Legionellez - bu o’tkir yuqumli kasallik bo’lib, legionellalar chaqiradi.
Qo’zgatuvchisi. Legionell turiga mansub, 9 ta turi mavjud: L. pneumophilla, L. bozemanii, L. miedadei, L. dumoffii, L. longbeache, L. gonmanii va boshqalar. Bu gramm manfiy tayoqcha, o’tkir uchli, kengligi 0,3-0,4 mkm va uzunligi 2-4 mkm, xipchini bor. Tashqi muhitda uzoq saqlanadi (1 yilgacha), sun'iy oziqaviy muhitda
yaxshi osadi. Mikrob antigen va toksik komponentlar toplamidan iborat.
Epidemiologiyasi. qo′zgatuvchini tabiiy rezervi tuproq hisoblanadi. Legionellez hamma joyda tarqalgan kuz-yoz mavsumida epidemik holat, mavsumga bog’liq bo’lmagan holda sporadik holatda uchraydi. Qurilish ishlarida ishlash, immunodepressant dorilardan foydalanish chaqiruvchi omil hisoblanadi.Zararlanish aerogen yo’l bilan o’tadi. Zararlangan suvdan o’tish holatlari ham qayd qilingan. Odamdan odamga o’tmaydi.
Epidemiologiyasi. qo′zgatuvchini tabiiy rezervi tuproq hisoblanadi. Legionellez hamma joyda tarqalgan kuz-yoz mavsumida epidemik holat, mavsumga bog’liq bo’lmagan holda sporadik holatda uchraydi. Qurilish ishlarida ishlash, immunodepressant dorilardan foydalanish chaqiruvchi omil hisoblanadi.Zararlanish aerogen yo’l bilan o’tadi. Zararlangan suvdan o’tish holatlari ham qayd qilingan. Odamdan odamga o’tmaydi.
Patogenezi. Qo′zgatuvchi yuqori nafas yollari orqali ichkariga tushadi, alveola, bronxiolalarni zararlaydi, o’pka parenximasi infiltrasiyasiga olib keladi. Makrofaglar, neytrofilli leykositlar bakteriyalarni parchalaydi va endotoksin ajratadi. Buning natijasida parenxima nekrozi, alveolyar fibroz, atelektaz, o’pka emfizemasi rivojlanadi. Bakteriya disseminasiyasi, uning endotoksini, yurak qon tomiri, oshqozon ichak traktida, buyrakda, MNSda o’zgarishlarga olib keladi, DVS- sindrom rivojlanishi mumkin.
Klinikasi. Legionellezning 3 turi ajratiladi: o’tkir pnevmoniya, o’tkir alveolit, o’tkir bronxit. O’tkir pnevmoniya o’tkir boshlanishi, bezgak 39-40°Sgacha, qusish, ichi suyuq kelishi; qaltirash, mialgiya, kuchli bosh og’rishi - umuminfeksion sindrom bilan xarakterlanadi. O’pkaning yalliglanishi azobli yo'tal, ko’krak qafasidagi og'riq bilan xarakterlanadi. Yo′tal keyinchalik nam bo´ladi, shilliq "guruchli" balham. MNSning zararlanishi (deliriya, alahsirash, bosh aylanishi) kuzatiladi..O’tkir alveolit o’tkir pnevmoniya kabi boshlanadi, grippni eslatadi. Ammo keyinchalik hansirash rivojlanadi, o’pka ustida krepitasiyalovchi xirillashlar eshitiladi. Choziluvchan Xammen-Rich turida fibroz alveolit kuzatiladi. O’tkir bronxit kam uchraydi.R-gramma. Massiv infiltrativ soyalar yuqori intensivlikda kuzatiladi. Paraklinikasi. Umumiy qon tahlilida - neytrofilli leykositoz (10-15*109/l), limfopeniya, EChT 60 mm/soatgacha ortadi. Peshob umumiy tahlilida - proteinuriya, eritrosituriya, sillindruriya. Giponatriemiya - 130 mmol/ldan kam. Gepatit belgilari yog, lekin jigar funksiyasi buzilishi kuzatiladi (bilirubin miqdori va transaminaza aktivligi normaga nisbatan 2 marotaba ko’p bo’ladi, gipoalbuminemiya).
Klinikasi. Legionellezning 3 turi ajratiladi: o’tkir pnevmoniya, o’tkir alveolit, o’tkir bronxit. O’tkir pnevmoniya o’tkir boshlanishi, bezgak 39-40°Sgacha, qusish, ichi suyuq kelishi; qaltirash, mialgiya, kuchli bosh og’rishi - umuminfeksion sindrom bilan xarakterlanadi. O’pkaning yalliglanishi azobli yo'tal, ko’krak qafasidagi og'riq bilan xarakterlanadi. Yo′tal keyinchalik nam bo´ladi, shilliq "guruchli" balham. MNSning zararlanishi (deliriya, alahsirash, bosh aylanishi) kuzatiladi..O’tkir alveolit o’tkir pnevmoniya kabi boshlanadi, grippni eslatadi. Ammo keyinchalik hansirash rivojlanadi, o’pka ustida krepitasiyalovchi xirillashlar eshitiladi. Choziluvchan Xammen-Rich turida fibroz alveolit kuzatiladi. O’tkir bronxit kam uchraydi.R-gramma. Massiv infiltrativ soyalar yuqori intensivlikda kuzatiladi. Paraklinikasi. Umumiy qon tahlilida - neytrofilli leykositoz (10-15*109/l), limfopeniya, EChT 60 mm/soatgacha ortadi. Peshob umumiy tahlilida - proteinuriya, eritrosituriya, sillindruriya. Giponatriemiya - 130 mmol/ldan kam. Gepatit belgilari yog, lekin jigar funksiyasi buzilishi kuzatiladi (bilirubin miqdori va transaminaza aktivligi normaga nisbatan 2 marotaba ko’p bo’ladi, gipoalbuminemiya).
