Asoslar Qonuniy asoslar

3.1.2 Birlamchi ma’lumotlarning ta’rifi, qamrovi, tasniflari, baholanishi va hisobga olish 
davri 
Nomoliyaviy aktivlarga investitsiyalar: 
Asosiy ma’lumotlarni shakllantirilishi buxgalteriya hisobi va hisobot davridagi muddatga to‘g‘ri 
keladi.
Bajarilish vaqti choraklik – xisobot davridan keyingi 13 ish kunidan kechiktirmasdan, har yili – 
xisobot davridan keyingi 6 oydan oshmasdan chiqariladi. 
3.1.3 Birlamchi ma’lumotlarning o‘z vaqtida tayyor bo‘lishi 
Ma’lumotlarni yig‘ish dasturi Davlat statistika ishlari dasturi tomonidan tartibga solinadi. 
Asosiy kapitlga investitsiyalar ko‘rsatkichlari to‘g‘risidagi choraklik ma’lumotlar O’zbekiston 
Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi tomonidan hisobot davridan keyingi oyning 13 kunidan 
kechikmasdan shakllantiriladi va u joriy ma’lumotlar standartiga mos keladi. Yillik ma’lumotlar - 
hisobot davridan keyingi 6 oydan oshmasdan chiqariladi. 
3.2 Birlamchi ma’lumotlarni baholash 
3.2.1 Birlamchi ma’lumotlarni baholash 
Korxonalardan olingan ma’lumotlar nafaqat tuman statistika bo‘limi va viloyat statistika 
organlari darajasida tahlil qilinadi, qolaversa Davlat statistika qo‘mitasida ham nazorat va 
tekshiruvdan o‘tadi. Ro‘yhatga olish, tasniflash va xatolarni tekshirishda aniqlangan xato va 
kamchiliklar albatta respondentlar bilan yana bir bor aniqlashtirilib olinadi.
Dastlabki ma’lumotlar boshqa tegishli ma’lumot manbalari bilan taqqoslash yo‘li orqali tahlil 
qilinadi. 
3.3 Statistik usullar 
3.3.1 Birlamchi ma’lumotlar bilan ishlashda statistik usullar 
Ayrim toifalar (jismoniy shaxslar va boshqalar) uchun baholash hisob-kitoblari so‘rovnomalar 
ma’lumotlari bilan konseptual muvofiqlashtirilgan va umumiy yondashuvlarga ega. 
Respondentlar tomonidan taqdim etiladigan ma’lumotlarning majburiyligi «Davlat statistikasi 
to‘g‘risida»gi O’zbekiston Respublikasi Qonuni bilan belgilab qo‘yilgan.
Nomoliyaviy aktivlarga investitsiyalarning umumiy hajmi yirik korxonalarning hisobot 
ma’lumotlari asosida, kichik korxona va mikrofirmalar, fermer xo‘jaliklari, notijorat tashkilotlari 
investitsiyalari hajmini hamda uy xo‘jaliklari faoliyati (har bir kategoriya bo‘yicha alohida) 
asosida hisoblanadi 

---

 Investitsiyalarning taqqoslama dinamikasi o‘zgarishlarini, korxona va tashkilotlarning 
investitsiya faoliyati natijalarining aks etishini tahlil qilish uchun nisbiy ko‘rsatkichdan 
foydalaniladi. Bu ko‘rsatkich, inflyatsiya jarayonlarini hisobga olgan holda taqqoslanayotgan 
davrlarda investitsiya hajmlari o‘zgarishini tavsiflovchi asosiy kapitalga investitsiyalarning fizik 
hajm indeksi hisoblanadi.
Yuridik shaxslarning asosiy kapitalga investitsiyalariga indeks deflyatori qurilish-montaj ishlari, 
mashina, uskuna va boshqa kapital ishlar hamda xarajatlarning asosiy kapitalga 
investitsiyalarning umumiy hajmidagi muayyan ulushlari bo‘yicha hisoblangan narx 
indekslarining umumlashtirilgan ko‘rsatkichi sifatida hisoblanadi.
Asosiy kapitalga investitsiyalarning fizik hajm indeksini hisoblash taqqoslanayotgan davrlarda 
qiyosiy narxlarga keltirilgan investitsiya hajmlarini taqqoslash yo‘li bilan quyidagi formula 
bo‘yicha amalga oshiriladi:
If.o. = (V1 : Vo) : Idefl *10000, 
bu yerda, If.o – fizik hajm indeksi, %; 
V1, Vo – tegishli ravishda hisobot davri va o‘tgan yilning shu davriga amaldagi narxlarda 
investitsiyalarning hajmi;
Idefl – indeks-deflyator, %. 
O’tgan yilning tegishli davriga nisbatan fizik hajm indeksi yig‘ma indeks-deflyator – yuridik va 
jismoniy shaxslarning asosiy kapitalga investitsiyalari hajmlarining o‘rtacha umumlashtirilgan 
indeksini qo‘llash orqali hisoblanadi.