Tr – Sәhәrki, sәhәr olan, sәhәr görülen.
SABAHLIK / SABAHLIQ
Az –1. Yarınlık, yarın yapılacak. 2. Yarına yetecek şey.
Tr – 1. Sәhәrlәr yataqdan qalxınca müvәqqәti olaraq geyilәn üst paltarı. 2. Sәhәrlә bağlı, sәhәrә mәxsus. 3. Sәhәrә mәxsus olmaq üzrә.
SAC
Az – Yassı demirden yapılmış dış pükey pişirme aracı.
Tr –1. Yastı çuqun vә ya dəmir lövhә. 2. Bkz. Az.
SAĞANAK / SAĞANAQ
Az –1. Bkz. KASNAK (Tr). 2. Genellikle çember biçiminde olan her şey.
Tr – Birdәn birә başlayan, qısa müddət yağan yağış.
SAKLAMAK / SAXLAMAQ
Az –1. Bkz. Tr1-6. 2. Hareketini kesmek, durdurmak, eğlemek. 3. Gitmesine, ileri hareketine mani olmak, önünü kesmek, durdurmak. 4. Sahip olmak, beslemek (hayvan hakkında ). 5. Yaşamak için gereken şeylerle temin etmek. 6. Destek olmak. 7. Belirli bir amaç için kendine yardımcı, hizmetçi tutmak.. 8. Bir yerde kalmağa, durmağa mecbur etmek. 9. Sözünü, işini vs. devam ettirmeğe koymamak, yarıda kesmek.
Tr –1. Bir şeyi әlindә (ağzında, dişindә vә s.) tutub düşmәyә qoymamaq. 2. Mühafizә etmәk, qoruyub saxlamaq. 3. Görünmәsinә mane olmaq. 4. Әvvәlki keyfiyyәtini mühafizә etmәk, qorumaq. 5. Gizlәtmәk, heç kәsә göstәrmәmәk. 6. Birinә vermәk üçün ayırmaq.
SAKSI / SAXSI
Az –1. Kilden pişirilerek yapılmış mamul. 2. Bu mamulun kırık parçaları.
Tr –1. Dipçәk. 2.jarqon Baş, qafa.
SAL
Az –1. Yassı büyük tas parçası, tabaka şeklinde olan, yassı şekilde olan. 2. Kesilmiş ağaç gövdelerinin yan yana bağlanmasıyla yapılan ve su taşımacılığında kullanılan basit vasıta.
Tr – 1. Bkz. Az2. 2. Tabut.
SALAM
Az – Selam.
Tr – Kolbasa növü.
SALAT
Az –1. Defn günü vefat edenin evinin üstünde yüksek sesle okunan münacat. 2. Salata.
Tr –1. Namaz. 2. Hz. Mәhәmmәdin adı anıldıqda hörmәt әlamәti olaraq oxunan dua.
SALINMAK / SALINMAQ
Az –1. Bir şeyi yüzü aşağı tutmak; asmak. 2. Aşağı eğmek. 3. Yüzünü ekşitmek, konuşmamak.
Tr –1. Yellәmәk. 2. Bir şeyi davamlı olaraq tәxirә salmaq. 3.jarqon Vurmaq, yumruqlamaq.
SALLANMAK / SALLANMAQ
Az –1. Yüzü aşağı asılmak. 2. Nazla yürümek.
Tr –1. Yәllәnmәk. 2. Yırğalanmaq. 3. Vaxtını boş və yararsız işlәrlә sərf edərək keçirmәk. 4. Güclü bir şәkildә sarsılmaq, titrәmәk. 5. Vәzifәsindәn vә ya olduğu vәziyyәtdən uzaqlaşmaq, yerini bir başqasına buraxmaq tәhlükәsi ilә üzüzә gәlmәk.
SALMA
Az –1. Salmak işi. 2.~ çay tatlı çay.
Tr –1. Bkz. Az1. 2. Düyü ilә bişirilәn xörәk. 3. Quşların saxlanılmasına ayrılan otaq. 4. Başı boş gәzәn (heyvan). 5. Davamlı axan su.
SANCAK / SANCAQ
Az –1. Cengelli iğne, filkete. 2. Ataç.
Tr –1. Bayraq. 2. Osmanlı idarә sistemindә inzibati әrazi. 3. Gәmilәrin sağ yanı.
SANCILI
Az –1. Sancılanmış, sancıya yakalanmış. 2. Sokulmuş, batırılmış halde olan. 3. Geçirilmiş, takılmış, tutturulmuş.
Az –1. Pamuk elyafından, ipek tellerinden yahut suni elyaftan ince eğilmiş ip, iplik. 2. Bitkinin dal, yaprak, çiçek gibi bölümlerini taşıyan, ağaçlarda odunlaşarak gövde durumunu alan bölüm. 3. Çiçek veya meyveyi dala bağlayan ince bölüm. 4. Bir aracı tutmağa yarayan bölüm.
Tr – Sabahın günәş doğmadan әvvәlki zamanı, dan ağartısı.
SELİKA / SӘLİQӘ
Az – Nizam ve kaide, bir şeyin doğru durumu, düzenli olması.
Tr – Gözәl söylәmә vә yazma istedadı.
SENE / SӘNӘ
Az –Sen zamirinin yönelme durumu, sana.
Tr – İl.
SENET / SӘNӘT
Az – Sanat.
Tr – Sened.
SERPMEK / SӘRPMӘK
Az – Ağır bir yükü kaldırmadan dolayı belde ağrı meydana gelmek.
Tr – Sәpmәk, sәpәlәmәk.
SERPUŞ
Az –1. Başlık. 2. Soğumaması için yemek konan kapların üzerine konan kâseye benzer bakır kap.
Tr – Baş örtüsü.
SERVİS / SERVİZ
Az – Çay, yemek veya pasta takımı, servis takımı.
Tr – 1. Süfrәdә xidmәt etmәklә vәzifәli birinin gördüyü iş vә bu işin görülmә şәkli. 2. Yemәkdә lazım olan boşqab, çәngәl, bıçaq, qaşıq, salfet vә s. şeylәrin hamısı. 3. Xidmәt, xidmәt olunan yer, burada çalışanların hamısı. 4. Hәr hansı bir qurumun nәqliyyat işlәrindә istifadә olunan nәqliyyat vasitәsi. 5. Avtomobil vә ev alətlәrinin tәmir edildiyi yer. 6. Voleybol, tenis kimi oyunlarda oyuna başlama vuruşu.
SIKILIK / SIXLIQ
Az –1. Yoğunluk (kimya). 2. Sık şeyin hali. 3. Bir birine çok yakın olma, bitişik olma.
Tr –1. Sıx olma halı. 2. Tezlik (fizika).
SİKKE / SİKKӘ
Az – Maden para.
Tr –1. Bkz. Az. 2. Heyvanları bağlamaq üçün yerә çaxılan dәmir vә ya ağac, çubuq. 3. Mövlәvi dәrvişlәrinin geydiklәri yüksәk və tәpәsi düz keçә papaq.
SİLGİ
Az – Tebeşirle yazılmış şeyleri silmeğe yarayan keçe, sünger veya kumaş parçaları.
Az –1. Simli musiki aletlerinde kullanılan, vurdukça seslenen esnek tel. 2. Metal tel. 3. Yaranın iltihaplanması sonucu mikropların kana geçmesi.
Tr –1.Әsk Gümüş. 2. Tikmәdә istifadә olunan, gümüşә oxşar sap. 3. Gümüş kimi parıldayan. 4. Bkz. Az1.
SİTEM / SİTӘM
Az – Zulüm, eziyet, cefa.
Tr – Umu-küsü, giley.
SİTEMKAR / SİTӘMKAR
Az – Zulmeden, eziyet eden, rahatsız eden; zalim.
Tr – Umu-küsü edәn, gileylәnәn.
SİTEMLİ / SİTӘMLİ
Az – Eziyet çeken, zulme maruz kalan; mazlum.
Tr – Umu-küsülü, gileyli.
SİYAHÎ / SİYAHI
Az – Liste.
Tr – Zәnci.
SKİF
Az – İskit.
Tr – İçinә yalnız avar çәkәnin girә bildiyi çox uzun vә çox dar yarış qayığı.
SOLUK / SOLUQ
Az –1. (Cilt için) Donuk bir beyazlığı olan, solmuş. 2. (Işık için) Parlaklığını, gücünü yitirmiş. 3. (Nesneler için) Rengi atmış olan.
Tr –1. Nәfәs. 2. Bkz. Az1-3.
SOS
Az – (Denizde) Tehlike, kaza işareti.
Tr – Sous.
SÖĞÜŞ / SÖYÜŞ
Az – Sövme, sövüş.
Tr –1. Suda qaynadılaraq bişirilәn, suyundan ayrılaraq soyuq yeyilәn әt. 2. Üzәrinә yağ vә limon qoyulmadan vә bir birinә qarışdırılmadan yeyilәn pomidor, xiyar vә s.
SÖMÜRMEK / SÜMÜRMӘK
Az –1. Dudaklarını yapıştırarak soluğu ile çekip içmek. 2. Aldatarak birinin her şeyini elinden almak, bir kimseden veya bir şeyden haksız ve sürekli çıkarlar sağlamak.
Tr –1. İstismar etmәk. 2. (Yemәk içmәk üçün) Hamısını birdәn yeyib qurtarmaq, silib süpürmәk. 3. Bkz. Az2.
SÖZLEŞME / SÖZLEŞMӘ
Az – Sözleşmek işi.
Tr – Müqavilә.
SPİKER
Az – Parlamento başkanı.
Tr – (Radio və televiziyada) Diktor.
SPOR
Az – Çiçeksiz bitkilerde üreme organı.
Tr –1. İdman. 2. Bkz. Az.
SUBAY
Az – Bekar.
Tr – Zabit.
SUBAYLIK / SUBAYLIQ
Az – Bekarlık.
Tr – Zabitlik.
SUR
Az –1. Büyük boynuzdan yapılmış, boru, müzik aleti. 2. Kale duvarı.
Az –1. İçerisine içecek şey konan cam veya kristal kap. 2. Balkona vs. yerlere takılan korkuluk. 3. Şairane benzetmelerde güzelin boyuna, gerdanına işaret veya incelik, zariflik, beyazlık anlamında.
Tr – Bkz. Az1.
SÜZGÜN
Az – Yarı açık, yarı kapalı (göz), nazlı nazlı bakan, baygın bakış.
Tr – Bir az zәiflәmiş, gücsüzlәşmiş.
Ş ŞAHLANMAK / ŞAXLANMAQ
Az –1. Kibirlenmek, gururlanmak, kasılmak. 2. Dümdüz durmak.
Tr –1. Çılpaq. 2. Geyiminә fikir vermәyәn şәxs.
ŞALVAR
Az – Pantalon.
Tr – Ağı böyük olan şalvara bәnzәr üst paltarı.
ŞAN
Az –1. Şöhret, şan, şeref, ün, isim. 2. Arı peteği.
Tr – 1. Bkz.Az1. 2. Başqalarını aldadmaq, heyrәtlәndirmәk, qorxudmaq vә ya özünü bәyәndirmәk üçün birinin süni davranışı. 3. Mahnı oxuma, müğәnnilik tәhsili.
ŞAM
Az –1. Mum. 2. Akşam. 3. Akşam yemeği. 4. Çam (ağacı). 5. Bkz. Tr.
Az –1. Şeker serpilmiş veya şeker karıştırılmış. 2. Şekerli suda kaynatılıp, harlanmış meyve.
Tr – 1. İçinә şәkәr qoyma, şәkәrlә şirinlәşdirmә. 2. Bkz. Az2. 3. Oturduğu yerdә xәfif vә qısa müdәtli uyuma, yarıyuxulu halda olmaq, mürgülәmәk.
ŞELEK / ŞӘLӘ
Az – Sırtta taşınan yük.
Tr –1. Bkz. Az. 2. Buynuzunun biri qırıq heyvan.
ŞEKER / ŞӘKӘR
Az –1. Şeker kamışı, şeker pancarı vs. bitkilerin sap ve köklerinin öz suyundan çıkarılan, beyaz, suda eriyen, tatlı olan maddelerin genel adı. 2. Kanda glikozun artması sonucu, idrarda şeker bulunması, çok su içme, çok yemek yeme ve çok idrar yapma ile bilinen bir hastalık.
Az –1. Çökelek, çürütülüp süzülen ayrandan yapılan yiyecek. 2. İçinde, birleşiminde çok tuz olan, tuzlu. 3. Çorak.
Tr – Qәrbi Sibirdә yaşayan türk dilli xalqın adı.
T TABAK / TABAQ
Az – Pirinç, buğday vs. savurma yahut şey koymak veya başka amaçlar için enli tahtadan derin olmayan kap.
Tr –1. Boşqab. 2. Hər hansı bir boşqabın tutacağı qәdәr. 3. Dabbaq.
TABAKA
Az – (Rusçadan) Tavuk ızgara.
Tr –1. Tәbәqә, qat. 2. Portsiqar.
TABUR / TABOR
Az –1. Bir yerden başka bir tarafa göç eden Çingene topluluğu, onların kondukları yer ve atları, arabaları. 2. Kazakların göçüp kondukları yerde atları ve arabalarıyla oluşturdukları istihkâm sahası. 3. Tabur.
Tr – Batalyon.
TAKIM / TAQIM
Az –1. Bir işte veya bir yerde kullanılan eşya ve âletlerin tamamı. 2. Bölüğü oluşturan birliklerden her biri.
Az – Yolcu vagonlarında yolcunun ayakta durduğu yer, sahanlık.
Tr – Klassik türk musiqisinin әsas çağlı alәtlәrindәn biri.
TAMPON
Az – Kanı silmek veya durdurmak için kullanılan gaz bezi yumağı.
Tr –1. Bir deşiyi tutmağa yarayan hər hansı bir maddәdәn qayrılmış böyük tıxac. 2. Bir zәrbәnin şidәtini azaldmağa yarayan içi yumşaq maddә ilә dolu şey, 3. Bufer. 4. Bkz. Az.
TAPMAK / TAPMAQ
Az –1. Arama neticesinde meydana çıkarmak, elde etmek, kaybolmuş birisini bulmak, hesaplayarak düşünerek bir şeyin neticesini, cevabını belirlemek, bulmak. Kaybettiği veya bir yerde unuttuğu şeyi yeniden elde etmek, almak. Kaybolmuş veya yeri bilinmeyen bir kimseyi bulmak. Elde etmek, ele geçirmek. Özel araştırma, inceleme neticesinde ortaya çıkarmak. 2. Çok arayarak sonunda elde etmek, bulup almak. 3. Görmek, hissetmek. Birisini herhangi bir durumda, vaziyette, halde görmek. Elde etmek, nail olmak. 4. Konuşulan bir konu vs’ye alaylı münasebeti, ilgiyi bildirir. 5. Bazı isimlerden sonra gelerek birleşik fiil ve çeşitli ifadeler yapılır. (Fürset tapmaq: Fırsat bulmak, yol tapmaq, yol bulmak vs.).
Az –1. Azerbaycan’da, Doğu Anadolu’da, İran’da yaygın olarak kullanılan mızrapla çalınan telli musiki aleti. 2. Siyah, koyu, açıkça görünmeyen. 3. Kümes hayvanlarının ve ya evde beslenen kuşların geceleri tünemesi için direkler arasına vs. uzatılan, tutturulan ağaç. 4. Dereye, çukur yere üst üste yağarak toplanmış kalın kar yığını.
Tr – Bkz. Az.
TARAZ
Az –1. Düz, beraber, eşit. 2. Marangozluk ve inşaatta yüzeyin düzlüğünü kontrol etmek için alet.
Tr – İpәk kimi düz vә parlaq bir parçanın üzәrindә olan tel-tel sap.
TARIM
Az – Gergin, gerilmiş, gerili halde olan.
Tr – Әkinçilik, ziraәt.
TARTILMAK / DARTILMAQ
Az –1. El veya başka bir şeyle tutularak çekilmek. 2. Gerilmek. 3. Yukarıya doğru çekilmek, kaldırılmak. 4. Kabarmak, dimdik durmak.
Az – Üstüste yığılmış ot, tahıl, saman, odun vs. kalağı.
Tr – Dayә.
TAYFA
Az –1. Kavim. 2. Halk, millet anlamında.
Tr –1. Bir gәmidә olan, cürbәcür işlәrdә çalışdırılan sәfәr işçilәri. 2. Eyni işi görәn topluluq. 3. Bir adamın yanında olan yaltaqlar.
TEBLİĞAT
Az – Propoganda.
Tr – Bildiriş.
TEBLİĞ ETMEK / TEBLİĞ ETMӘK
Az – Bir şeyin propogandasını yapmak.
Tr – Bildirmәk.
TECİL / TӘCİL
Az – Tacil, hızlandırma, çabuklaştırma, tezleştirme.
Tr – Tә’xirә salma, ertәlәmә.
TEKİR / TӘKİR
Az – Kırmızı lelekli (kuşlar hakkında), kırmızı pullu (balıklar hakkında).
Tr –1. Dәrisi qara xәtlәrlә vә ya xallarla bәzәkli, kül rәngindә vә ya boz olan pişik. 2. Balıq növü (Mugil Surmulletus ).
TELLAK / DӘLLӘK
Az – Berber.
Tr – (Hamamlarda) Kisәçi.
TELSİZ
Az – Teli olmayan.
Tr –1. Bkz. Az. 2. Telsiz telefon vә ya telsiz teleqrafın qısa adı.
TER / TӘR
Az –1. Derinin gözeneklerinden sızan, kendine özgü bir kokusu olan, yapışkan, renksiz, tuzlu sıvı. 2. Daha yüksek sıcaklığı olan hava ortamı ile temas ettikte eşyaların üzerinde oluşan su damlaları. 3. Halen solmamış, taze.
Tr – Bkz. Az1.
TERK / TӘRK
Az –1. Vazgeçme, bırakma. 2. Dip, en aşağı satıh. 3. Derinlik, alt. 4. Atın belinin eğer konulan yerinin arka kısmı.
Tr – Bkz. Az1.
TERLİK / TӘRLİK
Az –1. Eğerin altından atın sırtına konan keçe parçası. 2. Eskiden yaşlı kimselerin kalpak altından giydikleri ince kumaştan yapılmış başlık. 3. Ayakkabının içine yapıştırılan ince deri, karton vs.
Tr – Çox zaman evdә geyilәn, yüngül, dabanı açıq, yastı ayaqqabı .
TEZ
Az –1. Çabuk olan, süratli. 2. Çabuk olarak. 3. Önce, evvel.
Az –1. Ağaç, metal ve başka materiyalleri imal eden ve çeşitli şeyler yapan makine. 2. Üzerinde ustaların iş gördükleri büyük masa. 3. Halı vs. dokumak için kurgu. 4. Tersane.