Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu vəfa iSGƏNDƏrova

Türkiyə təkərləmələri
4.1. Evvel  zaman  içində,  kalbur  saman  içində.  Develer cirit 
oynarken  eski  hamam  içində.  Var  varanın  sür  sürenin.  Baykuşu 
çok  olur  eski  viranenin.  Bir  varmış  iki  yokmuş.  Allahın  kulları 
çokmuş...  (85,  225).
4.2.  M asal  masal  matitas...  kalaylandı  bakırtaş...Çukura 
düşdü  çıkmaz...  Pır pır  eder  uçamaz.  Var varanın,  sür  sürenin... 
Habersiz bağa girenin hali yaman demişler...  masaldır bunun adı 
...  söylemekle  şikar tadı...  her  kim  dinlemezse  bunu,  haqqından 
gelsin kambur tadı...  (99, 49).
4.3.  Evvel  zaman  içinde.  Kalbur  saman  içinde.  Koş  koşa- 
lım.  Tut tutalım.  Tutqal  hanımın elinden.  Sıyrılıb düşmesin altın 
nalından,  Beybabamızın  düyünü  var.  Pılav  zerde  yemeye  gede- 
ceyiz.  Kaşıklar  elimizde  diyerek  başlayalım.  Düşelim  yollara... 
(86,  307).
Zaman  zaman içində,  kalbur saman içində.  Deve tellel  iken, 
pire  berber  iken,  ben  babamın  beşiyini  tınqır  mmqır sallar  iken, 
babam  aldı  meşeyi,  dolandırdılar  köşeyi.  Ben  kaçanm  onlar 
kovalar. Önümüzde ne dağlar kaldı ne ovalar...  (81, 23).
4.4.  Evvel  zaman  içinde,  cinler cirid  oynarken,  aski  hamam 
içinde...  Üşüdüm  Allah  üşüdüm,  daldan  armud  düşürdüm. 
Armudumu  yemişler,  bana  çirkin  demişler...  Çirkin  değil,  güze- 
lim,  inci,  mercan  dizerim.  Ben  mercandan  geçemem,  Aksaraya 
göçemem...  Aksaraym  kilidi,  bana vuran  kim  idi?  Emmim  oğlu 
Musacık,  eli  kolu  kısacık...  Çık  çıkalım  çardağa,  taş  atalım  çay­
lağa;  çaylak  başım  kaldırmış,  ayvaları  çaldırmış...  Hani  kağıt, 
hani  defter?  Bir  de  gelmiş  çevre  ister;  çevrede  güller,  sendeki 
diller; ben gider oldum, duymasın eller... (83,  332).
4.5.  Bir  varmış,  bir  yokmuş.  Evvel  zaman  içinde,  kalbur 
saman  içinde,  develer tellal  iken,  pireler berber iken,  ben anamın 
beşiğini  tıngır  mıngır  sallar  iken,  sür  sürenin,  var varanın,  bağa 
destursuz  girenin,  alemin  başına  çorap  örenin,  boş  yere  öfkele- 
nenin,  dump  dururken  gülenin,  baykuşu çok  olurmuş,  Ak  sakal, 
kara sakal, pembe sakal,  çember sakal, keçi sakal,  berber elinden
155

---

yeni  çıkmış  taze,  taptaze  sakal,  Kasap  olsam  sallayamam  satın , 
nalbant  olsam  nallayamam  katın,  hamam  açsam  dost  ahbap 
hatm.  Hiç  birisi  karım  değil  benim,  Doğru  söz,  güzel  söz, 
derken  başıma  yıkıldı  hamam,  dereden,  siz  gelin.Tepeden  b e r. 
Sandıktan siz çıkın,  sepetten ben.  Tahta merdiven, taş merdiven, 
toprak merdiven.  Ellerimde eldiven  çıktım taş  merdivenden,  Bir 
beyaz  perde,  perdeyi  kaldırdım,  köşede  bir  hanım  oturmuş, 
Şöyle  ettim,  böyle  ettim  hammm  tabanmın  altına bir  fiske  v u r ­
dum.  Su paluzesi  gibi titriyor.  Gün bitiyor,  söz  bitmiyor. Ne  ya- 
palım,  ne  edelim?  Kısa  kesip  masalımıza  girelim.  Evvel  zam an 
içinde, bir padişah varmış (137).
1