Axborot tizimlari tushunchasi «Tizim»

Bayonnomalar. Internet tarmog’iga turli xil apparat platformalarida, ma’lumotlar formatlarida, har xil operatsion sistemalar boshqaruvi ostida ishlovchi millionlab kompьterlar va kompyuterlar tarmoqlari kiradi.
Biroq hamma kompyuterlar axborot almashish paytida ma’lumotni shakllantirish va uzatishning yagona kelishuvidan (bayonnomalardan) foydalanishlari kerak (YA’ni yagona “interfeysdan”).
Bayonnoma – bu tarmoq abonentlari oʻrtasidagi axborot almashinuvi usullari xamda Internet maьlumotlarini shakllantirish qonun qoidalari va formatlari toʻg’risidagi kelishuvlar toʻplamidan iborat.
Internet bayonnomalarining ikki xil turini ajratish mumkin:

• 
  Bazisli bayonnomalar. Bu bayonnomalar komьyuterlar oʻrtasidagi ixtiyoriy turdagi elektron axborotlarning fizik uzatilishiga javob beradi (IP va TCP). Bu bayonnomalar bir – biri bilan kuchli bog’liq boʻlganligi uchun, ularni koʻpincha “TCP/ IP bayonnomasi” deb
  

Bilet №2

1. 
   Axborot tizimining tarkibiy qismlari
   
2. 
   Fizik uzatish muhiti.
   
3. 
   Kompyuter ta’minoti tushunchasi
   

1 Kompyuter tarmogʻi tarkibiy qismlari
Kompyuter tarmogʻi "tarmoq abonenti", "stansiya" va "fizik uzatish muhiti" kabi tarkibiy qismlardan tashkil topgan boʻladi.
1. Tarmoq abonenti tarmoqda axborotni yuzaga keltiruvchi yoki uni isteʻmol qiluvchi ob`ektdir.
2. Stansiya – axborot uzatish va qabul qilish bilan bogʻliq vazifalarni bajaruvchi ob`ektdir.
Alohida kompyuterlar, kompyuter majmualari, terminallar, sanoat robotlari, programmaviy boshqaruvli dastgohlar va shu kabilar tarmoq abonentlari boʻlishlari mumkin va xar bir abonent stansiyaga ulanadi.
Abonent va stansiya birgalikda "abonent tizimi“ deb ataladi. Abonentlarning oʻzaro aloqasini tashkil etish uchun fizik uzatish muhiti mavjud boʻlishi kerak.


2. Fizik uzatish muhiti – elektr, radio yoki boshqa signallar yordamida amalga oshiriladigan aloqa kanali va ma`lumotlarni uzatish, qabul qilish qurilmalaridir.
Fizik uzatish muhiti negizida abonent tizimlari oʻrtasida axborot uzatishni ta`minlovchi kommunikasion tarmoq tashkil etiladi. Bunday yondashuv har qanday komppyuter tarmogʻini abonent tizimlari va kommunikasion tarmoq yigʻindisi sifatida koʻrish imkonini beradi.
Kompyuterlarni bir-biri bilan bogʻlashda ikki xil usuldan foydalaniladi: