Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

4. Axborot madaniyati va etikasi 
Axborotlashgan jamiyatda inson axborot bilan ishlash bo’yicha ma’lum 
darajada kompyuter savodxonligi, axborot madaniyati va etikasiga ega bo’lishi 
zarur. Shu sababli hozirgi kunda axborotlashgan jamiyatda kompyuter savodxonligi, 
axborot madaniyati va etikasi atamasi ko’p ishlatilmoqda. 

---

15 
Kompyuter savodxonligi – kompyuterda ishlash uchun zarur bilim va 
ko’nikmalarning eng kam to’plamini egallashdir. 
Shu kunda, o’qish va yozishda ustalik qanchalik zarur bo’lsa, kompyuter 
savodxonligiga ham shunday qaralmoqda. 
Axborotlashgan jamiyatda barcha fuqarolar, tashkilotlar va davlatning 
axborotga bo’lgan ehtiyojini qondirish uchun hamma sharoit yaratilgan bo’ladi. 
Mehnat qiluvchilarning ko’pchiligi yoki axborot ishlab chiqarish, saqlash, qayta 
ishlash va sotish bilan band bo’ladi yoki bu jarayonlarsiz ishlab chiqarish 
majburiyatlarini bajara olmaydigan bo’ladi. Bu shuni anglatadiki, bunday jamiyat 
fuqarolari axborot madaniyatiga ega bo’ladi. Ya’ni axborot bilan ishlashni, uni olish, 
qayta ishlash va uzatish uchun axborot tizimlari va texnologiyalaridan foydalanishni 
biladilar. Bu inson faoliyatining barcha jabhalariga oid boy bilimlar, ishonchli 
axborotlardan to’liq va o’z vaqtida foydalanishni ta’minlashga qaratilgan kompleks 
chora-tadbirlarni joylarda tatbiq etishni anglatadi.
Axborot madaniyatida estetik xususiyat ham muhim hisoblanadi. Masalan, 
matnlarni ma’lum bir formatda tayyorlash, so’zlar orasida ortiqcha probellarning 
bo’lmasligi, bir xil abzatslarni ishlatish yoki ekran namoyishlarida ob’ektlarni o’z 
o’rniga muvofiq ravishda qo’ya olish va ranglardan foydalanish singarilar. 
ACM (Association for Computer Machinery) Hisoblash texnikasi 
assotsiatsiyasi hamda IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) 
Kompyuter savodxonligi komponentlari 
Muloqot
Dasturlash
Qurilma
O’llash
Kompyuterda ishlay 
olish malakasiga ega 
bo’lmoq. 
(hisoblashlarni 
bajarish, matnni 
o’qish-yozish, rasm, 
audio, video 
ma’lumotlar bilan 
ishlash va kerakli 
axborotni izlab 
topish) 
Kompyuter uchun 
dastur tuza olmoq 
(chuqurlastirilgan). 
Kompyuter 
qurilmalari va uning 
ish jarayoni haqida 
tasavvurga ega 
bo’lmoq. 
Ishlab chiqarish va 
inson faoliyatining 
turli sohalarida 
kompyuterlarni 
qo’llash ahmiyati 
hamda 
kompyuterlashtirish
dan kutilayotgan 
ijtimoiy natijalar 
haqida tasavvurga 
egalik. 

---

16 
Elektrotexnikami va elektronika bo’yicha injenerlar instituti tomonidan quyidagi 
etika kodekslari e’lon qilingan: 
1. Aholining farovonligi va sog’ligini saqlash hamda, xavfsizlikka muvofiq 
javobgarlikni anglagan holda qaror qabul qilish, bundan tashqari, aholiga yoki 
atrofdagi muhitga tahdid solishi mumkin bo’lgan faktorlarni tezkor ochib berish;
 *