq: yerin dibinə geçmək.
-yer calaqan, el aldaqan: kurnaz. açıxgöz.
-yer çörtlənvüq: yer fıstığı.
-yer yüzü: dünya.
-yer ətək: dünyanın öbür ucu.
-yer iyəsi: topraqların tanrısı.
-yer qapmaq: ölmək.
-yer qaltası kimi: alçaq. qısa boylu.
-yer oyulqan: topraq çökməsi.
-yer tübü bilə yürüqən: saman altında su yeridən. kurnaz. hiləkar.
-yer tırnamaq₁₁: çarasizlıq içində qalmaq. nə yapacağını biləməmək.
-yer uçqan: topraq qayması.
-yer usta: topraq ölçüm işlərini yapan kimsə.
-yer üy: qilər. məxzən.
-yerə qaratmaq: utandırmaq. məhcub etmək.
-yerə soqqanlay edmək: utandırmaq. məhcub etmək.
-yerə tüşmək: gömülmək. toprağa verilmək.
-yerni yuxasın qalının bilgən: ağıllı. görmüş geçirmiş. dünya görmüş.

yeralma -yeralma toplamaq: qartoş qazmaq.
-yeralma əkmək: qartoş salmaq.
-yeralma ovağı: qartoş uvqan.

yeralma curqa₁₁. yurqa.

yerçi₁₁ cütçi. tarımla uğraşan.

yerçilik əkinçilik. ziraət.

yerdəş həmşəhri.

yerə sərmək saylamaq₁₁.

yerə yarı₁₁. tərəfə.

yerən bədişçi₁₁. pisləyən. kötüləyən.

yerik yürüq₁₁. yürük hızlı qoşan.

yerimə -sallanaraq yerimə: qılluvma₁₁.

yerimək atlamaq. adım atmaq. getmək. yönəmək₁₁. yönəşmək. getmək.
-topallayaraq yerimək: çoqunlamaq₁₁. çökünləmək. topallamaq.
-sallanaraq yerimək: avuşmaq₁₁. yalpalayaraq yerimək.

yerində orunlu₁₁. münasib. uyqun. -yerində durmayan: aylanıvçu₁₁. çox qəzən. aylanıvuq: sərsəri. avara. qəzməyi səvən.

yeriş₁₁ yerli.

yerişdirmək yerləştirmək. qoymaq.

yerişlənmək yerləşmək.

yerişlətmək yerləştirmək.

yeriyiş yürüv₁₁. yürüş.

yerk₁₁ qızılağaç.

yerləmək₁₁ 1. yəhərləmək. 2. tüfəyi ya da tabançayı doldurmaq.
-atlanı yerləgiz: atları yəhərləyin.