Асосий воситалар эскириши хисоби ва аудити

2-rasm. Asosiy vositalarning obyektlardan foydalanish darajasiga 
ko‘ra turkumlanishi 
Asosiy vositalarni buxgalteriya hisobini va ularni saqlanishi nazoratini 
tashkil etish maqsadida asosiy vositalarning har bir inventar ob’ektiga ularni 
buxgalteriya hisobiga qabul qilishda va qabul qilish boshlang‘ich hujjatlarini 
rasmiylashtirishda tartibli-seriyali tizim bo‘yicha tegishli inventar raqamlari 
beriladi. Inventar raqami inventar ob’ektining o‘zida bo‘yoq, temir jeton, 
kleymo yoki boshqa usullar bilan aks ettiriladi. Har xil foydali ishlatish 
muddatiga ega va alohida inventar ob’ekti sifatida hisobga olingan bir nechta 
qismlarga ega bo‘lgan inventar ob’ektlarining har bir qismiga alohida inventar 
raqami beriladi. Agar bir necha qismlardan iborat ob’ekt bo‘yicha ob’ektlar 
uchun umumiy foydali ishlatish muddati belgilangan bo‘lsa, u holda ko‘rsatilgan 
ob’ekt bitta inventar raqami bilan hisobga olinadi.Asosiy vositalarni hisobga 
olishning zaruriy sharti bo‘lib ularni baholash yagona printsipi hisoblanadi. 
Foydalanishda turgan 
asosiy vositalar 
Zahiradagi asosiy 
vositalar 
Ishlamayotgan (ehtiyotdagi) 
asosiy vositalar 
Obyektlardan foydalanish darajasiga ko‘ra asosiy 
vositalarning turkumlanishi 

---

7 
 
 
 
 
 
3-rasm. Asosiy vositalarning baholanishi 
Boshlang‘ich qiymat - to‘langan va qoplanmaydigan soliqlarni 
(yig‘imlarni), shuningdek aktivni undan mo‘ljal bo‘yicha foydalanish uchun 
ishchi holatiga keltirish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan etkazib berish va montaj 
qilish, o‘rnatish, ishga tushirish va istalgan boshqa xarajatlarni hisobga olgan 
holda, asosiy vositalarni tiklash (qurish va qurib bitkazish) yoki xarid qilish 
bo‘yicha haqiqatda qilingan xarajatlarning qiymati. 
Joriy qiymat - ma’lum sanadagi amal qilayotgan bozor narxlari bo‘yicha 
asosiy vositalarning qiymati yoki xabardor qilingan, bitimni amalga oshirishni 
xohlovchi, mustaqil taraflar o‘rtasida bitimni amalga oshirishda aktivni sotib 
olish yoki majburiyatlarni bajarish uchun etarli bo‘lgan summa;