BİPOLYAR (İKİ QÜTBLÜ) DÜNYA SİSTEMİNİN ZƏİFLƏMƏSİ
Bloklara qoşulmamaq hərəkatı
Müstəmləkələrə sahib olan dövlətlər müstəmləkə sisteminin dağılmasına, Asiya və Afrikada müstəqil Milli dövlətlərin meydana gəlməsinə mane ola bilmədilər.
1955-ci ilin aprelində Bandunqda (İndoneziya) Asiya və Afrikanın 29 ölkəsinin konfransı çağırıldı. O, ictimai quruluşu müxtəlif olan dövlətlərin dinc yanaşı yaşaması və əməkdaşlıq etməsi prinsiplərini bəyəndi. Konfrans Asiya və Afrika xalqlarının müstəmləkəçiliyə həmişəlik son qoymaq qətiyyətini ifadə etdi, təcavüzkar blokları pislədi, nüvə silahının qadağan edilməsi tələbini irəli sürdü. Sonralar digər azad olmuş ölkələr də bu prinsiplərə tərəfdar çıxdığını bildirdi. Beləliklə də, bloklara qoşulmamaq hərəkatının əsası qoyuldu. Bu hadisə 1961-ci ilin aprelində Qahirə konfransında rəsmi-ləşdirildi. Həmin ilin sentyabrında Belqrad (Yuqoslaviya) konfransında qəbul olunmuş Bəyənatda onun 10 maddədən ibarət prinsipləri müəyyən edilmişdi.
Bitərəf və bloklara qoşulmayan ölkələrin 1964-cü ildə Qahirədə, 1970-ci ildə Lusakada, 1973-cü ildə Əlcəzairdə, 1976-cı ildə Kolomboda, 1979-cu ildə Havanada konfransları keçirildi.
İki qütblü dünyada edilən dəyişikliklərdən biri də tədricən Yaponiyanın güclü iqtisadi dövlətə, Çinin isə nüvə dövlətinə çevrilməsi idi.
1960-cı ildə inkişaf etmiş sənaye dövlətlərinin diktəsindən azad olmaq məqsədi ilə neft çıxaran ölkələrin təşkilatının (OREK) yaranması da mühüm hadisə idi.
Dostları ilə paylaş: |
