Arktikaning milliy atlasi

1-amaliy ish
Mavzu: Kartografik asar sifatida atlas bilan tanishish.
Men tahlil qilayotgan atlas nomi “ Arktikaning milliy atlasi ” . Arktikaning milliy atlasi – Rossiya geograflarining tashabbusi bilan yaratilgan davlat nashridir. Rossiya Federatsiyasi Prezidenti Vladimir Putinning talabi bo’yicha , uning talabiga binoan 2017 – yilda “ Roskartografiya ” OAJ ning federal davlat xizmatlarini ro’yhatga olish, inventarizatsiya qilish va kartografiya ( Rosregistr ) tomonidan chop qilingan.


Arktikaning milliy atlasi – axborotning murakkab kartografik ishlashi , ma’lumotnoma , geografik , iqlim , tabiat , ekologiya , atrof – muhit muhofazasi , iqtisodiy , tarixiy etnografik , madaniy va ijtimoiy xususiyatlarini o’rganish. Atlas tarkibining asosiy qismi turli mavzulardagi yangi kartografik sub’ektlar tomonidan ifodalanadi.
Shuningdek , Rossiya Arktikasida dengiz ekspeditsiyalari tarixiga oid hikoyalar , uning geomorfologiyasi , mineral resurslari va rivojlanish salohiyati , iqlim , okean va qirg’oq atributlari , permafrost o’zgarishlar , tuproq xususiyatlari , yashash muhiti va tabiiy muhit , mahalliy aholi va ijtimoiy tuzilmalar , iqtisodiy rivojlanish va sun’iy yo’ldoshlar orqali qidiruv va monitoring o’tkazish uchun 2020 – yilga mo’ljallangan prognoz. Ushbu atlas har qanday kutubxonada juda qimmatli ma’lumotnoma bo’lib qoladi , chunki u ilmiy tashkilotlar , akademik muassasalar , tahlil markazlari va korporatsiyalardagi tadqiqotchilar va olimlar uchun muhimdir.
Atlas Rossiya Geografiya Jamiyatining yordami va faol ishtiroki bilan yaratilgan. Uning ko’pgina a’zolari Atlasning tematik mazmunini ishlab chiquvchilardir. “ Roskartografiya ” OAJ ning bosh direktori Dmitriy Krasnikov va Rossiya geografik jamiyatining birinchi vitse – prezidenti , Arktika milliy atlasi bosh muharriri , Rossiya Fanlar akademiyasining akademigi Nikolay Kasimov.
Arktikaning 22 ta bo’limidan iborat milliy atlasdagi 500 ga yaqin tematik , sun’iy yo’ldosh va dengiz xaritalari Arktika geografiyasining yorqin va to’liq ko’rinishini o’z ichiga oladi , siyosiy bo’linmalar , Shimoliy muz okeani va Osiyo , Yevropa va Shimoliy Amerika qit’alarining eng shimoliy qismlarining geologik , iqlimiy , muzlik va abadiy muzlik xususiyatlari.
Atlasning matematik asos elementlari quyidagilardan iborat:
1. Masshtabi : Atlasdagi 375 ta kartalar quyidagi 30 xil masshtabda tuzilgan:
1 : 120 000 000 – 1 ta karta ;
1 : 40 000 000 – 95 ta karta ;
1 : 35 000 000 – 3 ta karta ;
1 : 32 000 000 – 1 ta karta ;
1 : 30 000 000 – 1 ta karta ;
1 : 25 000 000 – 82 ta karta ;
1 : 23 000 000 – 1 ta karta ;
1 : 21 500 000 – 1 ta karta ;
1 : 20 000 000 – 1 ta karta ;
1 : 16 000 000 – 39 ta karta ;
1 : 15 000 000 – 42 ta karta ;
1 : 12 500 000 – 8 ta karta ;
1 : 12 000 000 – 8 ta karta ;
1 : 9 000 000 – 3 ta karta ;
1 : 8 000 000 – 14 ta karta ;
1 : 7 500 000 – 12 ta karta ;
1 : 7 000 000 – 8 ta karta ;
1 : 5 000 000 – 7 ta karta ;
1 : 4 400 000 – 1 ta karta ;
1 : 4 000 000 – 4 ta karta ;
1 : 3 000 000 – 5 ta karta ;
1 : 2 500 000 – 6 ta karta ;
1 : 2 000 000 – 3 ta karta ;
1 : 1 850 000 – 3 ta karta ;
1 : 1 700 000 – 1 ta karta ;
1 : 1 500 000 – 5 ta karta ;
1 : 1 400 000 – 1 ta karta ;
1 : 1 000 000 – 3 ta karta ;
1 : 380 000 – 1 ta karta ;
1 : 110 000 – 1 ta karta ;
2. Atlasdagi kartalarda Postelni teng oraliqli proyeksiyasi deb yuritiladigan ixtiyoriy normal azimuntal proyeksiya qo’llanilgan. Bu proyeksiyada urinish nuqtasi – qutb , bu nol xatolikdagi nuqta hamdir. Postel proyeksiyasida uzunliklar masshtabi meridianlar bo’yicha saqlanadi. Chunki Arktika va Antraktika 600 shimoliy va janubiy kengliklardagi parallellardan janubroqda joylashganlar , demak uzunliklar , maydonlar va shakl xatoligi uncha kata emas.
3. Kartalardagi gradus to’rlari 10 º dan o’tkazilgan.

Atlasda quyidagi bo’limlar mavjud:

1.