Azərbaycan döVLƏt neft və SƏnaye universiteti «Geoloji-kəşfiyyat» fakültəsi 050602 – “Geologiya mühəndisliyi” ixtisası

Dnepr- Donetsk NQH

QRABEN VƏ YARIMQRABEN ÜZƏRİNDƏ YERLƏŞƏN PLİTƏ SİNEKLİZ VƏ ÇÖKƏKLİKLƏRƏ MƏXSUS NQH (s.272)

Epigeosınklinal qırışıqlıq vilayətlərinə məxsus NQH LOS-ANCELES NQH si (s.303)

Bu hövzə yüksək neft-qazlılığı ilə seçilir. 1890-cı ildən bu hövzədə 50 dən artıq neft yatağı aşkar edilmişdir, o cümlədən nəşəng yataqlar sırasına aid olan ilk çıxanla bilən neft ehtiyatı 360 mln. t. olan Uilminqton yatağı, buradan indiyə qədər 160 mln.t. neft çıxarılıb. Uilminqton yatağından əlavə hövzədə ehtiyatı 120 mln.t. Lonq-Biç, 130 ınln.t.Xantinqton-Biç, ehtiyatı 90 mln.t. Santa - Fe-Sirinqo kimi neft yaaqları məlumdur. Sahəsi 4150 km" olan bu hövzədə açılmış yataqların çıxarıla bilən ümumi ehtiyatı 1350 mln.t. qiymətləndirilir. Neft yataqları hövzənin ümumi ərazisinin 50% təşkil edən sərhəd daxilində yerəlşirlər. Hövzənin sərhədləri onu əhatə edən dağ silsiləsinin ələtəyi boyu uzanan dənniik qırılması ile hüdudlanır. Hövzənin quruluşunda gec təbaşir, paleogen, neogen və kvarter yaşlı çöküntü kompleksi iştirak edir. Onların ümumi qalmiığı təxminən 14000 metrə çatır. Bunun yarısına yaxmı (6400 m-si) neogen və 600 m-sinı kvarter təşkil edir. Bu çöküntülərin tərkibində əsas yen konqlomerat tutmaqla kobud dənəli süxurlar

оуnауır. Hövzənin çöküntü qatı qırışıqlıq sistemləri əmələ gətirir və adətən antiklinal qırışıqlara məxsus olşan uzununa qırılmalarla mürəkkəbləşmişdir. Hövzənin neftqazlılığı yalnız miosen və pliosen çöküntüləri ilə bağlıdır, Nisbətən xırda neft yığımları yura yaşlı çath şistlərdə aşkar edilmişdir (Uilminqton-neft və El-Sequndo kimi qaz yataqlarıdır) amplitudur. pleystosenin alt hissəsində isə Yorba-Lmda yatağı aşkar edilmişdir.

Hövzənin bır çox yataqları antiklinal zonalarda qruplaşır, hövzənin cənib- qərb də Uilmidlqton-Torans kənar antiklinal zona ayrılır. Bu zonaya 9 neft və bir qaz yatağı aiddir, şərqdə bu zonaya iti bucaq altında uzanan Nyuport- fnqlvud zonası ayrılır. Bu zona eyni adlı fayla bölünür Həmin fay isə hövzənin ən çox çökmüş hissəsini nisbətən qalxmış Uilminqton torrans hissəsindən ayırır. Nyuport-İnqlvud zonası bütün hövzə boyu uzanaraq, onu müşayət edən antiklinalların çoxlu favlarla mürəkkəbləşmələri ilə səciyyələnir. Həmin zonada 17 neft, o cümlədən iri- ehtiyatı 100 mln. t-dan çox oian Lonq-Biç və Xanqtenqton-Biç yataqları yerləşir. Lonq-Biç yatağında neftli lavdəstələr 1500-3065 m. Xanqminqton-Biçdə isə məhsuldar laylar 680- 2020 m dərinliklərdə yerləşirlər. Hövzənin Şm-Şq qurtaracağında özündə 8 yatağı cəmləşdirən Uitner antiklinal zonası yerləşir. Onunla yanaşı Santa-Fe- Sirinqo adlanan və 7 yatağı birləşdirən zona yerləşir. Hövzənin Şın-da 10 neft yatağı ilə səciyyələnən və Reymond qırılmasına məxsus olan antiklinal zona yeriəşir.Los Anceios hövzəsi təmiz neft hövzəsi kimi bəilıdir. Yalnız bır dənə nisbətən az ehtiyata malik qaz yatağı Əl-Səqundadır. Hövzədə 3500 m-dən artıq dərinlik öyrənilməmişdir.