Ayrı-seçkilik әleyhinә Avropa hüququ üzrә mәlumat kitabı
Yüklə 1,45 Mb.
|
|
2.6.4.1. Həqiqi peşə tələbi
Ayrı-seçkiliyin yolverilməzliyinə dair direktivlərin işəgötürmə məsələlərinə aid müddəalarına əsasən:
Bu müdafiə arqumenti işəgötürənlərə imkan verir ki, müdafiənin şamil olunduğu xüsusiyyət şəxsin konkret peşə üçün tələb olunan iş funksiyalarının yerinə yetirilməsinə uyğunluğu və ya bu sahədə səriştəliliyi ilə birbaşa əlaqədar olduğu təqdirdə həmin xüsusiyyətə əsaslanmaqla fərdlər arasında fərq qoysunlar. 54 Ayrı-seçkilik əleyhinə Avropa hüququ üzrə Məlumat kitabı ____________________________ 66. Gender bərabərliyi haqqında Direktiv (yeni redaksiyada), 14-cü maddənin 2-ci bəndi; İrqi bərabərlik haqqında Direktiv, 4-cü maddə; Məşğulluq məsələlərində bərabərlik haqqında Direktiv, 4-cü maddənin 1- ci bəndi
67. İşəgötürmə məsələlərində bərabərlik haqqında Direktiv, 4-cü maddənin 2-ci bəndi. 68. İşəgötürmə məsələlərində bərabərlik haqqında Direktiv, 6-cı maddə. 69. Misal üçün bax: AİƏM, Johnston v. Chief Constable of the Royal Ulster Constabulary, iş № 222/84 [1986] ECR 1651, 15 may 1986-cı il, 36-cı bənd 70. Gender bərabərliyi haqqında Direktiv (yeni redaksiyada), 14-cü maddənin 2-ci bəndi; İrqi bərabərlik haqqında Direktiv, 4-cü maddə; Məşğulluq məsələlərində bərabərlik haqqında Direktiv, 4-cü maddənin 1- ci bəndi.
Dəqiq müəyyənləşdirilmiş peşələr vardır ki, həqiqi peşə tələbi ilə əlaqədar istisna onlara şamil olunur: Avropa İttifaqı Komissiyası Almaniyaya qarşı işdə AƏM cinsi zəmində ayrı-seçkiliyə icazə verilən istisna halların əhatə dairəsi ilə bağlı Aİ Komissiyasının araşdırmasına istinadən, konkret peşələri göstərdi ki, sözügedən müdafiə arqumenti bu peşələrə şamil olunur
71 . Bu işdə şəxslərdə müəyyən fərdi xüsusiyyətlərin olmasını tələb edən incəsənət sahəsinin peşələrinə xüsusi diqqət yetirildi, bu peşələr, məsələn, ifa tərzi müəyyən bir üsluba uyğun qadın müğənninin, müəyyən rolu oynamaq üçün gənc aktyorun, rəqs etmək üçün sağlam bədənli şəxsin, yaxud müəyyən model (maneken) tiplərinə yararlı olan kişi və ya qadınların olmasını tələb edə bilər. Lakin belə peşələrin tam siyahısını verməyə cəhd göstərilmədi. Digər nümunələr sırasına Çin restoranında bu ölkənin ab-havasını yaratmaq üçün işə Çin mənşəli şəxsin götürülməsi, yaxud qadınlar üçün bədən gimnastikası (fitnes) klubuna işə qadınların qəbul edilməsi aid edilə bilər. Nümunə: Aİ Komissiyası Fransaya qarşı işdə AƏM bu qənaətə gəldi ki, müəyyən hallarda kişi həbsxanalarında iş yerlərinin əsasən kişi namizədlər üçün, qadın həbsxanalarında isə qadın namizədlər üçün ayrılması qanunsuz deyil. 72 Lakin bu istisna yalnız o vəzifələr üçün istifadə edilə bilər ki, həmin vəzifələrdə məhz müəyyən cinsə mənsub şəxslərin çalışması əhəmiyyət kəsb etsin. Bu işdə Fransanın dövlət orqanları iş yerlərinin müəyyən faizini kişi namizədlər üçün saxlamaq istəyirdilər, çünki digər iş funksiyaları ilə yanaşı həm də problem yarada biləcək şəxsləri çəkindirmək üçün güc tətbiqinə ehtiyac yarana bilərdi ki, bunu da ancaq kişilər yerinə yetirə bilərdilər. AƏM bu arqumentləri prinsipcə qəbul etsə də, Fransanın dövlət orqanları yalnız kişi namizədlər tərəfindən yerinə yetirilə biləcək konkret iş fəaliyyətləri ilə bağlı şəffaflıq tələbinə riayət etməmişdilər və bu işdə qərara alındı ki, hər hansı peşə funksiyalarının yerinə yetirilməsinə yalnız müəyyən cinsin nümayəndələrinin yararlı olduğunun ümumi şəkildə bildirilməsi yetərli deyil. Nümunə: Constonun işində Şimali İrlandiyada çalışan qadın polis əməkdaşı şikayət etmişdi ki, onun müqaviləsi yenilənməyib. Polis rəisi 55 Ayrı-seçkiliyin kateqoriyaları və ondan müdafiə vasitələri ____________________________ 71. AƏM, Commission v. Germany, iş № 248/83 [1985] ECR 1459, 21 may 1985-ci il. 72. AƏM, Commission v. France, iş № 318/86 [1988] ECR 3559, 30 iyun 1988-ci il.
bunu onunla əsaslandırmışdı ki, qadın polislərə odlu silahdan istifadə üzrə təlim keçilmir və təlimin keçilməməsi onunla əsaslandırılırdı ki, "ciddi daxili iğtişaşlarla xarakterizə olunan bir vəziyyətdə polis qadınlar tərəfindən odlu silah gəzdirilməsi onların qətlə yetirilməsi riskini artırmış olar və bu səbəbdən polislərin təhlükəsizliyi tələblərinə zidd olardı". AİƏM bu qənaətə gəldi ki, təhlükəsizliyə qarşı yaranan təhlükə nəzərə alınmalı olsa da, təhlükə kişilərə və qadınlara eyni dərəcədə aid idi və qadınlar onlardan daha artıq dərəcədə təhlükədə deyildilər. Gətirilən səbəb qadınlara xas olan bioloji faktorlara əsaslansa da (məsələn, hamiləlik zamanı onların uşağının qorunması), fərqli rəftara haqq qazandırmaq üçün ictimai rəyin qadınların müdafiəsini tələb etməsini əsas gətirmək olmazdı. Nümunə: Malburqun işində hamilə olan şikayətçi tibbi əməliyyatlarda çoxlu əmək sərfiyyatı tələb edən daimi əsaslı tibb bacısı vəzifəsinə qəbul edilməmişdi. 73 Bunun üçün belə əsas gətirilmişdi ki, onun əməliyyat otaqlarında zərərli maddələrin təsirinə məruz qala biləcəyi səbəbindən uşağına ziyan dəyə bilərdi. AƏM bu qənaətə gəldi ki, bu vəzifə daimi əsaslı olduğu üçün şikayətçini işə götürməkdən imtina edilməsi qeyri-mütənasib addım idi, çünki onun əməliyyat otaqlarında işləmək imkanına malik olmaması müvəqqəti hal idi. Qadının iş şəraiti ilə bağlı məhdudiyyətlər qəbul edilən olsa da, onlar yalnız ona zərər verə biləcək funksiyalara şamil olunmalı və bütövlükdə işə götürülməməsinə səbəb olmamalı idi. İşəgötürmə məsələlərində bərabərlik haqqında Direktivin preambulasının 18-ci bəndində sağlamlıq və təhlükəsizliklə əlaqədar olan müəyyən ictimai xidmət sahələrində müdafiə arqumenti qismində həqiqi peşə tələbi barədə daha konkret müddəa öz əksini tapıb. Bu müddəaya ayrıca müdafiə arqu- mentini nəzərdə tutan müddəa kimi deyil, həqiqi peşə tələbinə əsaslanan müdafiə arqumentinin nəticələrindən birini ifadə edən müddəa kimi baxılmalıdır:
Yüklə 1,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|