Axborotni turli sohalarda qollanilishi

Jamiyatni axborotlashtirish jaraenini 5 asosiy yunalishga ajratish mumkin:

1. 
   Mexnat, texnologik va ishlab chiqarish jaraeni vositalarini kompleks avtomatlashtirish.
   
2. 
   Ilmiy tadkikotlar, loyixalash va ishlab chiqarish axborotlashtirish.
   
3. 
   Tashkiliy- iktisodiy boshkarishni avtomatlashtirish.
   
4. 
   Axoliga xizmat ko’rsatish soxasini axborotlashtirish.
   
5. 
   Talim va kadrlar tayerlash jaraenini axborotlashtirish.
   

. Bilim olishda, ya’ni ma’lum turdagi axborotlarni uzlashtirishda kompyuter tizimining yordami benixoya kattadir.Axborot qanday ko’rinishda ifodalanishidan qat’i nazar, uni yigish, saqlash, kayta ishlash va foydalanishda kompyuter texnikasining rolini quyidagilar belgilaydi:
Birinchidan, ukitishda yangi axborot texnologiyalaridan foydalanish standart (an’anaviy) tizimga nisbatan ukuv jarayonini jadallashtirib, talabada ilmga kizikishni oshiradi, ular ijodiy faoliyatini ustiradi, bilim berishga differentsial yondashish, olingan bilimlarni takrorlash, mustaxkamlash va nazorat qilishni engillashtiradi, talabani ukuv jarayonining sub’ektiga aylantiradi.
Ikkinchidan, yangi axborot texnologiyalaridan ta’lim-tarbiya jarayonida quyidagi shakllarda foydalanish mumkin bo’ladi:

• 
  ·muayyan pedmetlarni ukitishda kompyuter darslari;
  
• 
  ·kompyuter darslari—kurgazmali material sifatida;
  
• 
  ·talabalarning guruxli va frontal ishlarini tashkillashtirishda;
  
• 
  ·talabalarning ilmiy izlanishlarini tashkillashtirishda;
  
• 
  ·talabalarning ukishdan bush vaktlarini to’g’ri tashkil qilish masalalarini xal yetishda va x.k.
  

Mexnat samaradorligining bundan keyingi o’sishi va farafonlik darajasini ko’tarish. katta xajmdagi multimediya axborotini (matn, grafika, video tasvir, tovush, animatsiya) qabul qilish ishlashga yangi intellektual vositalar va inson mashina interfeyslardan foydalanish asosidagina yerishish mumkin.
Informatikada mexnat unumdorligini oshirish suratlari etarli bo’lmasa, butun halq xo’jaligida samaradorligini o’sishi anchagina kamayib ro’y berishi mumkin.
Xozirgi dunyodagi barcha ish joylarining 50 foizi ga yaqin axborotni qayta ishlash vositalari bilan ta’minlangan..
Jamiyatni axborotlashtirish, yangi axborot texnalogiyalari bilan ta’minlash insonlarning turli – tuman ma’lumotlarga bo’lgan yehtiyojini qondirishda muxim o’rin tutadi.
Inson axborot olami ichra yasharkan , voqeya xodisalar jarayonlarning bir – biriga aloqadorligini, o’zaro munosabatlari va moxiyatni tashkil yetish ,o’z xayotidan kelib chiqayotgan murakkab savollarga ilmiy javob topish maqsadida ko’pdan - ko’p dadil va raqamlarga murojat qiladi.
Axborot tufayli nazariya amalyot bilan birikadi. Amaliyot nazariyasi nazariya yesa amalyotsiz mavjud ham bo’lmaydi ,rivojlanmaydi ham.
Zavodlarimizning asosiy maqsadi informatika vositalarining ahamiyati to’g’risida fikir yuritish yemas, balki jamiyatning axborotga bo’lgan yextiyojini qondirishdagi usul va vositalar to’g’risida tushunchaga yega bo’lishdir .
Mazkur yehtiyoj doim mavjud bo’laveradi va biror -bir axborotli muxit doirasida qondiriladi. «Axborotli muxit» tushunchasiga xozirgi kunda ingformatika masalalarini o’rganishda muxim o’rin yegallaydi. Insoniyatni o’rab tturgan muxit o’z xizmatlariga ko’ra turlichadir – tabiy siyosiy, ijtimoiy, milliy va oylaviy ruxiy bo’lishi munkin. Aniqrog’i bular xar birimiz yash bir butun muxitninig tekisliklaridir.
Mazkur tekisliklarining markazida axborotli muxit turadi va u barcha axborotli odimlarni boshqaradi: voqealikning moddiy axborotli muxitni boshqarish vositalari – yenergetik tamonlarini to’ldiradi, rivojlantiradi va bunda u turli ijtimoiy faktorlar bilan chambarchas bog’liq bo’ladi.
Axborotli muxitning tabiyatni tushunishda axborotning bilimga aylanishini o’rganish katta ahamiyatga yega. Bir qarashda bir xildak tuyiladi ammmo ular munosabatini chuqurroq o’rganishda axborotda bilimning kommunikativ «boshqa vositalar» o’rtasidagi bog’liqlik xususiyati borligini ko’ramiz.
Jamiyatda odamlar o’rtasidagi aloqa faktori bo’limlar o’rtasidagi «ko’prik» - bu axborotdir. Demak ,bilimni «o’zi uchun» axborotga aylantirish mexanizii axborotli muxitini vujudga keltirishda aloxida o’rin yegallaydi. +adimda axborotli muxit juda qashshoq bo’lib ,u tor doiradagi yeng kerak va chekli ma’lumotlar majmuasidan iborat yedi, bu xol odamlar orasidagi bog’liq doirasini ming yillab chegaralab keladi va odamning jamiyat axborotli muxitidagi xissani kamaytirib yuboradi.
Bugungi kunda ijtimoiy turli ko’rinishdagi axborotlar majmuasi keng va rivojlangan bo’lib ,uning jamiyatda tutgan o’rni bexisobdir.
Oxirgi davrda axborotli muxitda katta o’zgarishlar bo’lib bormoqda. Ana shu o’zgarishlar qog’ozsiz texnologiya zaruriyatini keltirib chiqaradi. Bu yesa o’z navbatida, YEXM ning yanada keng rivojlanishiga sabab bo’ladi. Axborotli muxitning kelajakda inson xayotida o’rni va ahamiyati, bugungi holatdan ancha yuqori bo’lishi uchun bajarilishi lozim bo’lgan vazifalar qo’llamini kegaytirish talab yetiladi..
Respublikamizda axborotlashtirish keng yo’lga qo’yilishi bilan undagi xar bir fuqoroga kerakli paytda, kerakli miqdorda, kerakli sifatda olish imkoniyatlari ochilmoqda. Respublikamizdagi viloyatlar, shaxarlar, tumanlarga qarashli korxonalar, tashkilotlar va muassasalar zamonaviy kompyuter texnikalari bilan jixozlanib, ular maxsus qurilmalar (teleforin tarmog’i, modem va boshqalar) yordamida axborotlarni uzatish va qabul qilish imkoniyatiga yega bo’lmoqda. Insonning iqsodiy, yekologik, siyosiy va boshqa soxalarda fikirlash doirasining kengayishi axborotli muxitninig sifat va miqdor jixatdan o’zgari ,yangi xusiyatga yega bbo’lgan axborotli muxitning kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda.
Demak axborotlashtirish vaqtinchalik tadbig’ yemas, rivojlanishning zarur vositasidir va axborotli muxitning hozirgi rivojlanish darajajasidagi holatini informatikasiz qo’llab bo’lmaydi. Axbortllarni tez, sifatli yg’ish saqlash, qayta ishlash va uzatish kabi vazifalarni bajarishda hisoblash texnikasining xizmati beqiyos yekaniga ishonch hosil qilmoqda. Iqsodiyotning boshqarishdagi o’zgarishlar, bozor munossabatlarga o’tish buxgalteriya xisobini tashkil qilish va olib berishga katta ta’sir ko’rsatadi.
Xisobning xalqaro tizimlarga o’tishi amalga oshirilmoqda bu uning uslubiyatini yangi shakillarini ishlab chiqarishni talab qilad. Buxgalteriya xisobining axborot tizimi va uning kompyuterda ishlab chiqarishning tashkil qilishning ananaviy shakillari katta o’zgarishlarga uchragan. Xisobchidan korxona moliyaviy xolatining ob’ektiv baholarini bilish, moliyaviiy taxlil usullarini yegallash, qimmatli qog’ozlar bilan ishlashni bilish bozor jarayonlarida pul mablag’lar investitsiyalarini asoslash va boshqalar talab qilinadi.