Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1



Yüklə 6,55 Mb.
səhifə53/65
tarix10.04.2017
ölçüsü6,55 Mb.
#13755
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65

-dili açılmaq: dinc, rahat qonuşmaq.
-dili ardına getmək, dartılmaq: dili tutulmaq. qonuşmamaq.
-dili aylanmaq: dili tutulmaq. qonuşamamaq.
-dili baylanmaq: dili tutulmaq. qonuşamamaq.
-dili çalmaq: tələffüz edəməmək. kəkələmək.
-dilin çox çox edmək: dilini şapırdatmaq.
-dilin tatıran tuzluqqa urur: üzərinə görəvi olmayan şeyləri qonuşur.
-dilin tuzluqqa vurmaq: üzərinə görəv olmayan şeyləri qonuşmaq. dediqodu etmək.

tilbaraq dilbaraq11. xəbərçi.

tilbaz dilbaz. ağuzlu. gözəl qonuşan. söz kişisi.

tilbilimci tilçiş11. dilçiş11. dilçi. lənqustik.

tilçi dilçi. tilçiş11. dilçiş11. dilbilimçi. lənqustik.

tilçi11 dediqoducu. muxbir. iftiracı.
-tilçini tili hunadan ötər: dediqoducunun dili duvardan geçər.

tilçiş11 dilçiş11. dilçi. dilbilimci. lənqustik.

tilək11 dilək. istək.
-tilək etmək: dilək diləmək.

tiləmək yükünmək. çökünmək. istəmək. rica etmək.

tilənci dilənci. artmaqtaqar11. artıqçı.

tilənci11 dilənci. tiləvük11.

tiləvük11 dilənci.

tilim dilim. taraq. daraq. dərək. parça. qaş. qarç. sırıq. şırqı11. şırıq. tuvram11. doğram. say11. parça. tilqəm11. parça.

tilimdi dəridən kəsilmiş dar şərit.
-tilimdi yer: dar topraq parçası.

tilimdiləmək11 kəsmək.

tilimləmək tilqəmləmək11. parçalanmaq. kəsmək.

tilitmək11 1. qarıştırmaq. fallara, liflərə ayırmaq. 2. parçalamaq. yırtmaq.

tillənmək11 dillənmək cocuğun qonuşmaya başlaması.

tilləşmək11 ağız birliği etmək. sözləşmək. anlaşmaq.

tilli11 dilli. insan. kişi.

tilmanç dilmanc. tərcüman.

tilpə11 dilpə. kəkəmə.

tilpuv dilpuv. nəfəs. buxar.

tilqam11 dilqəm. tik. sar. yalçın.
-dılqəm bolmaq: 1. ölmək. 2. yuvarlanmaq. devrilmək. yıxılıb qalmaq.
-dılqəm edmək: çevirmək. döndürmək. devirmək.

tilqav11 kəkəmə.

tilqəm11 dilim. parça.

tilqəmləmək11 dilimləmək. parçalanmaq. kəsmək.

tilsiz dilsiz. heyvan.

tiltəppə11 1. kəkəmə. 2. muxbir. xəbərci.

tiltəppə11 kəkəmə.

timm11 dimm. kötüğ, sığır kimi kişi.

tin ata11 ecdad. cədd.

tin11 1. ruh. 2. bədən. gövdə.
-tin girmək: cəsarətlənmək. canlanmaq. dirilmək. hərəkətlənmək.
-tin tər basmaq: tin təri bolmaq: çox tərləmək. qan tər içində qalmaq. çoxuna tərləmək.

tinc dinc. tınç11. ərinc. rahat. tablı. rahat. tiri11. diri. çevik. sakin. qolay

tincək qolaylı11. uyqun. müsait. bolluq.

tincəlmək rahatlamaq. huzur bulmaq. yürəqi basılmaq.

tinclik dinclik. tınçlıq11. rahatlıq. qolaylıq. fərəhlıq. tınqı11. rahatlıq.

tindirmək dindirmək. sındırmaq11. qırmaq. kəsmək.

tindirmək söləytmək11. yatıştırmaq. əğiklətmək. söngdürmək11. yatıştırmaq. əğiklətmək. yumuşatmaq. söndürmək. şavşaltmaq11. çavşaltmaq. sakinləştirmək. durqunlaştırmaq. kəsmək. tındırmaq11. bitirmək. həlletmək. bəcərmək. tükətmək. sölləndirmək11. yatıştırmaq. əğiklətmək. yumuşatmaq.

tinəc fərax. töqüdüm11. bolluq. bərəkət. -tinəc içində: ülüşlü11. şanslı. talehli.

tingin söl11. sakin. zayıf. gəvşək. əğik.

tingiz11 dinqiz11. şiş. qabartı.
-dinqiz bolmaq: şişmək. qabarmaq.

tinicli dinicli. tınçlıqlı11. tinişli. rahat. huzurlu.

tinim dinim. tınım11. rahat. huzur.

tinişli tınçlıqlı11. dinicli. rahat. huzurlu.

tinləmə dinləmə. tınqlav11. dinləyiş.

tinləmə toqtaş11. durma. iqamət.

tinləmək dinləmək. tınçaymaq11. rahatlanmaq. qulaqlamaq11. itaət etmək.

tinləmək dinləmək. tınqlamaq11:

tinləmək sıyınmaq11. uyuşmaq. itaət etmək. boyun eğmək

tinləndirmək11 canlandırmaq. diriltmək. qeyrətə gətirmək. soluqlatmaq. solutmaq11.

tinlənmə soluv11. tə’til.

tinlənmədən dinlənmədən. arıvsuz11. armadan. yorulmaq bilmədən. durmadan.

tinlənmək dinlənmək.tayanmaq11:

tinləyiş dinləyiş. tınqlav11. dinləmə.

tinmə söngüv11. sönmə. duraqlama. kəsilmə. yatışma.

tinmək dinmək. kütəymək11. susmaq. zayıflamaq. soruqmaq11. teskin tapmaq. soruşmaq11. yatışmaq. söllənmək11. sakinləşmək. yatışmaq. əğikləşmək. yumuşamaq. söngmək11. yatışmaq. sönmək. şavşalmaq. çavşalmaq. sakinləşmək. durqunlaşmaq. kəsilmək. tınmaq11. sakinləşmək. durulmaq. toqtamaq11. durmaq. kəsilmək. ara vermək. yerləşmək.

tinq11 dınq. cıvıltı.

tinqil11 tınqıl. dinqil. 1. çəmbər. ağactan yapılm təkər. 2. yük arabası.

tinqildi bolqarmaq11 yayqara qoparmaq. gürültü çıxarmaq.

tinqildimək11 1. bağrışmaya başlamaq. gürültü-patırtı etmək. 2. təlaş-lanmaq. qayğılanmaq. dört dönməyə başlamaq.

tintirmək sərivünlətmək11. yavaşlatmaq. sakinləştirmək. ağırlaştırmaq.

tintiv11 araştırma. incələmə. təhqiq. analiz.

tintivül11 tintiv11. tintivül11. araştırma. incələmə. təhqiq. analiz

tintmək11 yoqlamaq. araştırmaq. qarıştırmaq. təhlil etmək. araş-tırmaq. incələmək. təhqiqat yapmaq. soruşturmaq. kontrol etmək.

tint-mint11 qıpırdanış. qımıldama.
-tint-mint bolmaq: qarışıqlıq çıxmaq. qarışmaq.
-tint-mint bolmaq: nə söyləyəcəğini bilməmək. gəm-güm etmək.
-tint-mint edmək: gürültülü bir biçimdə qıpırdaşmaq. ağır davranmaq. ağırdan almaq.

tin-tönçək11 gövdə.

tip en11. soy. cins.

tipi burdum11. qar fırtanası.

tipisgi bolmaq11 qorxmaq. ürkemə.

tiq dik. örə11. yüksək. yalçın. sarp. yoxuş.
-tik enişgə: yoxuş aşağı.
-tik örgə: yoxuş yuxarı.

tiqə 1. tikə. qabın11. ülüş11. pay. luqma. 2. dikə. egəmən. gücü əlində tutan. hakim.

tiqələmək inmək.
-geyilklər sırtdan tiqələydilər: geyiklər yamactan inirlər.

tiqələtmək 1. indirmək. 2. midəyə indirmək.

tiqən tikən. çıxanaq11. qıymıq. - tikən bitgisi: yamışmaq11.

tiqənək bir tür tikən.

tiqər öngə11. başqa.

tiqgən11 tikiş.
-tiqgən yavluq: işləməli başörtüsü. şal.
-tiqgən oyuv: işləmə.

tiqgiç11 dəridən yapılmış şərit.

tiqil11 diqilo. təkər.

tiqim11 tikim. luqma. pay. ikram.
-tiqim edmək: ikram etmək. ərməğan etmək.

tiqimləmək11 ikram etmək. ərməğan etmək.

tiqinə dikinə. örətin11. ayaqta. yuxarı.

tiqiral11 ancaq. zorla. yalnız. lakin.

tiqiş11 naxış. işləmə.
-tikiş yeri: çırq11.
-çiy tikiş: naxış. gərgəf.
-çiy tiqiş11: fisto. əllə işlənən naxış.
-qatı tiqiş: bir tür naxış.

tiqit-miqil diqit-miqil11. ufaq təfək eşya. ötə bəri. önəmsiz şey.
-diqit-miqil edmək: boş şeylərlə ilgilənmək. önəmsiz işlərə uğraşmaq. əftən püftən işlər yapmaq.

tiqizə diqizə11. 1. dadı. sütnənə. qaraçay-malqar toplumunda əsgidən soylu ailələrdə cocuq yetiştiricisi. 2. gənc gəlinlərə qulluq edən qadın.

tiqlən diqlən11. böğürtlən.

tiqliq11 diklik. gərginlik. sərtliq.

tiqmə11 tikmə. işləmə. naxış.
-oka tikmə: sırma naxış.

tiqqi bolmaq11 1. üzgün olmaq. 2. utançtan başını qaldırmamaq.

tiqsindirici diksindirici. ciyirgəncli11: yiğirgəcli. iğrənməli. iğrənc.

tiqsindirici diksindirici. çapraylı11. iğrənc. pis.

tiqsindirici11 diksindirici. ayruq11. pis. iğrənç. iğrənc. kirli11.

tiqsinən11 diksinən. ciyirgənc11. yiğirgənc. iğrenən.

tiqtir11 diktir. dağların çıxıntı, qabarıqları.

tiras11 tapqır11. taraça. çıxıntı. ayvan. eyvan. basamaq.

tirbala11 olğunmaq. olqunlaşmaq.
-buğday tirbaladı: buğday olqunlaştı.

tirək dirək. 1. qoqa11. sopa. taqan11. dəstək. baqan11. dəstək. ana sütun. çıpın11. çatı girişi. çiqinci11. sarqıt. çatının ortasından geçən ana kiriş: arqav11. bağanaq. orta dirək. situn.
-dirək baçqa
: park.
-ara dirəği: qadama11.
-dirək ornatmaq: ağac tikmək.
-dirək, tamırına bazar: ağac kökünə güvənir.
-tirəqni gögəti, tübünə tüşər: ağacın yemişi dibinə düşər.
-qalın dirək: baqana11. bağana. çatıyı tutan ana dirək. sütun. -təməl dirək: ara baqana.
2. qazıq. qazaq11. -təmirqazaq: qutb ulduzı

tirəlmək11 dayanmaq. yaslanmaq. dirəlmək. tikilmək. sirəlmək11. ayaqta durmaq.
-tirəlib toqtamaq: inad etmək.

tirəmək11 dayamaq. -ayaq dirəmək: torsuqmaq11. inad etmək.

tirənən qatran. qadıran11. inad.

tirəniş dirəniş. artmaqlıq11. dayanış. muqavimət. muqavimət. muqavimət.

tirənmək dirənmək. qaruvlaşmaq11. qarşı qoymaq. muqavimət göstərmək. qadırlanmaq11. qatranmaq. inad etmək. qayırılmaq11. qafa tumaq. difiya keçmək. qarşı qoymaq. qarışqanmaq11.

tirətmək qızarışmaq11. üstələmək.

tirəv11 dəstək. dayanaq.
-tirəv salmaq: dəstək qoymaq.

tirgən dirənən. qatran. qadıran11. inad.

tirgizmək11 canlandırmaq. oyandırmaq. yaxmaq. odlamaq.
-ot tirgizmək: od yaxmaq. oda vermək.

tiri diri. tiri11. dinc. çevik. dinc. çevik.
-tiri edmək: cəsarətləndirmək.
-tirilik bermək: cəsarət vermək.

tiribəl11 diribəl. taxıl tanrısının adı.

tirilmə dirilmə. aynıv11. böyümə. gəlişmə. zənginləşmə. canlanma.

tirilmək dirilmək. aynımaq11. quvvətlənmək. bəslənmək.

tiriltmə diriltmə. iyiqlanuv11. reənkərnasyon.

tiriltmək diriltmək. iyiqləndirmək11. canlandırmaq. tinləndirmək11. canlandırmaq. qeyrətə gətirmək.

tirliq11 dirilik. ürün. hasıl.
-tirliq yığmaq: ürün toplamaq.

tirmaşqan11 bəcərikli. qeyrətli.

tirmən11 dəğirmən. iti. çabuq. tez.
-yel tirmən: yel dəğirməni.
-qol tirmən: əl dəğirməni.
-tirməni allına aylanqan: işləri yolunda gedən.
-tirməni artına aylanqan: işləri kötü gedən.
-tirmənənə suv quymaq: tərəfini tutmaq. yanında olmaq. dəstəkləmək.
-tirmənləri bir yanına aylanmaq: aynı fikirdə olmaq. aynı düşüncədə olmaq. ortaq hərəkət etmək.

tirmənçi11 dəğirmənci.

tirməşmək11 çabalamaq. qeyrət etmək.

tirmi11 damar. çizgi. çatlaq.
-tirmi tartmaq: 1. çatlamaq. 2. həvəsində olmaq. 3. kəndini zor tutmaq.

tirnək11 qeyrət. çaba. e'tina.

tirnəkli11 qeyrətli. e’tinalı. özənli.

tirsək cinqiriq11.

tiş11 1. diş.
-tiş saldırmaq: diş taxtırmaq, qoydurmaq.
-diş çuxuru: düşmüş dişin oyuğu. gədik: qıcay11.
-diş ətləri: kirüv11.
-diş aylandırmaq: diş çıxarmaq. -azı diş: azıv. -iri köpək dişli: azavlu11. -köpək dişi: azav11. -köpək, domuz kimi heyvanların azı dişi: qetmən11.
-al tişlər: ön dişlər.
-asav tiş: köpək dişi.
-cayaq tiş: azı diş.
-qazuv tişlər: arxa dişlər.
-qırıs tişlər: seyrək dişlər.
-qalaq tişlər: ön dişlər.
-tiş aldırmaq: diş çəktirmək.
-tiş aylandırmaq: diş çıxarmaq.
-tiş biləmək: kin tutmaq.
-tiş turmaq: dik durmaq. şaha qalqmaq. şahlanmaq.
-tişi ışarmaqan: üzgün. mahzun. kədərli.
-tişləri tüşgüncü maxtamaq: çox övmək. göylərə çıxarmaq.
-tişlərin sanamaq: dövmək.
-tişlərin sanatmaq: dövülmək. dayaq yemək. 2. şiş. sivri dəmir.
-tişqə çançmaq: şişə geçirmək.
3. yığın (əkin).
-tiş qalamaq: əkin dəmətlərini yığmaq.

tişəmək11 1. qırmaq. parçalamaq. 2. qışqırıtmaq. saldırtmaq. 3. sivriləşmək. sivriləmək. biləmək.

tişi -dişi qurt: bitda11. bitday11.
-aybat tişiruv: cazibəli qadın.
-dişi geyik: maral.
-dişi domuz: beqəcən11.
-dişi it: qazay11.

tişindiriq dişindiriq. qammos11. gəm. heyvanın ağzına geçirilən iptən yapılma gəm. burunsalıq.

tişindiriq gəm. burunsalıq.

tişiruv11 qadın.

tişləmək11 ısırmaq.

tişləmək11 qızartmaq. qavurmaq.

tişlik11 şiş kabab.
-tişlik tavar: qasaplı sığır.

tişmək yağda pişirilən bir tür börək.

titikləmək çançaqlamaq11. dəlik deşik etmək. qarıştırmaq

titimlə11 didimləmək. idik didik edmək. liflərinə ayırmaq. qarıştırmaq.

titim-titim etmək11 parçalamaq. paramparça etmək.

titinmək didinmək. öpkəsin bavurun tökmək11. sağlığını düşünmədən çalışmaq. qadalmaq11. çalışmaq.

titirəmək11 qorxmaq. ürküə, dehşə qapılmaq.

titirmək11 toxundurmaq.

titmək11 fal fal, lif lif ayırmaq. parçalanmaq.

titrəmək qaltıramaq11. təntirəmək11. sallanmaq. sarsılmaq.

titrəşim keçəyüv.

titrəşmək keçəymək. qaltıraşmaq11.

titrətmək təntirətmək11. sarsmaq. sallamaq. silkindirmək11. sallatmaq. qaltıratmaq11.

tiyəlim diyəlim. məsələn.

tiyəq 1. qopuz tuşu. 2. işarət dəğənəği. 3. toqa. qopça.
-tərs tiyəqinə tiymək: birinin içindəki yaraya toxunmaq. 4. atların ayağını zəncirləmək üçün kullanılan köstək.

tiyərsiz11 yaxışıqsız. uyqunsuz. açıq saçıq. ağıza alınmaz.

tiyişli11 uyqun. müsait.

tiymək11 dəğmək. (xəsdəlik) bulaşmaq.



tiymək11 toxunmaq. dəğmək. (xəsdəlik) bulaşmaq.
-tiyəqinə tiymək: alay etmək. iğnələmək.

tiyrə11 məhəllə. ellərin ayra ayrı yaşatıkları böyük məhəllələr. -tiyrəçi11: köy sakinləri. qonşu qonşu.

tiz diz .1. topuq11.2. incə.

tizətmək tezətmək. sıbabqalamaq11. ititmək.

tizi dizi. diziv. tiziv11. sətir11. sıra. səf. sıra. səf. çizgi. ataş.

tizim11 dizim.1. sıra. silsilə. 2. listə.

tiziv11 diziv. 1. dəsdə. 2. sıra. dizi.

tizivləmək11 dəstəkləmək.

tizivün11 1. müntəzəm. tərtibli. düzənli. dərli toplu. məzbut. 2. namuslu. dürüst. 3. açıq. anlaşılır şəkildə. sərih.

tizlik dizlik tobukluk11. tobulduruq11.

tizmə dizmə. 1. listə. 2. sıra. dəsdə.

tizqin11 saf. sıra. silsilə. sətir.

tizqinli sıralı. dərli toplu. özənli. düzənli. tərtibli.

tizqinsiz11 1. düzənsiz. qarışıq. dağınıq. tərtibsiz. 2. görəgüsüz. tərbiyəsiz.

tob11 paket. dəsdə. tomar. qutu.
-qumaç tob: qumaş topu.
-mamuq top: pamuq balyası.
-sırnaq tob: kirbit qutusu.

tobalaq11 1. aldatmaca. göz boyama. 2. neşə. əğləncə.

tobaldav11 dua.

tobar11 dobar. 1. it. 2. girdə. dayrə. tobarbet11: dobarbet. yuvarlaq yüzlü. -tobarburun11: dobarburun. iri burunlu. -tobarbaş11: dobarbaş. kütbaş.

tobar11 dobar. topar. sağlam. sağqatlı. səhhətli. gürbüz.

tobbu11 dobbu. toqura11. ur. vur. şiş.

tobçulamaq11 toparlamaq.

töbə 1. təpə. 2. yığın kümə.
-qum töbə: qum yığını.
-qumursqa töbə: qarınca yuması.
-ot töbəsi: yanqın yeri.

töbədəoynar 1. quzu. 2. quzu kürkü.

töbələmək11 1. toplamaq. yığmaq. 2. vurmaq. döğmək. 3. gömmək.

töbəli11 təpəli. engəbəli.

töbən11 aşağı. aşağıda.
-baş töbən bolmaq: gözlərini yerə tikmək. başını eğmək.
-töbən cayaq11: alt çənə.
-töbən edmək: aşağılamamaq. kiçik görmək.

töbəngə11 aşağıya.
-yarıqnı töbəngə burmaq: ışığı azaltmaq.

töbəngi11 1. quzey. 2. aşağı.
-töbəngi yel: quzey yeli.
-töbəngi suvuq: quzey soğuqları.

töbəngi11 quzey yeli. dərələrin aşağısından yuxarı doğru əsən sərt yel.

töbənləmək11 1. aşağı inmək. 2. aşağılamaq. kiçiltmək.

töbənsinmək11 aşağı görmək. kiçik görmək.

töbəntin11 aşağından. aşağı tərəfdən.

töbərlaq11 daha aşağı. daha alçaq.

töbərlaqtin11 daha aşağından. daha alçaqtan.

tobluq11 uyumuş.
-tobluq bolmaq: uyuşmaq. keçələşmək.

tobra11 dobra. çuval.

tobuçu11 yalancı. palavracı.

tobukluk11 tobulduruq11. dizlik.

tobulduruq11 tobukluk11. dizlik.

tobulqu11 dağ ətəklərinin güney yamaclarınada yetişən. qamçı sapı olaraq kullanılan sağlam bir bitgi.

tobuqlandırmaq11 diz çöktürmək.

tobuqlanmaq11 diz çökmək.

tobuqluq 11: dizlik.

toburaçan11 doburaçan. şişman. tombul. səmiz. yağlı.

todaq -yarıq dodaqlı: ayrərin11. tavşan dudağı.

tödənə11 dödənə11. bıldırcın.

toğan -ala doğan: qırqıy11. qırqı.

Yüklə 6,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin