Azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti unec X. H. Kazımlı, Q. S. Bayramov, B. C. Sadıqov

 
 
 
Qrafik 21.5. Sah
ənin əməyə olan tələbi 
F
ərz edək ki, əmək haqqı dərəcəsi bir saata 15 manatdır və firmaya 100 
adam - saat 
əmək tələb olunur. Sonra fərz edək ki, firma üçün əmək haqqı 
d
ərəcəsi 1 saatı 10 manata enmişdir. 
Bel
ə olduqda firma 10 adam - saat əmək tutacaqdır (əgər digər firmalar 
aşağı dərəcə ilə işçi cəlb edə bilməsələr). Əgər, əmək haqqı dərəcəsi bütün 
firmalar üçün aşağı düşərsə, ond bütövlükdə sahə daha çox işçi cəlb edəcəkdir. 
Bu da sah
ədə məhsulun həcminin artmasına səbəb olacaq və sahə təklif əyrisi 
Əmək 
haqqı, 
saat
Əmək adam-saat 
100 120 150
105
15
MRP
L1 
MRP
L2
a)
Əmək 
haqqı, 
saat
Əmək adam-saat 
L
0
L
1
L
2 
105
15
Sah
ə qələbi
əyrisi
Əgər məhsulun 
qiym
əti cabitdirsə, 
üfüqi c
əm
b)
Q/M=1 
418 

---

sağa sürüşəcəkdir. Bu sürüşmə sahənin məhsulunun bazar qiymətinin daha da 
aşağı düşməsinə gətirib çıxaracaqdır. 
M
əhsulun qiyməti aşağı düşdükdə son məhsuldan alınan son mədaxil 
əyrisi MRPLi - dən MRPL
2 
- y
ə doğru sola sürüşəcəkdir (qrafik 21.5a). 
N
əticədə firmanın əməyə olan tələbi 150 yox, 120 adam - saat olacaqdır. 
Bel
əliklə də, sahənin əməyə olan tələbi az olacaqdır. Bu, qrafik 21.5b-də 
göst
ərilmişdir. Yuxarıdakı xətt məhsulun qiyməti əmək haqqı aşağı düşəndə 
azalmadıqda ayrı - ayrı firmaların əməyə olan tələb əyrilərinin üfüqi cəmidir. 
Aşağıdakı xətt əmək haqqı dərəcəsinın azalmasına cavab olaraq firmaların 
m
əhsulun həcmini artırdıqları halda sahənin əməyə olan tələbini göstərir. Bir 
saat üçün 
əmək haqqı dərəcəsi 15 man. olduqda sahənin əməyə olan tələbi Lo 
olacaqdır. Bir saatın əmək haqqı dərəcəsi 10 manata endikdə sahənin tələbi L
2 
- 
y
ə yox, Lı - ə yüksələcəkdir. Sahəvi tələb əyrilərinin məcmuyu bazar tələbi 
əyrisində cəmləşdirilməsi bizim tədqiqatımızın sonuncu mərhələsidir. 
AE t
əklif əyrisi eyni zamanda